Puccinia sorghi

Puccinia sorghi

Uredinia na liściu kukurydzy
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	rdze
Rząd	rdzowce
Rodzina	rdzowate
Rodzaj	rdza
Gatunek	Puccinia sorghi
Nazwa systematyczna
Puccinia sorghi Schwein. Trans. Am. phil. Soc., New Series 4(2): 295 (1832) [1834]

Puccinia sorghi Schwein. – gatunek grzybów z rodziny rdzowatych (Pucciniaceae). Grzyb mikroskopijny pasożytujący na roślinach z rodzajów szczawik, kukurydza, sorgo, Euchlaena. Na kukurydzy wywołuje chorobę o nazwie rdza kukurydzy.

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Puccinia, Pucciniaceae, Pucciniales, Incertae sedis, Pucciniomycetes, Pucciniomycotina, Basidiomycota, Fungi.

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1832 r. Lewis David von Schweinitz na liściach kukurydzy (Zea) i sorga (Sorghum) w stanie Dakota Południowa w USA.

Synonimy:

• Aecidium oxalidis Thüm. 1876
• Dicaeoma sorghi (Schwein.) Kuntze 1898
• Puccinia maydis Bérenger 1844
• Puccinia zeae Bérenger 1851

Morfologia i cykl życiowy

Jest rdzą pełnocyklową i pasożytem dwudomowym, tzn, że jego cykl życiowy odbywa się na dwóch gatunkach żywicieli. Spermogonia i ecja rozwijają się na różnych gatunkach szczawików, a uredinia i telia na kukurydzy, sorgu, Euchlaena.

Spermogonia (pyknidia) po 6 w kolistych skupiskach o średnicy do 0,5 mm. Ecja pojawiają się dopiero na opadłych, porażonych liściach, otaczając sporogonia strefą o szerokości do 2 mm. Są miseczkowate, mają średnicę 0,15–0,2 mm. Ecjospory kuliste lub elipsoidalne o średnicy 15–24 μm i hialinowych lub brunatnych ścianach o grubości 1–2 μm. Uredinia rdzawe, nieregularnie rozproszone na obydwu stronach liści, okrągłe, o średnicy około 1 mm, lub wydłużone, o szerokości do 10 mm. Urediospory kuliste lub elipsoidalne, o rozmiarach 24–29 × 22–29 μm. Mają delikatnie kolczaste ściany o bursztynowej barwie i grubości 1,5–2 μm. Pory rostkowe 3–4 w okolicy równika. Telia podobne, jak uredia, ale czarne. Teliospory elipsoidalne, cylindryczne lub maczugowate, o wierzchołkach tępych lub zaostrzonych, dwukomórkowe, zazwyczaj nieco zwężone na przegrodzie. Mają rozmiar 35–50 × 16–23 μm, ściany umbrowe, gładkie, o grubości 1–1,5 μm na bokach i 3–6 μm na wierzchołkach. Trzonek jasnożółty o długości do 80 μm.

Występowanie i siedlisko

Puccinia sorghi występuje na całym świecie. Rozprzestrzenia się wraz z uprawą kukurydzy.

Sporogonia i ecja występują na około 30 gatunkach z rodzaju szczawik Oxalis (na niektórych tylko w wyniku sztucznej inokulacji). Uredia i telia na Euchlaena mexicana, Euchlaena perennis, kukurydzy zwyczajnej Zea mays i na sorgu Sorghum.