Polonia w Szwajcarii

Kolumna Barska w Rapperswilu

Polonia w Szwajcarii – społeczność narodowości polskiej zamieszkująca terytorium Szwajcarii.

Historia

Leon Kaufmann, Zebranie członków Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, w Vevey w Szwajcarii, 1916 (w rzeczywistości spotkanie w tym składzie nie miało miejsca, ten zbiorowy portret jest wyobrażeniem artysty)

Okres zaborów

W Solurze w Szwajcarii ostatnie lata życia spędził Tadeusz Kościuszko. W jego dawnym domu mieści się obecnie Muzeum Kościuszki.

Wielu Polaków trafiło do Szwajcarii w okresie Wielkiej Emigracji. W Rapperswilu w 1868 r. w stulecie zawiązania konfederacji barskiej staraniem polskich emigrantów odsłonięto Kolumnę Barską, a dwa lata później utworzono tu Muzeum Narodowe Polskie. W latach 1892–1896 w muzeum pracował i tworzył Stefan Żeromski.

W 1915 w Vevey Henryk Sienkiewicz i Ignacy Jan Paderewski założyli Szwajcarski Komitet Generalny Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. Henryk Sienkiewicz zmarł w Vevey w 1916 r.

Polonia w latach 1918–1945

W 1936 w Morges zostało zawiązane z inicjatywy gen. Władysława Sikorskiego i Ignacego Jana Paderewskiego polityczne porozumienie Front Morges.

Polenweg w Losone ozdobiona godłem Polski

W 1940 internowano tu żołnierzy 2 Dywizji Strzelców Pieszych. Pamiątkami są tzw. Polenweg, czyli drogi zbudowane przez polskich żołnierzy w czasie internowania.

Polonia po 1945 roku

Wywodzi się z trzech fal emigracyjnych:

• osoby, które pozostały w Szwajcarii po II wojnie światowej (głównie byli żołnierze 2 Dywizji Strzelców Pieszych i nieliczni żołnierze 1 Dywizji Grenadierów),
• emigranci lat 60. i 70. (emigracja wywołana w jednej części tzw. "uchwałą żydowską" Rady Państwa PRL, w drugiej na tle ekonomicznym),
• emigracja lat 80., tzw. „emigracja solidarnościowa”, tj. osoby, które nie wróciły do kraju w związku z ogłoszeniem w Polsce stanu wojennego i pozostały w Szwajcarii bądź uzyskały tam azyl polityczny.

Społeczność Polaków w Szwajcarii

Według szacunków Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Bernie w 2002 roku społeczność Polaków w Szwajcarii liczy około 15–16 tysięcy przedstawicieli, zamieszkujących wszystkie części językowe i kantony.

Muzeum Polskie w Rapperswilu

Największe skupiska Polaków zamieszkują okolice Zurychu i Winterthuru w niemieckojęzycznej Alemanii, nieco mniejsze natomiast we francuskojęzycznej Romandii w kantonach: Genewa i Vaud. Najmniejsza grupa polonijna zamieszkuje włoskojęzyczne Ticino. Zbiorowość Polaków w Szwajcarii charakteryzuje znane skądinąd rozbicie organizacyjne, które obok różnic pokoleniowych spotęgowane jest specyfiką miejscową (podział językowy według kantonów i regionalny). W ostatnich latach do najaktywniejszych organizacji polonijnych należały: Klub Polski w Genewie, Towarzystwo Polskie Winterthur, Klub Polski w Bernie, Polonijny Zespół Tańca „Lasowiacy”, Kabaret Trzy-Na-Stu z Winterthur. Dla Polonii, wiernych kościoła rzymskokatolickiego odbywają się w kościołach kilkunastu miast mszę w języku polskim. W języku polskim odbywają się również spotkania religijne innych wyznań (m.in. Świadków Jehowy).

Wybrane postacie szwajcarskiej Polonii

Tablica upamiętniająca Tadeusza Kościuszkę na ścianie jego domu w Solurze

Do 1918 roku

• Tadeusz Kościuszko
• Ignacy Jan Paderewski
• Antoni Patek
• Władysław Plater
• Henryk Sienkiewicz
• Stefan Żeromski
• Gabriel Narutowicz

Po 1945 roku

• Jerzy Gorgoń
• Ryszard Komornicki
• Zdzisław Pręgowski
• Dariusz Skrzypczak
• Jerzy Stempowski
• Marcin Grochowina

Galeria

• 
  Dom Tadeusza Kościuszki w Solurze, współcześnie Muzeum Kościuszki
• 
  Kwatera 2 Dywizji Strzelców Pieszych na cmentarzu Bremgartenfriedhof w Bernie
• 
  Cmentarz 2 Dywizji Strzelców Pieszych w Gebenstorf
• 
  Dwujęzyczna (francusko-polska) tablica na ścianie Muzeum Paderewskiego w Morges
• 
  Tablica upamiętniająca pobyt Stefana Żeromskiego w Rapperswilu

Linki zewnętrzne

• Polacy w Szwajcarii
• Forum Polaków w Szwajcarii