Peter Sodann
Peter Sodann (2009) | |
Data i miejsce urodzenia |
1 czerwca 1936 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
5 kwietnia 2024 |
Zawód |
aktor |
Lata aktywności |
1963-2018 |
Peter Sodann (ur. 1 czerwca 1936 w Miśni, zm. 5 kwietnia 2024 w Halle)[1] – niemiecki aktor teatralny, filmowy i telewizyjny[2].
Podczas ponad pięćdziesięcioletniej kariery aktorskiej wystąpił w ponad 60 produkcjach filmowych i telewizyjnych, największą popularność przyniosła mu rola inspektora Bruno Ehrlichera w serialu Tatort (1992–2007)[3].
W 2009 roku ubiegał się o urząd prezydenta Republiki Federalnej Niemiec z ramienia lewicowej partii Die Linke.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Dorastał w Weinböhli niedaleko Miśni. Jego ojciec Willy, został powołany do Wehrmachtu w 1944 roku i zginął na froncie wschodnim w tym samym roku[4][5].
Sodann w młodości był członkiem organizacji partyjnej Wolnej Młodzieży Niemieckiej (FDJ). Studiował prawo na Uniwersytecie w Lipsku, a w 1959 roku przeniósł się do lipskiej Akademii Teatralnej, gdzie założył kabaret studencki Rat der Spötter[6]. Jeden ze skeczy kabaretu został zaklasyfikowany jako antypaństowy i kontrrewolucyjny, po czym Sodann został aresztowany, wydalony z uczelni i skazany na dziesięć lat więzienia za agitację antypaństwową. Wyrok po dziesięciu miesiącach zamieniono na cztery lata w zawieszeniu[7]. Następnie kształcił się jako mechanik obróbki skrawaniem w VEB Starkstromanlagenbau w Lipsku. Od 1963 mógł kontynuować studia aktorskie[8].
Zadebiutował na scenie w 1964 roku w Berliner Ensemble pod dyrekcją Helene Weigel. W 1966 przeniósł się do teatru miejskiego w Erfurcie, w latach 1971–1975 związany z teatrem w Karl-Marx-Stadt, gdzie zadebiutował jako reżyser teatralny. Od 1975 zatrudniony jako reżyser w Städtische Bühnen Magdeburg[8].
W 1980 roku przeniósł się do Halle (Saale), gdzie został dyrektorem miejscowego Teatru Państwowego. Stworzył w Halle tzw. Kulturinsel (pol. Wyspa Kultury), na którą składają się scena kabaretowa, biblioteka i kawiarnia literacka. Założył również Neue Theater Halle, którego dyrektorem był w latach 1981–2005[6].
Od lat 70. występował również w filmach telewizyjnych i w produkcjach kinowych DEFA. Za rolę nauczyciela Boltenhagena w filmie Kommen Pflicht otrzymał nagrodę dla najlepszego aktora drugoplanowego na 3. Krajowym Festiwalu Filmów Fabularnych NRD w 1984 roku. W 1986 laureat Nagrody Państwowej NRD[8].
Po upadku muru berlińskiego stał się znany przede wszystkim z występów w produkcjach telewizyjnych. Od 1992 do 2005 występował jako inspektor Bruno Ehrlicher w serialu kryminalnym ARD Tatort. W latach 2008–2013 wcielał się w rolę dyrektor Bräuninga, w serialu telewizyjnym Schloss Einstein. Ostatni raz pojawił się na ekranie w filmie biograficznym Andreasa Dresena Gundermann z 2018 roku[8].
Od 1990 roku Peter Sodann kolekcjonował książki wydane w latach 1945-1990 przez wydawców z NRD i innych państw bloku wschodniego. Kolekcja rozrosła sie do liczby dwóch milionów woluminów, które zdeponowano w budynkach dawnego dworu w Stauchitz, gdzie w 2012 oficjalnie otwarto Peter-Sodann-Bibliothek[8][9].
Za swoje zasługi społeczne, otrzymał w 2006 roku honorowe obywatelstwo miasta Halle. Odznaczony Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec I klasy. Saksońska policja mianowała go również honorowym komisarzem[8].
Dwukrotnie żonaty. Miał czworo dzieci[10].
Zmarł w wieku 87 lat. Uroczystości żałobne odbyły się w Neue Theater Halle. Sodann został pochowany na cmentarzu Stadtgottesäcker w Halle[11].
Wybrana filmografia
[edytuj | edytuj kod]Filmy fabularne
[edytuj | edytuj kod]- 1973: Stülpner, zbójnik z gór jako sekretarz Bleichnagel
- 1996: Podróż do śmierci jako Bruno Erlicher
- 2003: Tage des Sturms jako Alfred Mannschatz
Seriale TV
[edytuj | edytuj kod]- 1992–2007: Tatort jako Bruno Ehrlicher
- 2008-2012: Dzieciaki z Einstein High jako dr Rudolf Bräuning
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Peter Sodann tot: Schauspieler wurde 87 Jahre alt [online], ZDFheute, 7 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-07] (niem.).
- ↑ Alexander Wendt (2005-07-05): Peter Sodann: Genosse Kommissar auf Stimmenfang. Focus.de. [dostęp 2018-04-05]. (niem.).
- ↑ Portrait: Peter Sodann (*1936). KINO.de. [dostęp 2018-04-05]. (niem.).
- ↑ RP ONLINE , Beliebter Schauspieler - kritischer Geist: Peter Sodann wird 70 [online], RP ONLINE, 31 maja 2006 [dostęp 2024-06-26] (niem.).
- ↑ Nina Toepfer , Nachruf auf den «Tatort»-Kommissar Peter Sodann, „Neue Zürcher Zeitung”, 20 kwietnia 2024, ISSN 0376-6829 [dostęp 2024-06-26] (niem.).
- ↑ a b Bundespräsidenten-Kandidatur: Ein Kommissar geht um - Zeitung Heute - Tagesspiegel [online], web.archive.org, 2 czerwca 2021 [dostęp 2024-06-26] [zarchiwizowane z adresu 2021-06-02] .
- ↑ Intendant mit Schaufel, „Der Spiegel”, 23 października 1994, ISSN 2195-1349 [dostęp 2024-06-26] (niem.).
- ↑ a b c d e f Peter Sodann | filmportal.de [online], www.filmportal.de [dostęp 2024-06-26] .
- ↑ psb-staucha [online], www.psb-staucha.de [dostęp 2024-06-26] .
- ↑ NDR, Harte Schale, weicher Kern: Schauspieler Peter Sodann ist tot [online], www.ndr.de [dostęp 2024-06-26] (niem.).
- ↑ Gedenkfeier zum Tod von Peter Sodann am 1. Juni 2024 [online], Halle.de, 23 maja 2024 [dostęp 2024-06-26] (niem.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Peter Sodann w bazie Filmweb
- Peter Sodann w bazie IMDb (ang.)
- strona archiwalna