Nikołaj Piejko

Nikołaj Piejko
Никола́й Ива́нович Пейко́
Imię i nazwisko	Nikołaj Iwanowicz Piejko
Data i miejsce urodzenia	25 marca 1916 ; Moskwa
Pochodzenie	rosyjskie
Data i miejsce śmierci	1 lipca 1995 ; Moskwa
Gatunki	muzyka poważna, muzyka filmowa
Zawód	kompozytor, pedagog
	Odznaczenia

Nikołaj Iwanowicz Piejko (ros. Никола́й Ива́нович Пейко́; ur. 12 marca^?/25 marca 1916 w Moskwie^[1]^[2]^[3], zm. 1 lipca 1995 tamże^[2]^[3]) – radziecki kompozytor i pedagog muzyczny.

Życiorys

W latach 1933–1940 studiował w Konserwatorium Moskiewskim u Gienricha Litinskiego, Nikołaja Rakowa i Nikołaja Miaskowskiego^[2]. Następnie od 1942 do 1959 roku był wykładowcą tej uczelni^[1]^[2]. Od 1954 roku wykładał także w moskiewskim Instytucie im. Gniesinych, gdzie od 1975 roku kierował katedrą kompozycji^[1]. Był członkiem komitetu redakcyjnego narodowego wydania dzieł Nikołaja Rimskiego-Korsakowa^[1]. Przyjaźnił się z Dmitrijem Szostakowiczem i Wissarionem Szebalinem^[3]. Jako jeden z nielicznych radzieckich wykładowców pozostał otwarty na prądy artystyczne zachodnioeuropejskiej awangardy i zapoznawał z nimi swoich studentów^[3]. Jego uczniami byli m.in. Edison Denisow i Sofija Gubajdulina^[1]^[3].

Otrzymał Nagrodę Stalinowską za I Symfonię (1949) i Suitę mołdawską (1951)^[1].

Twórczość

Twórczość kompozytorska Piejki, osadzona w tradycjach rosyjskich, utrzymana jest w idiomie neoklasycznym^[1]. Kompozytor uprawiał wielkie formy orkiestrowe, muzykę kameralną i wokalną^[1]. W swojej twórczości wykorzystywał nawiązania do muzyki ludowej^[1]. W okresie stalinizmu podporządkował się wymaganiom realizmu socjalistycznego^[2].

Wybrane kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych^[1]^[2])

Utwory orkiestrowe

suita Iz jakutskich legiend (1940)
Koncert fortepianowy (1943, zrewid. 1954)
7 symfonii (I 1945, II 1946, III 1957, IV 1965, V 1968, VI 1972, VII 1977)
Wariacje (1947)
suita Iz russkoj stariny (1949)
Suita mołdawska (1950)
7 utworów na tematy narodów ZSRR (1951)
Uwertura festiwalowa (1951)
2 fantazje orkiestrowe na skrzypce i orkiestrę (I 1953, II 1965)
Ballada symfoniczna (1959)
Capriccio na małą orkiestrę symfoniczną (1960)
Koncert-symfonia (1974)
Koncert-poemat na klarnet, bałałajkę i orkiestrę (1979)

Utwory kameralne

Kwintet fortepianowy (1961)
3 kwartety smyczkowe (I 1964, II 1965, III 1966)
Decymet na 10 instrumentów (1971)
Sonata skrzypcowa (1976)

Utwory fortepianowe

Etiuda koncertowa (1942)
2 sonatiny (I 1951, II 1975)

Pieśni na głos i fortepian

Sierdce wojna (1943)
Zwuki noczi Garlema (1946–1965)
Liriczeskij cykl (1961)

Opera

Ajschylos (1943, zrewid. 1953)

Balety

Wiesiennije wietry (1950)
Jeanne d’Arc (1957)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 8. Część biograficzna pe–r. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2004, s. 103. ISBN 978-83-224-0837-7.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2750. ISBN 0-02-865529-X.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Daniel Jaffé: Historical Dictionary of Russian Music. Lanham: Rowman & Littlefield, 2022, s. 307. ISBN 978-1-5381-3008-7.

Linki zewnętrzne

[encmuz-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 8. Część biograficzna pe–r. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2004, s. 103. ISBN 978-83-224-0837-7.

[baker-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2750. ISBN 0-02-865529-X.

[jaffe-3] Daniel Jaffé: Historical Dictionary of Russian Music. Lanham: Rowman & Littlefield, 2022, s. 307. ISBN 978-1-5381-3008-7.

[1]

[2]

[3]