Piotr Damiani
| biskup kardynał doktor Kościoła | |
| |
| Data i miejsce urodzenia |
styczeń 1007 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
22 lutego 1072 |
| Czczony przez | |
| Kanonizacja |
1828 (aprobata kultu) |
| Wspomnienie |
21 lutego |
| Atrybuty |
anioł trzymający kapelusz kardynalski, czaszka, krucyfiks |
| |
| Data urodzenia |
styczeń 1007 |
|---|---|
| Data śmierci |
22 lutego 1072 |
| Miejsce pochówku | |
| Prior episcoporum ac omnium cardinalium | |
| Okres sprawowania |
1057-1067 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Sakra biskupia |
1057 |
| Kreacja kardynalska |
1057 |
| Kościół tytularny | |
Piotr Damiani EC (wł. Pietro Damiani; ur. w styczniu 1007 w Rawennie, zm. 22 lutego 1072 w Faenzie) – włoski eremita, biskup Ostii, kardynał, święty katolicki, doktor Kościoła.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w styczniu 1007 roku w Rawennie[1]. Pochodził z niezbyt ubogiej rodziny, miał krewnych wśród rodów patrycjuszowskich[2]. Miał liczne rodzeństwo, m.in. braci Damiana i Marinusa oraz siostry Rodelindę i Sufficję[2]. Został porzucony przez matkę, a jego wychowaniem zajęła się żona jednego z kapłanów[2]. Była ona daleką krewną ojca Piotra i namówiła jego matkę by przyjęła chłopca z powrotem[2]. Piotr w młodości stracił oboje rodziców, a jego wychowaniem zajął się starszy brat Damian, archiprezbiter w Rawennie[3]. Początkowe nauki pobierał w rodzinnym mieście, a następnie w Faenzy i Parmie[4]. Następnie uzyskał stopień mistrza sztuk wyzwolonych i został nauczycielem w Rawennie[4]. W 1035 roku został eremitą w Fonte Avellana[4]. W następnych latach przebywał w innych klasztorach m.in. w Pomposie i pod Urbino, a także spisał biografię św. Romualda[5]. W 1043 roku został opatem w Fonte Avellana i skupił się na rozbudowie kolonii eremickich, które zostały połączone w kongregację kamedulską[6]. Wymagał od mnichów ścisłego przestrzegania reguły św. Benedykta, postu, ascezy i całkowitego odseparowania od świata zewnętrznego[7].
W 1057 roku Stefan IX kreował go kardynałem biskupem i nadał diecezję suburbikarną Ostia, jednocześnie powołując go na funkcję prior episcoporum ac omnium cardinalium[8]. Damiani wielokrotnie usiłował odmówić przyjęcia tych godności i dopiero groźba ekskomuniki sprawiła, że zgodził się je przyjąć[8]. Rok później, kiedy rzymska szlachta wybrała kardynała Giovanniego Minciusa na antypapieża, Damiani musiał uciec z Rzymu[8]. Wraz z innymi kardynałami pojechał do Sieny, gdzie wybrali biskupa Florencji Gerarda z Burgundii[8]. Trzy lata później Piotr wziął udział w pierwszej formalnej papieskiej elekcji, która obrała biskupa Lukki Anselma da Baggio[9]. W 1063 roku rozstrzygał spór pomiędzy Hugonem z Cluny a biskupem Mâcon, Drogonem[9]. W 1067 roku zrezygnował z funkcji biskupa[10]. Dwa lata później udał się na synod do Frankfurtu, gdzie przekonał cesarza Henryka IV by nie rozwodził się z żoną Bertą[9]. W styczniu 1072 roku udało mu się doprowadzić do tego by archidiecezja w Rawennie podporządkowała się prawowitemu papieżowi[9]. Zmarł 22 lutego tego samego roku w Faenzy[9].
Jako pierwszy biskup i teolog zaczął głosić teorię o dwóch kluczach, które Chrystus przekazał Świętemu Piotrowi (por. Mt 16,19). Jeden z nich miał symbolizować władzę duchowną, zaś drugi świecką. W swojej teorii utrzymywał, że władza świecka i duchowa są od siebie różne, ale równe[11][12]. Potwierdzał w ten sposób doktrynę papieża Gelazjusza I, mówiącą o dwuwładzy.
- Relikwie
Jego relikwie znajdują się w katedrze w Faenzy[13].
- Ikonografia
W ikonografii święty jest przedstawiany jako biskup w mitrze, jako kardynał lub jako mnich w habicie[14].
- Atrybuty
Jego atrybutami są: anioł trzymający kapelusz kardynalski, czaszka, krucyfiks[14].
- Aprobata kultu
W 1828 roku papież Leon XII zatwierdził kult Piotra Damianiego i ogłosił doktorem Kościoła[13].
