Przejdź do zawartości

Spermatogeneza

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Schemat powstawania męskich komórek rozrodczych
Nabłonek plemnikotwórczy jąder:
1. błona podstawna,
2. spermatogonia,
3. spermatocyt I rzędu,
4. spermatocyt II rzędu,
5. spermatyda,
6. dojrzała spermatyda,
7. komórka Sertolego,
8. obwódka zamykająca (bariera krew-jądro)

Spermatogeneza (spermogeneza) – proces powstawania i dojrzewania plemnikówgamet męskich, który odbywa się w jądrachgonadach męskich.

Dzięki niemu komórki macierzyste (spermatogonia) rozwijają się w dojrzałe plemniki. Proces ten rozpoczyna się w okresie pokwitania i ma trzy fazy: spermatogoniogenezę (podziały mitotyczne), spermatocytogenezę (podziały mejotyczne) oraz spermiogenezę (przeobrażenie spermatyd w plemniki)[1]. Zachodzi on w kanalikach nasiennych jądra.

Spermatogoniogeneza

[edytuj | edytuj kod]

Spermatogonia typu A stale dzielą się mitotycznie, stanowiąc źródło komórek, z których wykształcą się plemniki. Niektóre spermatogonie typu A dają początek kolejnym generacjom spermatogonii typu A, wychodząc z pierwotnej populacji komórek macierzystych. Inne natomiast, dzieląc się mitotycznie przekształcają się w spermatogonie typu B, które z kolei dzieląc się również mitotycznie tworzą spermatocyty I rzędu. Komórki powstałe w wyniku podziałów mitotycznych są połączone ze sobą mostkami cytoplazmatycznymi, powstałymi w wyniku niedokończonych podziałów cytoplazmy.

Spermatocytogeneza

[edytuj | edytuj kod]

Spermatocyty I rzędu przechodzą przez trwającą 22-24 dni profazę, po której już szybko przechodzą przez kolejne stadia mejozy (metafazę, anafazę i telofazę). Tworzą się spermatocyty II rzędu. Drugi podział mejotyczny (ekwacyjny) kończy się powstaniem dwóch spermatyd. Połączenia cytoplazmatyczne są nadal obecne, więc spermatydy tworzą łańcuch wielu komórek.

Spermatocyty I rzędu i II rzędu oraz spermatydy są otoczone przez komórki podporowe, zwane komórkami Sertolego, które pełnią istotne funkcje w rozwoju plemników. Należą do jednego z elementów bariery krew-jądro. Spermatogonia nie są otoczone przez komórki Sertolego.

Spermiogeneza

[edytuj | edytuj kod]

Jest to proces, w którym w wyniku wielu zmian dochodzi do przekształcenia spermatydy w plemnik. Przebiega w etapach:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Krystyna Małgorzata Charon, Marek Świtoński: "Genetyka zwierząt". Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 43-45. ISBN 978-83-01-14022-9.