Stanowienie prawa
Stanowienie prawa, prawodawstwo (inaczej: tworzenie prawa) – kreowanie nowego prawa (nowych norm prawnych).
Podmioty tworzące prawo
[edytuj | edytuj kod]Dzisiaj twórcami prawa są:
- krajowe parlamenty, zwane też legislaturami (rzadziej legislatywami),
- prezydent,
- rząd, w tym jego przewodniczący i jego poszczególni członkowie,
- monarcha,
- jednostki samorządu lokalnego
- Rada Unii Europejskiej przy współudziale Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej
- sędziowie, w szczególności w systemach prawnych typu common law,
- obywatele (adresaci prawa) – zarówno w przypadku tworzenia prawa w wyniku przeprowadzanych w tym celu referendów, jak i na drodze zawieranych umów oraz wykształcania się prawnych zwyczajów[1].
Formy tworzenia prawa
[edytuj | edytuj kod]- ustawa zasadnicza (konstytucja)
- ustawa
- rozporządzenie
- zarządzenie
- dekret
- precedens sądowy
- wiążący wynik referendum
- zwyczaj prawny[2].
Woluntarystyczne (władcze, arbitralne) i konsensualne (negocjacyjne) tworzenie prawa
[edytuj | edytuj kod]Woluntarystyczne (władcze, arbitralne) tworzenie prawa to takie, jakie nie liczy się z wolą adresatów prawa (tych, którzy będą go mieli później przestrzegać).
Konsensualne (negocjacyjne) tworzenie prawa to takie, jakie uwzględnia stanowisko jego przyszłych adresatów[3].
Szczególnym przypadkiem stanowienia prawa jest współstanowienie. Mamy z nim do czynienia, gdy czynność stanowienia prawa wymaga decyzji więcej niż jednego organu państwa.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ M. Koszowski, Dwadzieścia osiem wykładów ze wstępu do prawoznawstwa, Warszawa 2019, s. 131, 148–151
- ↑ M. Koszowski, Dwadzieścia osiem wykładów ze wstępu do prawoznawstwa, Warszawa 2019, s. 131–136, 166–175.
- ↑ M. Koszowski, Dwadzieścia osiem wykładów ze wstępu do prawoznawstwa, Warszawa 2019, s. 136 przypis nr 9.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Maciej Koszowski, Dwadzieścia osiem wykładów ze wstępu do prawoznawstwa, Wydawnictwo CM, Warszawa 2019, ISBN 978-83-66704-82-4.