Przejdź do zawartości

Sporty olimpijskie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Logo

Sporty olimpijskiedyscypliny sportowe uprawiane podczas Letnich i Zimowych Igrzysk Olimpijskich. Letnie Igrzyska Olimpijskie 2016 obejmowały 28 dyscyplin sportu, nowych 5 dyscyplin zostaną dodane do programu Letnich Igrzysk Olimpijskich 2020; Zimowe Igrzyska Olimpijskie 2018 obejmowały siedem dyscyplin sportowych[1].

Liczba i rodzaje konkurencji mogą się nieznacznie zmieniać od jednej Olimpiady do drugiej. Każdy sport olimpijski jest reprezentowany przez międzynarodowy organ zarządzający, a mianowicie międzynarodową federację. Międzynarodowy Komitet Olimpijski (MKOl) ustanawia hierarchię sportu, dyscyplin i konkurencji[2]. Zgodnie z tą hierarchią każdy sport olimpijski można podzielić na wiele dyscyplin, które często są mylone jako odrębne sporty.

Olimpiady organizowane są co 4 lata od 1896 roku.

Letnie igrzyska olimpijskie

[edytuj | edytuj kod]

Na pierwszych igrzyskach olimpijskich rywalizowano w dziewięciu dyscyplinach sportowych[3]. Od tego czasu liczba dyscyplin sportowych rozgrywanych na Letnich Igrzyskach Olimpijskich stopniowo wzrosła do dwudziestu ośmiu w programie na lata 2000-2008.

Aby sport lub dyscyplina została uwzględniona na liście sportów letnich, musi być szeroko praktykowana w co najmniej 75 krajach, położonych na czterech kontynentach.

Program letnich sportów olimpijskich (w tym byłych)

[edytuj | edytuj kod]

Następujące sporty (lub dyscypliny sportu) składają się na bieżący oficjalny program Letnich Igrzysk Olimpijskich i są wymienione alfabetycznie według nazwy używanej przez MKOl. Sporty z których zrezygnowano były wcześniej częścią programu Letnich Igrzysk Olimpijskich jako oficjalne sporty, ale nie są już obecne w programie. Liczby w każdej komórce wskazują liczbę konkurencji dla każdego sportu rozgrywanego na odpowiednich Igrzyskach; znak (•) oznacza, że sport został prezentowany jako sport pokazowy.

8 z 34 sportów olimpijskich składa się z wielu dyscyplin. Dyscypliny z tego samego sportu są pogrupowane pod tym samym kolorem:

    Gimnastyka    Jeździectwo    Kajakarstwo    Kolarstwo    Koszykówka    Siatkówka    Sporty wodne    Zapasy

Sport (Dyscyplina) Organ 96 00 04 06 08 12 20 24 28 32 36 48 52 56 60 64 68 72 76 80 84 88 92 96 00 04 08 12 16 20
 
Aktualne dyscypliny sportów letnich
 
Gimnastyka sportowa FIG 8 1 11 4 2 4 4 9 8 11 9 9 15 15 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14
Gimnastyka na trampolinie 2 2 2 2 2 2
Gimnastyka artystyczna 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2
 
Jeździectwo / Konkurs FEI 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
Jeździectwo / Przeszkody 3 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
Jeździectwo / Ujeżdżenie 1 1 1 2 2 2 2 2 2 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
 
Kajakarstwo (slalom) ICF 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Kajakarstwo (sprint) 9 9 9 9 7 7 7 7 11 11 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12
 
BMX freestyle UCI 2
BMX racing 2 2 2 2
Kolarstwo górskie 2 2 2 2 2 2 2
Kolarstwo szosowe 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 3 3 3 4 4 4 4 4 4 4
Kolarstwo torowe 5 2 7 5 7 4 4 4 4 4 4 4 4 4 5 5 5 4 4 5 6 7 8 12 12 10 10 10 12
 
Koszykówka FIBA 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
Koszykówka 3x3 2
 
Piłka siatkowa (halowa) FIVB 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
Piłka siatkowa (plażowa) 2 2 2 2 2 2 2
 
Skoki do wody FINA 2 1 2 4 5 5 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 8 8 8 8 8 8
Maraton pływacki 2 2 2 2
Pływanie 4 7 9 4 6 9 10 11 11 11 11 11 11 13 15 18 29 29 26 26 29 31 31 32 32 32 32 32 32 35
Pływanie synchroniczne 2 2 2 1 2 2 2 2 2 2
Piłka wodna 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2
 
