Rukwiślad
Erucastrum gallicum | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
rukwiślad | ||
Nazwa systematyczna | |||
Erucastrum (DC.) C.Presl Fl. Sicula 92. 1826 | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
Erucastrum virgatum K. B. Presl[3] | |||
Synonimy | |||
|
Rukwiślad (Erucastrum (DC.) C.Presl) – rodzaj roślin należący do rodziny kapustowatych. Obejmuje od 19[5] do 27 gatunków[6]. Występują one w Azji, Afryce i Europie. Rukwiślad francuski (E. gallicum) został zawleczony także do Ameryki Północnej[5]. Gatunek ten należy także do polskiej flory jako zadomowiony antropofit, poza tym spotykany bywa rukwiślad rzepicholistny, r. rukwiolistny (E. nasturtiifolium) jako efemerofit[7].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Rośliny jednoroczne i dwuletnie, rzadziej byliny i półkrzewy[5]. Pędy pokryte są szczecinkowatymi, pojedynczymi włoskami[8]. Pędy prosto wzniesione lub podnoszące się, nierozgałęzione lub rozgałęziające się[5].
- Liście
- Skrętoległe, łodygowe i czasem skupione w rozecie przyziemnej[5]. Dolne liście lirowate, łodygowe pierzastodzielne lub niepodzielone[8], ale wówczas ząbkowane[5].
- Kwiaty
- Promieniste, obupłciowe, zebrane w wydłużające się podczas owocowania grona. Szypułki kwiatowe cienkie, podnoszące się lub rozpostarte[5]. Działki kielicha prosto wzniesione, podługowate, boczne bez woreczkowatej ostrogi. Płatki korony żółte lub białe. Łatka całobrzega, stopniowo zwężona w paznokieć. Sześć pręcików, czterosilnych (dwa krótsze), z wyraźnymi miodnikami u nasady. Zalążnia górna, z 10–60 zalążkami w każdej z dwóch komór. Znamię główkowate[5].
- Owoc
- Łuszczyna równowąska, na przekroju spłaszczone, zaokrąglone lub czworoboczne[5], zwykle niemal poziomo odstające od łodygi i zakończone wyraźną, dzióbkowatą szyjką słupka[8]. Nasiona ułożone jednorzędowo, rzadziej w środku w dwóch rzędach, jajowate i mniej lub bardziej spłaszczone[8].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)
Należy do rodziny kapustowatych (Brassicaceae), rzędu kapustowców (Brassicales), kladu różowych (rosids) w obrębie okrytonasiennych (Magnoliophyta)[2][9].
- Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt.), nadrząd Capparanae Reveal, rząd kaparowce (Capparales Hutch.), podrząd Capparineae Engl., rodzina kapustowate (Brassicaceae Burnett), rodzaj rukwiślad (Erucastrum (DC.) C.Presl)[10].
- Wykaz gatunków[6]
- Erucastrum abyssinicum (A.Rich.) O.E.Schulz
- Erucastrum arabicum Fisch. & C.A.Mey.
- Erucastrum austroafricanum Al-Shehbaz & Warwick
- Erucastrum brevirostre (Maire) Gomez-Campo
- Erucastrum canariense Webb & Berthel.
- Erucastrum cardaminoides (Webb ex Christ) O.E.Schulz
- Erucastrum elatum (Ball) O.E.Schulz
- Erucastrum elgonense Jonsell
- Erucastrum erigavicum Jonsell
- Erucastrum gallicum (Willd.) O.E.Schulz – rukwiślad francuski
- Erucastrum griquense (N.E.Br.) O.E.Schulz
- Erucastrum ifniense Gomez-Campo
- Erucastrum lasiocalycinum Boiss.
- Erucastrum leucanthum Coss. & Durieu
- Erucastrum littoreum (Pau & Font Quer) Maire
- Erucastrum meruense Jonsell
- Erucastrum nasturtiifolium (Poir.) O.E.Schulz – rukwiślad rzepicholistny, r. rukwiolistny
- Erucastrum pachypodum (Chiov.) Jonsell
- Erucastrum palustre (Biv.) Vis.
- Erucastrum rifanum (Emb. & Maire) Gomez-Campo
- Erucastrum rostratum (Balf.f.) Gomez-Campo
- Erucastrum strigosum (Thunb.) O.E.Schulz
- Erucastrum supinum (L.) Al-Shehbaz & Warwick
- Erucastrum thellungii O.E.Schulz
- Erucastrum varium (Durieu) Durand
- Erucastrum virgatum C.Presl
- Erucastrum woodiorum Jonsell
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
- ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-30].
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-11-11].
- ↑ a b c d e f g h i Suzanne I. Warwick: Erucastrum C. Presl. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-06-15].
- ↑ a b Erucastrum. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-06-15].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 78, ISBN 978-83-62975-45-7 .
- ↑ a b c d Adam Jasiewicz (red.): Flora polski. Rośliny naczyniowe. T. IV. Warszawa, Kraków: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1985, s. 285. ISBN 83-01-05853-6.
- ↑ List of Genera in BRASSICACEAE (not fully reorganized), [w:] Vascular plant families and genera, Kew Gardens & Missouri Botanical Garden [dostęp 2010-11-10] (ang.).
- ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Erucastrum. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-30]. (ang.).
- BioLib: 39235
- EoL: 61883
- Flora of China: 112130
- Flora of North America: 112130
- GBIF: 5375494
- identyfikator iNaturalist: 72124
- IPNI: 12578-1
- ITIS: 23125
- NCBI: 109153
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:12578-1
- Tela Botanica: 86407
- identyfikator Tropicos: 40005804
- USDA PLANTS: ERUCA2
- CoL: 633QG