Okręty podwodne typu Circé (1907)
.jpeg)
| |
| Kraj budowy | |
|---|---|
| Stocznia | |
| Zbudowane |
2 |
| Użytkownicy | |
| Typ poprzedzający | |
| Typ następny | |
| Służba w latach |
1909-1918 |
| Stracone |
2 |
| Uzbrojenie: | |
| 6 torped, 1 działo kal. 47 mm | |
| Wyrzutnie torpedowe: • zewnętrzne |
|
| Załoga |
22 oficerów i marynarzy |
| Wyporność: | |
| • na powierzchni |
351 ton |
| • w zanurzeniu |
491 ton |
| Zanurzenie testowe |
40 m |
| Długość |
47,1 m |
| Szerokość |
4,9 m |
| Zanurzenie |
3 m |
| Napęd: | |
| 2 silniki Diesla o łącznej mocy 630 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 460 KM 2 śruby | |
| Prędkość: • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Zasięg: | |
| • na powierzchni |
powierzchnia: 2160 Mm przy 8 w. |
Okręty podwodne typu Circé – francuskie okręty podwodne z początku XX wieku i okresu I wojny światowej. W latach 1905–1909 w stoczni Arsenal de Toulon zbudowano dwa okręty tego typu. Jednostki weszły w skład Marine nationale w 1909 roku. Obie jednostki stracono: 7 lipca 1914 roku w wyniku kolizji „Circé” zatopiła „Calypso”, sama ginąc od torpedy austro-węgierskiego okrętu podwodnego SM U-47 20 września 1918 roku.
Projekt i dane taktyczno–techniczne
[edytuj | edytuj kod]Okręty podwodne typu Circé zamówione zostały 8 października 1904 roku na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1904 roku[1][2]. Jednostki zaprojektował inż. Maxime Laubeuf, powiększając swój poprzedni projekt (Aigrette) i dostosowując go do napędu dwuśrubowego[3][4].
Jednostki typu Circé były średniej wielkości okrętami podwodnymi o konstrukcji dwukadłubowej. Długość całkowita wynosiła 47,1 metra, szerokość 4,9 metra i zanurzenie 3 metry[1][3][5]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 351 ton, a w zanurzeniu 491 ton[1][5][a]. Okręty napędzane były na powierzchni przez dwa silniki Diesla MAN o łącznej mocy 630 koni mechanicznych (KM)[1][3][5]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne Hillairet-Huguet o łącznej mocy 460 KM[1][3][5]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 11,9 węzła na powierzchni i 7,7 węzła w zanurzeniu[1][5]. Zasięg wynosił 2160 Mm przy prędkości 8 węzłów w położeniu nawodnym oraz 98 Mm przy prędkości 3,5 węzła pod wodą (lub 44 Mm przy prędkości 5,1 węzła)[1][3][5]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 40 metrów[2].
Okręty wyposażone były w sześć zewnętrznych wyrzutni torped kalibru 450 mm (w tym dwie systemu Drzewieckiego), z łącznym zapasem 6 torped[1][3][6]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło działo pokładowe kal. 47 mm L/50 M1902[1][2][3]. Załoga pojedynczego okrętu składała się z 22 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][3][7].
Budowa
[edytuj | edytuj kod]Obie jednostki zbudowane zostały w Arsenale w Tulonie[1][3][7]. Stępki okrętów położono w 1905 roku[7], zostały zwodowane w 1907 roku[1][3], a do służby przyjęto je w roku 1909[7][2]. Nazwy okrętów nawiązywały do mitologicznych postaci: wróżbitki Kirke i nimfy Kalipso[8]. Okręty otrzymały numery burtowe Q47 i Q48[1].
| Okręt | Stocznia | Początek budowy | Wodowanie | Wejście do służby |
|---|---|---|---|---|
| „Circé” (Q47) | Arsenal de Toulon | 1905 | 13 września 1907 | 1909 |
| „Calypso” (Q48) | 22 października 1907 |
Przebieg służby
[edytuj | edytuj kod]Oba okręty pełniły służbę na Morzu Śródziemnym[3]. 7 lipca 1914 roku na redzie Tulonu „Circé” zderzył się przypadkowo z bliźniaczą „Calypso”, która zatonęła[1][3][7]. Po wybuchu działań wojennych „Circé” operowała na Adriatyku[3]. 25 maja 1917 roku okręt zatopił niemiecki podwodny stawiacz min SM UC-24[1][3][7]. 20 września 1918 roku „Circé” zatonęła storpedowana nieopodal Kotoru przez austro-węgierski okręt podwodny SM U-47[1][3][7]. Z załogi ocalała tylko jedna osoba[8]. Okręt został odznaczony Krzyżem Wojennym[7].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 208.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 81.
- ↑ John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 199.
- ↑ a b c d e f Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 132.
- ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 536.
- ↑ a b c d e f g h Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 133.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Ivan Gogin: CIRCÉ submarines (1909). Navypedia. [dostęp 2016-12-29]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1974. ISBN 0-7110-0445-5. (ang.).
- John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
- Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2016-12-29]. (ang.).
