Powiat sandomierski

Powiat sandomierski
	powiat
	; Starostwo Powiatowe w Sandomierzu
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
TERC	2609
Siedziba	Sandomierz
Starosta	Marcin Piwnik
Powierzchnia	675,89 km²
Populacja (31.12.2021); • liczba ludności	; 75 900
• gęstość	113,9 os./km²
Urbanizacja	35,84%
Tablice rejestracyjne	TSA
	Adres urzędu:ul. Mickiewicza 34; 27-600 Sandomierz
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich	1
Liczba gmin miejsko-wiejskich	3
Liczba gmin wiejskich	5
	Położenie na mapie województwa;
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Powiat sandomierski – powiat w Polsce (województwo świętokrzyskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Sandomierz.

W skład powiatu wchodzą:

gminy miejskie: Sandomierz
gminy miejsko-wiejskie: Klimontów, Koprzywnica, Zawichost
gminy wiejskie: Dwikozy, Łoniów, Obrazów, Samborzec, Wilczyce
miasta: Klimontów, Koprzywnica, Sandomierz, Zawichost

Powiat sandomierski graniczy z dwoma powiatami województwa świętokrzyskiego: staszowskim i opatowskim, z jednym powiatem województwa lubelskiego: kraśnickim oraz z powiatami: stalowowolskim, tarnobrzeskim i miastem Tarnobrzeg znajdującymi się w województwie podkarpackim.

Według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 76 736 osób^[2].

Historia

Początki powiatu sandomierskiego sięgają czasów Korony Królestwa Polskiego.

Od tamtego czasu powiat sandomierski istnieje nieprzerwanie, jedynie z krótkimi przerwami w XX w. w latach 1939–1944 oraz 1973–1999.

Według rejestrów z 1508 roku powiat sandomierski obejmował Sandomierz, Osiek, Opatów, Połaniec, Zawichost, Solec, Piórków, Łagów, Bodzentyn, Kunów, Ćmielów.

W 1571 roku powiat sandomierski liczył 46 836 mieszkańców.

W 1629 roku powierzchnia powiatu wynosiła 6082 km². W tym czasie powiat liczył 28 miast i 636 wsi.

Według dystrybucji soli na zjeździe deputatów z województwa sandomierskiego w Nowym Mieście Korczynie w dniu 12 sierpnia 1688, należnej na dobra szlacheckie ziemskie za lata 1667–1668, powiat sandomierski obejmował 1445 i 1/4 łanu.

Gminy

Liczba ludności i powierzchnia gmin według danych z 31 grudnia 2010 r.^[3]

Gmina	Ludność	Powierzchnia
Sandomierz (miasto)	24 375	28,69 km²
Koprzywnica (w tym miasto)	7020 (2 540)	69,33 km² (17,9 km²)
Zawichost (w tym miasto)	4634 (1813)	80,3 km² (20,29 km²)
Klimontów (w tym miasto)	8450 (2000)	99,78km² (4,7 km²)
Dwikozy	8973	84,58 km²
Samborzec	8778	85,24 km²
Łoniów	7473	86,85 km²
Obrazów	6615	71,56 km²
Wilczyce	3829	69,56 km²
Razem	80 147	675,89 km²

Demografia

Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2010^[4]):

	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
Ogółem	80 147	100	41 244	51,46	38 903	48,54
Miasto	28 728	35,84	15 294	19,08	13 434	16,76
Wieś	51 419	64,16	25 950	32,38	25 469	31,78

Piramida wieku mieszkańców powiatu sandomierskiego w 2014 roku^[5].

