Park Narodowy Blå Jungfrun

Park Narodowy Blå Jungfrun
Blå Jungfruns nationalpark
	; Blå Jungfrun
	park narodowy
Państwo	Szwecja
Położenie	Kalmar
Data utworzenia	1926
Powierzchnia	1,98 km²
	Położenie na mapie regionu Kalmar Park Narodowy Blå Jungfrun
	Położenie na mapie Szwecji Park Narodowy Blå Jungfrun
	57°15′15″N 16°47′30″E/57,254167 16,791667
	Strona internetowa

Park Narodowy Blå Jungfrun (szw. Blå Jungfruns nationalpark, znany także pod nazwą „Blåkulla”) – park narodowy w regionie Kalmar w południowo-wschodniej Szwecji, obejmujący ochroną niezamieszkaną wyspę Blå Jungfrun w Cieśninie Kalmarskiej na Morzu Bałtyckim.

Geografia

Park Narodowy Blå Jungfrun leży w gminie Oskarshamn w regionie Kalmar w południowo-wschodniej Szwecji^[1]. Obejmuje ochroną wyspę Blå Jungfrun w Cieśninie Kalmarskiej na Morzu Bałtyckim oraz jej wody przybrzeżne^[1].

Wyspa jest niezamieszkaną bryłą błękitno-szarego granitu, wystającą 86 m n.p.m.^[1] Została ukształtowana przez lodowiec^[2]. Masa lodu, która napłynęła z północy na północną stronę wyspy, nadała jej opływowy kształt^[2]. Na południowej stronie wyspy spływający w dół lód wyżłobił głębokie wąwozy^[2].

Flora

Południową część wyspy porasta bujny las liściasty z dębami (Quercus sp.), lipami (Tilia sp.), klonami (Acer sp.) i osikami (Populus tremula)^[1]. W lesie odnotowano występowanie ponad 200 gatunków roślin^[1]. Rośnie tu m.in. żywiec cebulkowy i przytulia wonna^[1], a na wybrzeżu dzięgiel litwor, krwawnica pospolita, groszek leśny i kozłek lekarski^[3].

W krajobrazie północnej części wyspy dominującą rolę odgrywają strome klify, wygłady lodowcowe i nagie skały, porośnięte rzadko sosną (Pinus sylvestris), świerkiem (Picea abies) i brzozą (Betula pendula), z głębokimi szczelinami i jaskiniami.

Na wyspie występuje wiele porostów, m.in. granicznik płucnik i Erioderma pedicellatum^[3].

Fauna

Na wyspie nie ma drapieżników^[4]. Dawniej żyły tu zające, które wyginęły wskutek ciężkich zim^[4]. Ze ssaków odnotowano jedynie nietoperze^[4]. Ponadto czasem można spotkać tu zaskrońce i ropuchy^[4]. Wyspę zamieszkuje wiele ptaków m.in. świergotek nadmorski i ptaki z rodzaju falco ^[4]. Gniazduje tu Nurnik zwyczajny (Cepphus grylle) i bielik (Haliaeetus albicilla)^[1]. Na przestrzeni ostatnich 50 lat populacja nurnika gwałtownie się zmniejszyła z 250 par do zaledwie kilku^[4]. Na wyspie występuje wiele owadów, w szczególności chrząszczy z rodzaju Cerambyx i z rodziny kózkowatych^[4].

Historia

Jednym z pierwszych badaczy, którzy odwiedzili wyspę, był Karol Linneusz (1707–1778), który przybył tu w 1741 roku i opisał ją jako „jedną z najstraszliwszych na świecie”^[1]^[2]. Linneusz sporządził pierwszy naukowy opis wyspy, jako pierwszy wzmiankował również kamienny labirynt – Trolleborg^[2]. Wcześniejsze wzmianki o wyspie pochodzą przede wszystkim z zapisków marynarzy^[2]. W 1555 roku szwedzki kartograf Olaus Magnus (1490–1557) przestrzegał marynarzy przed zbliżaniem się do wyspy, gdyż mogłoby to wywołać sztorm^[2].

W 1896 roku na wyspie odbył się ślub szwedzkiego poety Vernera von Heidenstama (1859–1940) z Olgą Wiberg^[1].

W latach 1904–1926 na wyspie pozyskiwano czerwony granit o nazwie „Virgo”, który eksportowano do Niemiec^[1]^[2]. Dzięki donacji szwedzkiego przemysłowca Torstena Kreugera (1884–1973) w 1926 roku na wyspie utworzono park narodowy^[1].

Park należy do sieci Natura 2000, w ramach której chroni siedliska roślin i ptaków^[5].

Legendy

Z uwagi na unikalny kształt i kolor wyspa utożsamiana jest z legendarnym miejscem zlotu czarownic podczas Wielkanocy – Blåkulla (pol. „niewielkie, niebieskie wzgórze”)^[1]. Według lokalnych legend wyspa jest miejscem dorocznego wiosennego zlotu czarownic, które dzielą miejsce z syrenami i bóstwami^[6]. Aby obłaskawić nadprzyrodzone moce, ludzie zostawiali na brzegi wyspy różne cenne przedmioty, m.in. rękawiczki i jedwabne szale^[6].

Z wyspy nie wolno zabierać kamieni – kto zabierze kamień, będzie miał pecha dotąd, dopóki nie zwróci go wyspie^[6].

Labirynt

W południowej części wyspy znajduje się także tajemniczy labirynt, zbudowany z kamieni ułożonych na ziemi^[6]. Do dziś nie udało się ustalić jego pochodzenia ani funkcji^[6].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l BLÅ JUNGFRUNMYTHICAL ISLAND IN KALMAR SOUND. [w:] www.nationalparksofsweden.se [on-line]. [dostęp 2019-02-10]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h History. [w:] www.nationalparksofsweden.se [on-line]. [dostęp 2019-02-10]. (ang.).
↑ ^a ^b Plant life. [w:] www.nationalparksofsweden.se [on-line]. [dostęp 2019-02-10]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Wildlife. [w:] www.nationalparksofsweden.se [on-line]. [dostęp 2019-02-10]. (ang.).
↑ Blå Jungfrun. [w:] NATURA 2000 [on-line]. [dostęp 2019-02-10]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e National Park Blå jungfrun. [w:] www.visitsmaland.se [on-line]. [dostęp 2019-02-10]. (ang.).

[:0-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l BLÅ JUNGFRUNMYTHICAL ISLAND IN KALMAR SOUND. [w:] www.nationalparksofsweden.se [on-line]. [dostęp 2019-02-10]. (ang.).

[:5-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h History. [w:] www.nationalparksofsweden.se [on-line]. [dostęp 2019-02-10]. (ang.).

[:3-3] Plant life. [w:] www.nationalparksofsweden.se [on-line]. [dostęp 2019-02-10]. (ang.).

[:4-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Wildlife. [w:] www.nationalparksofsweden.se [on-line]. [dostęp 2019-02-10]. (ang.).

[:6-5] Blå Jungfrun. [w:] NATURA 2000 [on-line]. [dostęp 2019-02-10]. (ang.).

[:1-6] National Park Blå jungfrun. [w:] www.visitsmaland.se [on-line]. [dostęp 2019-02-10]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]