Pleszakowate

Pleszakowate

Phalacridae
Leach, 1815
Olibrus bimaculatus
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Infrarząd	Cucujiformia
Nadrodzina	Cucujoidea
Rodzina	Pleszakowate

Głowa chrząszcza z rodziny pleszakowatych

Phalacrus caricis

Olibrus corticalis

Stilbus atomarius

Phalacrus fimetarius

Olibrus flavicornis

Pleszakowate (Phalacridae) – rodzina chrząszczy z podrzędu wielożernych, serii (infrarzędu) Cucujiformia i nadrodziny Cucujoidea. Liczy około 635 gatunków.

Taksonomia

Rodzina opisana została w 1815 roku przez Williama Elforda Leacha.

Opis

Owady dorosłe

Drobne chrząszcze o ciele okrągławym lub owalnym, z wierzchu silnie wypukłym, a pod spodem u prawie wszystkich gatunków płaskim. Głowa skierowana skośnie ku przodowi, z tyłu częściowo przykryta przedpleczem. Oczy duże, owalne i wycięte na przednim brzegu. Czułki 11-członowe, z ostatnimi trzema członami tworzącymi zwartą lub luźną buławkę. Głaszczki szczękowe trójczłonowe, a wargowe dwuczłonowe. Przedplecze trapezopidalne, o bokach zaokrąglonych i silnie się ku przodowi zwężających, a krawędzi tylnej równej lub węższej od nasady pokryw. Tarczka trójkątna, punktowana, dobrze widoczna. Pokrywy przykrywające w całości odwłok, dłuższe niż szerokie, owalne, silnie wypukłe. Wzdłuż krawędzi przyszwowych biegną 1 lub 2 rowki. U nasady gładki, niepunktowany rejon. Odnóża krótkie, silnie zgrubiałe, zaostrzone na krawędziach wewnętrznych. Stopy pięcioczłonowe, przy czym człon czwarty szczątkowy i zrośnięty z piątym. Odwłok złożony od góry z 7 tergitów, a od spodu z 5 sternitów. Ostatni tergit tworzy silniej zesklerotyzowane pygidium.

Larwy

Ciało kampeodealne, długości 3–4 mm, wydłużone, słabo zesklerotyzowane, jasno ubarwione z ciemniejszą głową. Głowa hypognatyczna. Przyoczka obecne w liczbie od 2 do 5. Czułki trójczłonowe. Segmenty tułowia dobrze wykształcone. Odnóża czteroczłonowe z pojedynczym pazurkiem na goleniostopie. Odwłok złożony z 9 segmentów, z których ostatni zwieńczony parą urogomf. Obecna jedna para przetchlinek na śródtułowiu i 7 par na odwłoku.

Biologia i ekologia

Chrząszcze roślinożerne. Żerują na porażonych grzybami trawach i turzycach oraz astrowatych. Zimują w wierzchniej warstwie gleby i pod odstającą korą. W środkowoeuropejskich warunkach nizinnych pojaw dorosłych następuje w końcu kwietnia lub maju.

Rozprzestrzenienie

Rodzina kosmopolityczna, znana ze wszystkich kontynentów, preferująca stery umiarkowane. W Europie występuje 57 gatunków, z czego w Polsce 24.

Systematyka

Według pracy Boucharda i innych z 2011 roku rodzina ta podzielona była na 2 podrodziny:

• Phaenocephalinae Matthews, 1899
• Phalacrinae Leach, 1815

M. Gimmel dokonał w 2013 roku rewizji tej rodziny, wprowadzając następujący podział na „grupy rodzajów” (ang. genus group):

• Phaenocephalus-group
  • Phaenocephalus Wollaston, 1873
  • Phalacrinus Blackburn, 1891
  • Ranomafanacrinus Gimmel, 2013
• Stilbus-group
  • Acylomus Sharp, 1888
  • Nesiotus Guillebeau, 1896
  • Stilbus Seidlitz, 1872
  • Xanthocomus Guillebeau, 1893
• Pseudolibrus-group
  • Litostilbus Guillebeau, 1894
  • Megistopalpus Guillebeau, 1895
  • Pseudolibrus Flach, 1889
• Phalacrus-group
  • Phalacropsis Casey, 1890
  • Phalacrus Paykull, 1800
• Olibroporus-group
  • Austroporus Gimmel, 2013
  • Olibroporus Casey, 1890
  • Platyphalacrus Gimmel, 2013
  • Pycinus Guillebeau, 1893
• Ochrolitus-group
  • Ochrolitus Sharp, 1889
  • Sveculus Gimmel, 2013
• Olibrus-group
  • Olibrus Erichson, 1845
  • Tolyphus Erichson, 1845
• Olibrosoma-group
  • Antennogasmus Gimmel, 2013
  • Malagasmus Gimmel, 2013
  • Olibrosoma Tournier, 1889
• Litochropus-group
  • Litochropus Casey, 1890
  • Neolitochrus Gimmel, 2013
• Rodzaje incertae sedis
  • Apallodes Reitter, 1873
  • Augasmus Motschulsky, 1858
  • Entomocnemus Guillebeau, 1894
  • Eulitrus Sharp, 1889
  • Grouvelleus Guillebeau, 1892
  • Litochrus Erichson, 1845
  • Malagophytus Gimmel, 2013
  • Paracylomus Gimmel, 2013