Budżet

Rysunek 1.1 Dochody ogółem w UR Sandomierz (1995–1998) i SP Sandomierz (1999–2010) w latach 1995–2010 (w zł)^[6]

Tabela 1.1 Relacje działalności statutowej UR Sandomierz (1995–1998) i SP Sandomierz (1999–2010) w latach 1995–2010^[6]
WYSZCZEGÓLNIENIE J.
m. ROK

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

W ramach Urzędu Rejonowego Sandomierz W ramach Starostwa Powiatowego Sandomierz

Dochody ogółem zł 29 487 712,- 56 911 852,- 77 082 325,- 84 949 467,- 92 397 692,- 97 227 740,- 114 030 295,- 117 658 007,- 124 101 177,- 132 572 487,- 147 316 977,- 166 413 684,18 178 960 759,57 193 228 166,97 207 477 878,06 367 737 378,20

ZNAK ± + - + - + + + + - + - + - - + +

Deficyt/nadwyżka
budżetowy(-a) zł 176 293,- 211 227,- 8 523 065,- 1 821 877,- 2 439 798,- 1 043 497,- 1 366 752,- 168 996,- 1 714 423,- 6 736 698,- 3 031 512,- 7 730 397,04 2 998 983,91 8 230 716,02 17 221 766,08 38 248 804,67

ZNAK Σ =

Wydatki ogółem zł 29 664 005,- 56 700 625,- 85 605 390,- 83 127 590,- 94 837 490,- 98 271 237,- 115 397 047,- 117 827 003,- 122 386 754,- 139 309 185,- 144 285 465,- 174 144 081,22 175 961 775,66 184 997 450,95 224 699 644,14 405 986 182,87

Rysunek 1.2 Wydatki ogółem w UR Sandomierz (1995–1998) i SP Sandomierz (1999–2010) w latach 1995–2010 (w zł)^[6]

Według danych z roku 2010^[7] średni dochód na mieszkańca wynosił 4588,29 zł (tj. – stan na 31 XII; przy 4569,13 zł w zestawieniu na 30 VI); jednocześnie średnie wydatki na mieszkańca kształtowały się na poziomie 5065,52 zł (tj. – stan na 31 XII; przy 5044,37 zł w zestawieniu na 30 VI).

Rysunek 1.1 Dochody ogółem w Budżecie Powiatu Sandomierz w latach 1999–2010 (w zł)^[6]

Tabela 1.1 Relacje działalności statutowej Budżetu Powiatu Sandomierz w latach 1999–2010^[6]
WYSZCZEGÓLNIENIE J.
m. ROK

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Dochody ogółem zł 35 739 772,- 46 938 346,- 51 770 917,- 46 493 272,- 41 643 270,- 45 211 360,- 46 872 778,- 51 764 892,08 56 030 913,38 65 613 425,43 69 237 236,91 79 677 786,29

ZNAK ± - - + + + - - + + - + +

Nadwyżka/deficyt
budżetowa(-y) zł 110 512,- 426 392,- 1 212 217,- 173 195,- 832 425,- 1 669 274,- 204 675,- 1 209 613,23 929 874,78 586 167,89 458 312,46 5 348 994,03

ZNAK Σ =

Wydatki ogółem zł 35 629 260,- 46 511 954,- 52 983 134,- 46 666 467,- 42 475 695,- 43 542 086,- 46 668 103,- 52 974 505,31 56 960 788,16 65 027 257,54 69 695 549,37 85 026 780,32

Rysunek 1.2 Wydatki ogółem w Budżecie Powiatu Sandomierz w latach 1999–2010 (w zł)^[6]

Według danych z roku 2010^[7] średni dochód na mieszkańca wynosił 994,15 zł (tj. – stan na 31 XII; przy 990,00 zł w zestawieniu na 30 VI); jednocześnie średnie wydatki na mieszkańca kształtowały się na poziomie 1060,89 zł (tj. – stan na 31 XII; przy 1056,46 zł w zestawieniu na 30 VI).

Starostowie sandomierscy

Mieczysław Sawa (2002-2006
Stanisław Masternak (2006-2018)
Marcin Piwnik (2018 - nadal)

Przypisy

↑ Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-06-11] .
↑ GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020 .
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2011 r.. GUS, 2011-08-10, s. 145. ISSN 1505-5507.
↑ Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 31 XII 2010 r.. GUS, 2011-06-10, s. 44. ISSN 1734-6118.
↑ Powiat sandomierski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2009 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2009-11. ISSN 1734-6118. (pol.).
↑ ^a ^b Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14].

Linki zewnętrzne

Sandomierz, sandomierskie klimaty

[populacja2019-1] Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-06-11] .

[2] GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020 .

[3] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2011 r.. GUS, 2011-08-10, s. 145. ISSN 1505-5507.

