Ryjkołaz
| Phascolosorex | |||
| Matschie, 1916[1] | |||
_(17790538413).jpg) Przedstawiciel rodzaju – ryjkołaz wąskopręgi (P. dorsalis) na ilustracji z 1870 roku | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
ryjkołaz | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| Gatunki | |||
| |||
Ryjkołaz[2] (Phascolosorex) – rodzaj ssaków z podrodziny niełazów (Dasyurinae) w obrębie rodziny niełazowatych (Dasyuridae).
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj obejmuje gatunki występujące na Nowej Gwinei (zarówno w części wyspy należącej do Indonezji, jak i Papui-Nowej Gwinei)[3][4][5].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała samic 11,6–19,5 cm, długość ogona samic 15,2–17 cm, długość ciała samców 15,4–22,6 cm, długość ogona samców 15,3–19,1 cm; masa ciała samców 132–145 g[4][6].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj zdefiniował w 1916 roku niemiecki zoolog Paul Matschie w artykule poświęconym rozmieszczeniu torbaczy w Nowej Gwinei, z komentarzami na temat ich systematyki, opublikowanym na łamach Mitteilungen aus dem Zoologischen Museum in Berlin[1]. Jako gatunek typowy Matschie wyznaczył (oryginalne oznaczenie) ryjkołaza wąskopręgiego (P. dorsalis).
Phascolosorex: gr. φασκωλος phaskōlos ‘skórzany worek, torba’[7]; łac. sorex, soricis ‘ryjówka’, od gr. ὑραξ hurax ‘ryjówka’[8].
Podział systematyczny
[edytuj | edytuj kod]Do rodzaju należą następujące gatunki[9][3][2]:
| Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa | Podgatunki[4][3][6] | Rozmieszczenie geograficzne[4][3][6] | Podstawowe wymiary[4][6] (DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała) |
Status IUCN[10] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
Phascolosorex doriae | (O. Thomas, 1886) | ryjkołaz rudobrzuchy | monotypowy | zachodnia Nowa Gwinea | DC: 15,2–23 cm; DO: 15,2–19,1 cm; MC: brak danych | LC |
|
Phascolosorex dorsalis | (W. Peters & Doria, 1876) | ryjkołaz wąskopręgi | 3 podgatunki | Nowa Gwinea | DC: 11,7–16,8 cm; DO: 11,6–15,4 cm; MC: 132–145 g | LC |
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b P. Matschie. Die Verbreitung der Beuteltiere auf NeuGuinea mit einigen Bemerkungen über ihre Einteilung in Untergattungen. „Mitteilungen aus dem Zoologischen Museum in Berlin”. 8, s. 263, 1915-1917. (niem.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 7. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 62. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b c d e A.M. Baker: Family Dasyuridae (Carnivorous Marsupials). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 299. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Phascolosorex. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-23].
- ↑ a b c d Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 44. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 192.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 242.
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-07-24]. (ang.).
- ↑ Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-05-10]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).