Zapasy (styl klasyczny) UWW 1 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 8 8 8 8 10 10 10 10 10 10 10 8 7 7 7 6 6
Zapasy (styl wolny) 7 5 5 7 7 7 7 8 8 8 8 8 8 10 10 10 10 10 10 10 8 11 11 11 12 12
 
Badminton BWF 4 5 5 5 5 5 5 5
Baseball WBSC[4] 1 1 1 1 1 1
Boks AIBA 7 5 8 8 8 8 8 8 10 10 10 10 11 11 11 11 12 12 12 12 12 11 11 13 13 13
Golf IGF 2 2 2 2
Hokej na trawie FIH 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
Judo IJF 4 6 6 8 8 7 14 14 14 14 14 14 14 15
Karate WKF 8
Lekkoatletyka IAAF 12 23 25 21 26 30 29 27 27 29 29 33 33 33 34 36 36 38 37 38 41 42 43 44 46 46 47 47 47 48
Łucznictwo WA 6 6 3 10 2 2 2 2 4 4 4 4 4 4 4 4 5
Pięciobój nowoczesny UIPM 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 2 2 2 2 2 2
Piłka nożna FIFA 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2
Piłka ręczna IHF 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
Podnoszenie ciężarów IWF 2 2 2 5 5 5 5 5 6 7 7 7 7 7 9 9 10 10 10 10 10 15 15 15 15 15 14
Rugby 7 WR 2 2
Skateboarding WS[5] 4
Softball WBSC[4] 1 1 1 1 1
Strzelectwo ISSF 5 9 16 15 18 21 10 2 3 4 7 7 6 6 7 8 7 7 11 13 13 15 17 17 15 15 15 15
Surfing ISA 2
Szermierka FIE 3 7 5 8 4 5 6 7 7 7 7 7 7 7 8 8 8 8 8 8 8 8 8 10 10 10 10 10 10 12
Taekwondo WT 8 8 8 8 8 8
Tenis stołowy ITTF 4 4 4 4 4 4 4 4 5
Tenis ziemny ITF 2 4 2 4 6 8 5 5 4 4 4 4 4 4 5 5 5
Triathlon ITU 2 2 2 2 2 3
Wioślarstwo FISA 4 5 6 4 4 5 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14
Wspinaczka sportowa IFSC 2
Żeglarstwo ISAF 7 4 4 14 3 3 4 4 5 5 5 5 5 5 6 6 6 7 8 10 10 11 11 11 10 10 10
 
Zaprzestane dyscypliny sportów letnich
 
Jeździectwo / Woltyżerka FEI 2
 
Piłka ręczna / na trawie IHF 1
Rugby / Rugby union WR 1 1 1 1
 
Basque pelota FIPV 1
Jeu de paume 1
Krokiet WCF 3
Krykiet ICC 1
Lacrosse FIL 1 1
Polo FIP 1 1 1 1 1
Przeciąganie liny TWIF 1 1 1 1 1 1
Rackets 2
Roque 1
Sporty motorowodne UIM 3
 
Hokej na lodzie IIHF 1 Przeniesiono do programu zimowych igrzysk olimpijskich
Łyżwiarstwo figurowe ISU 4 3
 
Liczba konkurencji 43 85 94 78 110 102 156 126 109 117 129 136 149 151 150 163 172 195 198 203 221 237 257 271 300 301 302 302 306 339
Sport (Dyscyplina) Organ 96 00 04 06 08 12 20 24 28 32 36 48 52 56 60 64 68 72 76 80 84 88 92 96 00 04 08 12 16 20

Pokazowe sporty letnie

[edytuj | edytuj kod]

Następujące sporty lub dyscypliny zostały pokazane na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w poszczególnych latach, ale nigdy nie zostały uwzględnione w oficjalnym programie olimpijskim:

Zimowe igrzyska olimpijskie

[edytuj | edytuj kod]

Przed 1924 rokiem, kiedy po raz pierwszy wystartowały Zimowe igrzyska olimpijskie, sporty zimowe, takie jak łyżwiarstwo i hokej na lodzie, były rozgrywane na Letnich igrzyskach olimpijskich[6]. Te dwie dyscypliny zadebiutowały na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1908 i 1920, a potem zostały na stałe włączone do programu Zimowych Igrzysk Olimpijskich od pierwszej edycji. Program pierwszych Zimowych Igrzysk Olimpijskich składał się z dziewięciu dyscyplin sportowych. Liczba sportów rozgrywanych na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich została zmniejszona do siedmiu, w sumie składa się z piętnastu dyscyplin[7].