[4] Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 31 XII 2010 r.. GUS, 2011-06-10, s. 44. ISSN 1734-6118.

[populacja2016-5] Powiat sandomierski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[dem09-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2009 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2009-11. ISSN 1734-6118. (pol.).

[REGIO-7] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Miasto na prawach powiatu	Kielce (siedziba)
Powiaty	buski jędrzejowski kazimierski kielecki konecki opatowski ostrowiecki pińczowski sandomierski skarżyski starachowicki staszowski włoszczowski
Inne zagadnienia	Podział administracyjny Herb Flaga

Miasta	Klimontów Koprzywnica Sandomierz Zawichost
Gminy miejskie	Sandomierz
Gminy miejsko-wiejskie	Klimontów Koprzywnica Zawichost
Gminy wiejskie	Dwikozy Łoniów Obrazów Samborzec Wilczyce

Przynależność wojewódzka	gubernia radomska (1867–1915) woj. kieleckie (II RP) (1919–1939) woj. kieleckie (PRL) (1945–1975)
Miasta	Bogoria (do 1870) Klimontów (do 1870) Koprzywnica (do 1870) Osiek (do 1870) Połaniec (do 1870) Sandomierz Staszów (do 1954 →) Zawichost (do 1888 i od 1926)
Gminy wiejskie (1867–54 i 1973–1975)	Dwikozy Górki (do 1915) Jurkowice (1915–54) Klimontów (od 1870) Koprzywnica Lipnik Łoniów Obrazów Osiek (do 1954) Pęchów (do 1870) Połaniec (1870–1954) Radoszki (do 1868) Ruszcza Dolna (do 1870) Rytwiany (do 1954) Samborzec Tursko Wielkie (do 1954) Wilczyce Wiśniowa (do 1954) Zawichost (1888–1925) Zawichost (od 1973)
Gromady (1954–1972)	Andruszkowice (1954–1972) Błonie (1954–1959) Bogoria (1954 →) Byszów (1954–1959) Chobrzany (1954–1972) Chodków (1954–60 →) Czajków (1954 →) Czyżów Szlachecki (← 1961–72) Daromin (1954–1961) Dobrocice (1954–1959) Dwikozy (1954–1972) Garbów (1954–1972) Gierlachów (1954–1972) Głazów (1954–1959) Gorzyczany (1954–1959) Goźlice (1954–1972) Góry Wysokie (1954–1959) Jakubowice (← 1961–72) Jurkowice (1954–1955 →) Kleczanów (1954–1972) Klimontów (1954–1972) Kolonia Pęcławska (1954–1955 →) Koprzywnica (1954–1972) Krzcin (1954–1959) Linów (← 1961–72) Lipnik (1954–1972) Łoniów (1954–1972) Łukawa (1954–1959) Matjaszów (1954 →) Męczenice (1954–1972) Mostki (1954 →) Nawodzice (1954–1959) Niedziałki (1954 →) Niedźwice (1954–1972) Obrazów (1954–1972) Olbierzowice (1954–1972) Osiek (1954–1955 →) Ossolin (1954–1961) Pliskowola (1954 →) Połaniec (1954 →) Ruszcza (1954 →) Rytwiany (1954 →) Samborzec (1954–1972) Skotniki (1954–1961) Słupcza (1954–1972) Smerdyna (1954–1955 →) ~~Sobótka~~ (←~~1961~~) Strużki (1954 →) Strzegomek (1954 →) Suchowola (1954–1955 →) Sulisławice (1954–1972) Szczeglice (1954–1955 →) Świątniki (1954–1972) Świniary (1954–1972) Tursko Wielkie (1954 →) Wiązownica (1954–1955 →) Wilczyce (1954–1972) Wiśniowa (1954 →) Włostów (1954–1972) Wysiadłów (1954–1972)

Powiaty miejskie	Częstochowa (od 1928) Radom (od 1932) Sosnowiec (od 1928)
Powiaty ziemskie	będziński częstochowski iłżecki jędrzejowski kielecki konecki (do 1939) kozienicki miechowski olkuski opatowski opoczyński (do 1939) pińczowski radomski sandomierski stopnicki włoszczowski zawierciański (od 1927)