- Dzień pamięci
Wspomnienie liturgiczne obchodzone jest 21 lutego[14].
- W literaturze
Dante Alighieri umieścił go w swojej Boskiej Komedii w Raju – pisze o nim w 21 Pieśni[15].
Prace
[edytuj | edytuj kod]- De Divina Omnipotentia – O boskiej wszechmocności,
- Dominus vobiscum – Bóg z Wami,
- Żywot Romualda,
- Zakon pustelniczy,
- Officium Beatae Virginis,
- Liber Gomorrhianus,
- De Institutione monialis – dziełem tym napisanym ok. 1057 roku chciał zapobiec rozkładowi kultury Zachodu na wzór tego, czego dopatrywał się w dekadenckim Bizancjum. Znajduje się w nim pierwsze historyczne świadectwo użycia widelców w Europie, w którym to zwyczaju bizantyjskiej żony weneckiego szlachcica dostrzegł przyczynę jej śmierci w czasie epidemii[16],
- Disceptatio synodalis,
- De Sancta Simplicitate,
- Liber Gratissimus.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Kadłubek 2006 ↓, s. 19.
- ↑ a b c d Kadłubek 2006 ↓, s. 20.
- ↑ Kadłubek 2006 ↓, s. 23, 25.
- ↑ a b c Kadłubek 2006 ↓, s. 25.
- ↑ Kadłubek 2006 ↓, s. 26.
- ↑ Kadłubek 2006 ↓, s. 27.
- ↑ Kadłubek 2006 ↓, s. 29.
- ↑ a b c d Kadłubek 2006 ↓, s. 30.
- ↑ a b c d e Kadłubek 2006 ↓, s. 31.
- ↑ Pietro Damiani Wikiźródła (ang.)
- ↑ Carl Erdmann, The Origin of the Idea of Crusade: Foreword and Additional Notes by Marshall W. Baldwin, Princeton University Press, 9 kwietnia 2019, ISBN 978-0-691-65633-5 [dostęp 2019-04-11] (ang.).
- ↑ a b Kadłubek 2006 ↓, s. 32.
- ↑ a b c Święty Piotr Damiani, biskup i doktor Kościoła. Internetowa Liturgia Godzin. [dostęp 2022-08-28]. (pol.).
- ↑ Kadłubek 2006 ↓, s. 16.
- ↑ Donald MacGillivray Nicol: Byzantium and Venice: A Study in Diplomatic and Cultural Relations. Cambridge University Press, 1992, s. 46-47. ISBN 978-0-521-42894-1. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]
- Zbigniew Kadłubek: Św. Piotr Damiani. Kraków: WAM, 2006. ISBN 83-7318-649-2. (pol.).
- Rudolf Hüls, Kardinäle, Klerus und Kirchen Roms: 1049–1130, Bibliothek des Deutschen Historischen Instituts in Rom, 48, Tübingen: Max Niemeyer Verlag, 1977. ISBN 978-3-484-80071-7.
- Zbigniew Kadłubek, Rajska radość. Św. Piotr Damiani, Katowice: Wydawnictwo Gnome, 2005. ISBN 83-87819-04-2.
- Zbigniew Kadłubek, Cuncta per orbem volumina litterarum. O kazaniu św. Piotra Damianiego na dzień św. Kasjana Męczennika, "Civitas mentis", 1, 2005, s. 84-91.
- Hans Walter Klewitz, Reformpapsttum und Kardinalkolleg. Die Entstehung des Kardinalkollegiums. Studien über die Wiederherstellung der römischen Kirche in Süditalien durch das Reformpapsttum. Das Ende des Reformpapsttums, Darmstadt: Hermann Gentner Verlag, 1957.
- Bożena Mazur, Poczet świętych i błogosławionych, Poznań: Publicat SA, 2005, s. 67-68. ISBN 83-245-0187-8.
- Piotr Damiani.. deon.pl. [dostęp 2013-04-20].
- ISNI: 0000000121323819
- VIAF: 50018008, 496170351450664900000
- LCCN: n50082734
- GND: 118593331
- LIBRIS: 31fhjf7m1hkm7lz
- BnF: 11887255v
- SUDOC: 026667711
- SBN: CFIV072187
- NLA: 35236537
- NKC: jn19981001974
- BNE: XX1063630
- NTA: 069705607
- BIBSYS: 90399700
- CiNii: DA01002566
- Open Library: OL444135A, OL5786911A
- PLWABN: 9810569390705606
- NUKAT: n00013756
- J9U: 987007266406105171
- PTBNP: 1697880, 860135
- CANTIC: a10195798
- NSK: 000571925
- CONOR: 48855907
- ΕΒΕ: 89892
- BLBNB: 000312392
- LIH: LNB:V*31222;=yh