Stokrotka pospolita

Stokrotka pospolita
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Asteroideae
Rodzaj	stokrotka
Gatunek	stokrotka pospolita
	Nazwa systematyczna
	Bellis perennis L.; Sp. Pl.: 886 (1753)
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stokrotka pospolita, s. łąkowa, s. trwała (Bellis perennis) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych. Występuje w niemal całej Europie (tylko na północnych krańcach – w Islandii i Finlandii – jako gatunek introdukowany, poza tym w zachodniej Azji (po Iran, Kirgistan i Kazachstan na wschodzie) oraz w północnej Afryce – w Maroku i Tunezji. Zawleczona rośnie w Ameryce Północnej i Południowej, w południowej i wschodniej Azji oraz w południowej Australii i w Nowej Zelandii^[3]. Jest pospolita na terenie niemal całej Polski, rzadsza jest tylko w północno-wschodnim krańcu kraju^[4].

Morfologia

Pokrój: Roślina zielna z krótkimi rozłogami, pokryta w różnym stopniu białawymi, prostymi włoskami, rzadko bywa naga^[5].
Łodyga: Głąbik o wysokości 4–20 cm, prosto wzniesiony, w szczytowej części nieco zgrubiały^[5].
Liście: Zebrane w różyczkę, łopatkowe lub odwrotnie jajowate, rzadko prawie z zaokrągloną blaszką, karbowane lub całobrzegie. Wierzchołek zaokrąglony. Zwężają się w ogonek liściowy o podobnej długości jak blaszka^[5].
Kwiaty: Zebrane na szczycie głąbików w pojedyncze koszyczki osiągające do 2, rzadko 3 cm średnicy. Okrywa koszyczka półkulista, składa się z podługowatych, tępo zakończonych, czarniawozielonych listków ułożonych w dwu szeregach, owłosionych. Dno koszyczka jest stożkowato wypukłe, puste wewnątrz i ma powierzchnię pokrytą brodawkami. Na brzegu koszyczka znajduje się jeden szereg białych lub różowych, żeńskich kwiatów języczkowych. Ich języczki są białe, od spodu czerwonawe, o długości 10–15 mm. Wewnątrz koszyczka znajdują się żółte, rurkowe kwiaty obupłciowe, długości ok. 2 mm. Korona tych kwiatów jest walcowato dzwonkowata, z wąsko trójkątnymi łatkami na szczycie. Pylniki całkowicie zrośnięte w rurkę wokół słupka, nitki pręcików wolne^[5].
Owoce: Odwrotnie jajowate, spłaszczone, owłosione lub nagie, żółtobrunatne niełupki długości ok. 1,5 mm^[6]^[5]. Pozbawione puchu kielichowego^[5].

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Rośnie na łąkach, pastwiskach, przydrożach. W górach występuje po piętro kosówki^[5]. Kwitnie przeważnie od marca do listopada, czasem również w zimie, jeśli jest bezśnieżna i nie ma mrozów^[7]. Kwiaty przedprątne, zapylane przez motyle, błonkoskrzydłe i muchówki^[7].

W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Cynosurion, Ass. Lolio-Cynosuretum^[8].

Liczba chromosomów 2n = 18^[9].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
↑ ^a ^b Bellis perennis L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-12-14] .
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 89, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ElżbietaE. Pancer-Kotejowa ElżbietaE., Bellis L., Stokrotka, [w:] BogumiłB. Pawłowski, AdamA. Jasiewicz (red.), Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych, t. XII, Warszawa, Kraków: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1971, s. 158-159 .
↑ František Činčura, Viera Feráková, Jozef Májovský, Ladislav Šomšák, Ján Záborský: Pospolite rośliny środkowej Europy. Jindřich Krejča, Magdaléna Záborská (ilustracje). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1990. ISBN 83-09-01473-2.
↑ ^a ^b Józef Rostafiński, Olga Seidl: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).

[powo-3] Bellis perennis L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-12-14] .

[4] Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 89, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .

[pancer-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ElżbietaE. Pancer-Kotejowa ElżbietaE., Bellis L., Stokrotka, [w:] BogumiłB. Pawłowski, AdamA. Jasiewicz (red.), Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych, t. XII, Warszawa, Kraków: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1971, s. 158-159 .

[6] František Činčura, Viera Feráková, Jozef Májovský, Ladislav Šomšák, Ján Záborský: Pospolite rośliny środkowej Europy. Jindřich Krejča, Magdaléna Záborská (ilustracje). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1990. ISBN 83-09-01473-2.

[Rostafinski-7] Józef Rostafiński, Olga Seidl: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.

[8] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[klucz-9] Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]