Pieniążek żółtobulwkowy
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
pieniążek żółtobulwkowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Collybia cookei Mycologia 27(4): 413 (1935) (Bres.) J.D. Arnold | |
.jpg)
.jpg)
Pieniążek żółtobulwkowy (Collybia cookei (Bres.) J.D. Arnold) – gatunek grzybów z rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Collybia, Incertae sedis, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1928 r. Giacomo Bresàdola nadając mu nazwę Collybia cirrhata var. cookei. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1835 r. J.D. Arnold[1].
- Collybia cirrata var. cookei Bres. 1928
- Collybia tuberosa var. cookei (Bres.) Bon & Courtec. 1987
- Microcollybia cookei (Bres.) Lennox 1979
- Sclerotium fungorum Pers. 1801[2].
Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Średnica 2–9 mm;, kształt początkowo wypukły z nieco podwiniętym brzegiem, potem szeroko wypukły, na koniec płaski, z płytkim zagłębieniem centralnym lub bez. Powierzchnia mniej lub bardziej naga, biaława do płowożółtej, czasem z ciemniejszym obszarem środkowym[4].
Blaszkowy. Blaszki przyrośnięte, gęste lub średniogęste, białawe[4].
Wysokość 1–6 cm, grubość 1–2 mm, mniej więcej cylindryczny, początkowo pełny, potem pusty. Powierzchnia naga, biaława. Charakterystyczną cechą jest wyrastanie z mniej więcej kulistych sklerocjów o średnicy 4–10 mm i barwie od żółtawej do pomarańczowożółtej[4].
Cienki, białawy[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki 4,5-6 × 3-3,5 µm, gładkie, elipsoidalne lub łezkowate, nieamyloidalne. Pleurocystyd i cheilocystyd brak. Strzępki w skórce kapelusza typu ixocutis o cylindrycznych elementach szerokości 3,5-7 µm z rozproszonymi, rzadkimi pileocystydami[4].
- Gatunki podobne
Odróżnienie podobnych gatunków pieniążków wymaga grzebania w podłożu. Pieniążek drobniutki (Collybia cirrhata) nie wytwarza sklerocjów i po tym można go odróżnić od pieniążka żółtobulwkowego. Pieniążek ciemnobulwkowy (Collybia tuberosa) wytwarza sklerocja, ale elipsoidalne, czerwonawo-brązowe[4].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Znane jest występowanie pieniążka żółtobulwkowego w Ameryce Północnej, Europie i Azji. Najwięcej stanowisk podano w Europie. Występuje tutaj na całym obszarze, od Morza Śródziemnego po północne krańce Półwyspu Skandynawskiego i Islandię[5]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył liczne stanowiska z uwagą, że nie jest to gatunek rzadki i nie jest zagrożony[3].
Grzyb saprotroficzny. Występuje w różnego typu lasach. Rozwija się na ziemi, na dobrze spróchniałym martwym drewnie niektórych drzew, na starych owocnikach grzybów z rzędu pieczarkowców, na opadłych liściach drzew, zwłaszcza olchy szarej i buka zwyczajnego, rośnie także wśród traw i mchów. Owocniki tworzy zwykle od września do listopada[3]. Jest także grzybem nagrzybnym[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2022-12-29] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-12-29] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 131, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Michael Kuo, Collybia cookei [online], Mushroom Expert [dostęp 2022-12-29] (ang.).
- ↑ Mapa występowania Collybia cookei na świecie [online], gbif.org [dostęp 2022-12-29] (ang.).
- ↑ Jing-Zu Sun i inni, Fungicolous fungi: terminology, diversity, distribution, evolution, and species checklist, „Fungal Diversity”, 2018, DOI: 10.1007/s13225-019-00422-9 [dostęp 2023-11-05].