Sport lub dyscyplina musi być szeroko praktykowana w co najmniej 25 krajach na trzech kontynentach, aby zostać włączonym do programu Zimowych Igrzysk Olimpijskich[2].

Program zimowych sportów olimpijskich (w tym byłych)

[edytuj | edytuj kod]

Następujące sporty (lub dyscypliny sportu) stanowią aktualny oficjalny program Zimowych Igrzysk Olimpijskich i są wymienione w kolejności alfabetycznej, zgodnie z nazwą używaną przez MKOl. Liczby w każdej komórce wskazują liczbę konkurencji dla każdego sportu rozgrywanego na odpowiednich Igrzyskach; znak (•) oznacza, że sport został prezentowany jako sport pokazowy. W niektórych przypadkach rozgrywano zawody w sportach jak oficjalnych, tak i pokazowych, zarówno w tym samym sporcie na tych samych Igrzyskach.

3 z 7 sportów olimpijskich składa się z wielu dyscyplin. Dyscypliny z tego samego sportu są pogrupowane pod tym samym kolorem:

    Bobsleje    Łyżwiarstwo    Narciarstwo

Sport (Dyscyplina) Organ 08 20 24 28 32 36 48 52 56 60 64 68 72 76 80 84 88 92 94 98 02 06 10 14 18
 
Biathlon IBU   1 1 2 2 2 3 3 3 6 6 6 8 10 10 11 11
 
Bobsleje IBSF   1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 3 3 3 3 3
Skeleton   1 1 2 2 2 2 2
 
Curling WCF   1 2 2 2 2 2 3
 
Hokej na lodzie IIHF   1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2
 
Łyżwiarstwo figurowe ISU 4 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 5 5
Łyżwiarstwo szybkie   5 4 4 4 4 4 4 8 8 8 8 9 9 9 10 10 10 10 10 12 12 12 14
Short track   4 6 6 8 8 8 8 8
 
Biegi narciarskie FIS   2 2 2 3 3 4 6 6 7 7 7 7 7 8 8 10 10 10 12 12 12 12 12
Kombinacja norweska   1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 3 3 3 3 3
Narciarstwo alpejskie   2 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 10 10 10 10 10 10 10 10 11
Narciarstwo dowolne   2 4 4 4 4 6 10 10
Skoki narciarskie   1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 3 3 3 3 3 3 3 4 4
Snowboarding   4 4 6 6 10 10
 
Saneczkarstwo FIL   3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 4 4
 
Zaprzestane dyscypliny sportów zimowych
 
Biathlon / Patrol wojskowy IBU   1
Liczba konkurencji 16 14 14 17 22 22 24 27 34 35 35 37 38 39 46 57 61 68 78 84 86 98 102

Patrol wojskowy został włączony do oficjalnego programu narciarskiego w 1924 roku, ale obecnie MKOl uważa, że jest to konkurencją biathlonu na tych Igrzyskach, a nie jako odrębny sport.

Pokazowe sporty zimowe

[edytuj | edytuj kod]

Następujące sporty lub dyscypliny zostały pokazane na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w poszczególnych latach, ale nigdy nie zostały uwzględnione w oficjalnym programie olimpijskim::

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Olympic Sports. International Olympic Committee. [dostęp 2019-01-19].
  2. a b Olympic Sports, Disciplines & Events. HickokSports.com, 2005-02-04. [dostęp 2007-03-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-04-18)].
  3. Athens 1896. [w:] Olympic Games [on-line]. International Olympic Committee. [dostęp 2010-03-13].
  4. a b World Baseball Softball Confederation, która obecnie rządzi zarówno baseballem, jak i softballem, powstała w wyniku połączenia dwóch byłych władz w 2013 roku — International Baseball Federation oraz International Softball Federation
  5. Podczas włączenia dyscypliny do programu Letnich Igrzysk 2020, sport był zarządzany przez International Skateboarding Federation. We wrześniu 2017 połączyła się z Fédération Internationale de Roller Sports w World Skate.
  6. A History of Winter Olympic Games: Celebration and Contrariety. WorldWeb Travel Guide, 2000. [dostęp 2008-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-02-13)].
  7. Charmonix 1924. [w:] Olympic Games [on-line]. International Olympic Committee. [dostęp 2010-03-13].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]