Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce-Zdroju
Siedziba muzeum. | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres | |
Data założenia |
9 sierpnia 1936 |
Wielkość zbiorów |
ok. 5000[1] |
Oddziały | |
Muzeum Biograficzne Władysława Orkana „Orkanówka” w Porębie Wielkiej | |
Położenie na mapie Rabki-Zdroju | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego | |
Położenie na mapie gminy Rabka-Zdrój | |
49°36′41,126″N 19°56′49,733″E/49,611424 19,947148 | |
Strona internetowa |
Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce-Zdroju – muzeum mieszczące się w Rabce-Zdroju w zabytkowym drewnianym kościele z 1 połowy XVII w.
Od 2000 roku Muzeum organizuje cykl imprez kulturalnych zatytułowanych „Święta Kultury Góralskiej” (cykl poświęcony kulturze regionu ukazanej na pełnym złożoności tle europejskim) oraz „Święta Kultury Orkanowskiej” (ciąg uzupełniających się spotkań z ludźmi działającymi „w kręgu” Władysława Orkana).
Historia
[edytuj | edytuj kod]W 1557 powstała pierwsza parafia w Rabce, w 1565 kasztelan krakowski Spytek Wawrzyniec Jordan ufundował drewniany kościół, który pod koniec XVI wieku został spalony lub zniszczony przez powódź. Obecny modrzewiowy kościół został wzniesiony w latach 1600–1606. W 1621 r. założono cmentarz. Kościół konsekrował w 1634 biskup krakowski Tomasz Oborski.
Kościół jest cennym zabytkiem drewnianej architektury sakralnej. Słupowo-ramowa konstrukcja wieży dobudowanej w XVIII wieku nie zawiera gwoździ, zastrzały i miecze zapewniają jej stabilność. Ozdobą wieży jest nadwieszona izbica i barokowy hełm z latarnią, na dachu kościoła znajduje się przepiękna barokowa wieżyczka na sygnaturkę, cała świątynia kryta jest gontem. Wyposażenie kościoła pochodzi z XVII I XVIII wieku. Grupa Ukrzyżowania zdobiąca zewnętrzną ścianę zamykającą prezbiterium pochodzi z 1775, boczne ołtarze są rokokowe, a główny neobarokowy pochodzi według tradycji z XIX wieku, ozdobiony został obrazem, przedstawiającym św. Trójcę, św. Franciszka i św. Dominika. Cennym zabytkiem są organy wraz z balkonem dla chóru z 1778. Instrument jest sprawny do dziś, w okresie letnim odbywają się w kościele koncerty organowe. Ściany kościoła zdobi polichromia z 1802 autorstwa proboszcza parafii rabczańskiej i malarza amatora Andrzeja Antałkiewicza oraz odkryte podczas konserwacji pozostałości polichromii z 1628.
Kościół otacza kamienny XVIII-wieczny mur z trzema bramkami oraz kapliczkami, będącymi stacjami Drogi Krzyżowej oraz fragmenty zachowanego cmentarza. Grupa drzew rosnących wokół kościoła pochodzi z 1637, trzy okazy dębu szypułkowego i lipy szerokolistnej do marca 2013 roku były pomnikami przyrody. Kościół znalazł się na Szlaku Architektury Drewnianej w Małopolsce.
Muzeum
[edytuj | edytuj kod]W latach 1929–1936 kościół został przekształcony z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Muzeum im. Władysława Orkana, nadanie imienia odbyło się za osobistą zgodą pisarza. Muzeum mieści się w wieży-dzwonnicy zabytkowego kościoła. Placówka została uroczyście otwarta 9 sierpnia 1936. W pięciu pomieszczeniach zgromadzono uporządkowane tematycznie przedmioty z XIX i XX wieku prezentujące dawny świat górali zamieszkujących Beskidy. Eksponaty poświęcone są sztuce, ubiorowi, rzemiosłu wiejskiemu i gospodarce. Zgromadzono także instrumenty muzyczne, zabawki oraz zdjęcia Władysława Orkana i jego matki, jak również dwa pastele malowane ręką pisarza[2].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Ołtarz główny
-
Ołtarz boczny prawy
-
Ołtarz boczny lewy
-
Ołtarz boczny z wizerunkiem Matki Bożej
-
Malowidła znajdujące się nad Prezbiterium
-
Malowidła znajdujące się nad Nawą główną
-
Zabytkowe organy z 1778 r.
-
Rzeźba Władysława Orkana przy kościele
-
Tablica upamiętniająca ks. Justyna Wincentego Bulane na kościele
-
Eksponaty
-
Kącik Władysława Orkana
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rabka-Zdrój i okolice wyd. 2007
- Szlak architektury drewnianej wyd. 2005