Medytacja mindfulness
Mindfulness lub uważność – proces psychologiczny koncentrowania uwagi na wewnętrznych i zewnętrznych bodźcach występujących w danej chwili[1][2][3], który może zostać rozwijany poprzez medytację lub inne ćwiczenia[2][4][5]. Termin mindfulness (pol. uważność) to tłumaczenie z języka pali słowa sati[6], która jest istotnym elementem niektórych buddyjskich tradycji. Uważa się, że współczesna popularność mindfulness na zachodzie została zapoczątkowana przez Jona Kabat-Zinna[7][8].
Badania przeprowadzone na dużych populacjach wykazały, że praktyka medytacji mindfulness jest silnie skorelowana z dobrym samopoczuciem i poczuciem zdrowia[9][10]. Badania wykazały także, że nadmierne rozmyślanie i niepokój prowadzą do problemów psychicznych takich jak depresja i lęk[11][11] oraz że praktyka medytacji mindfulness efektywnie redukuje zarówno gonitwę myśli, jak i niepokój[11][12]. Włączenie medytacji do leczenia przynosi pozytywne efekty w przypadku PTSD wśród weteranów, co może złagodzić natrętne myśli i wycofywanie się, modulować emocje oraz uspokoić oddech[13].
Prowadzone są badania nad przydatnością medytacji mindfulness w zapobieganiu ostrym chorobom układu oddechowego[14].
Od lat 70. XX wieku psychologia kliniczna i psychiatria rozwinęły wiele zastosowań terapeutycznych opartych na medytacji mindfulness, pomagających ludziom cierpiącym na różne zaburzenia psychologiczne[8]. Praktyka mindfulness ma wiele współczesnych zastosowań w psychologii, takich jak redukcja objawów depresji[15][16][17], redukcja stresu[16][18][19], lęku[15][16][19], oraz w terapii uzależnień[20][21][22]. Badania naukowe wykazały także, że medytacja mindfulness redukuje ból fizyczny, w wyniku kilku unikatowych mechanizmów[23]. Technika medytacji mindfulness zyskała światową popularność jako metoda zarządzania emocjami.
Badania kliniczne wykazały zarówno fizyczne, jak i psychiczne korzyści zdrowotne u różnych pacjentów oraz zdrowych dorosłych i dzieci[3][24][25]. Stwierdzono korzystny wpływ medytacji mindfulness w leczeniu stwardnienia rozsianego[26]. W chorobie Parkinsona medytacja mindfulness polepsza funkcje motoryczne i poznawcze oraz jakość życia[27]. Prowadzone są badania nad wykorzystaniem metody medytacji mindfulness u dzieci z przewlekłą migreną[28], w skoliozie idiopatycznej wieku młodzieńczego[29], w rehabilitacji sportowców po urazach w celu zwiększenia tolerancji na ból[30], w zmniejszaniu objawów zespołu stresu pourazowego[31], w cukrzycy[32].
Programy oparte na MBSR i podobnych modelach zostały powszechnie zaadaptowane w szkołach, więzieniach, szpitalach, ośrodkach dla weteranów i innych. W niektórych badaniach zwraca się jednak uwagę, że brak jest dowodów na skuteczność programów MBSR w depresji i stanach lękowych[33].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- sati – buddyjska praktyka uważności
- sisu – skupienie na celu
- neuromedytacja
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ruth A. Baer. Mindfulness Training as a Clinical Intervention: A Conceptual and Empirical Review (pdf), Kabat-Zinn, 1994, s. 4.
- ↑ a b Kabat-Zinn, J (2013). Full Catastrophe Living: Using the Wisdom of Your Body and Mind to Face Stress, Pain, and Illness. New York: Bantam Dell. ISBN 978-0-345-53972-4.
- ↑ a b Creswell J.D. (2016). „Mindfulness Interventions”.Annual Review of Psychology. 68.
- ↑ Posner M. (Feb 2011). „Mental training as a tool in the neuroscientific study of brain and cognitive plasticity”. Frontiers in Human Neuroscience. 5 (17).
- ↑ Pagnini, F., & Phillips, D. (2015). Being mindful about mindfulness. The Lancet Psychiatry, 2(4), 288 – 289. DOI: S2215-0366(15)00041-3.
- ↑ „Sati”. The Pali Text Society’s Pali-English Dictionary. Digital Dictionaries of South Asia, University of Chicago.
- ↑ Barbara Graham , In the Dukkha Magnet Zone, „Tricycle” [dostęp 2016-10-29] (ang.).
- ↑ a b Harrington A. Dunne JD. (Oct 2015). „When mindfulness is therapy: Ethical qualms, historical perspectives.”. American Psychologist. 70 (7).
- ↑ Richard Bränström , Larissa G. Duncan , Judith Tedlie Moskowitz , The association between dispositional mindfulness, psychological well-being, and perceived health in a Swedish population-based sample, „British Journal of Health Psychology”, 2, 2011, s. 300–316, DOI: 10.1348/135910710X501683, ISSN 2044-8287, PMID: 21489058, PMCID: PMC3762484 [dostęp 2016-10-29] (ang.).
- ↑ Ruth A. Baer i inni, Construct Validity of the Five Facet Mindfulness Questionnaire in Meditating and Nonmeditating Samples, „Assessment”, 3, 2008, s. 329–342, DOI: 10.1177/1073191107313003, ISSN 1073-1911, PMID: 18310597 [dostęp 2016-10-29] (ang.).
- ↑ a b c Dawn Querstret , Mark Cropley , Assessing treatments used to reduce rumination and/or worry: A systematic review, „Clinical Psychology Review”, 8, 2013, s. 996–1009, DOI: 10.1016/j.cpr.2013.08.004 [dostęp 2016-10-29] .
- ↑ Jenny Gu i inni, How do mindfulness-based cognitive therapy and mindfulness-based stress reduction improve mental health and wellbeing? A systematic review and meta-analysis of mediation studies, „Clinical Psychology Review”, 37, 2015, s. 1–12, DOI: 10.1016/j.cpr.2015.01.006 [dostęp 2016-10-29] .
- ↑ Sanford Nidich i inni, Non-trauma-focused meditation versus exposure therapy in veterans with post-traumatic stress disorder: a randomised controlled trial, „The Lancet. Psychiatry”, 5 (12), 2018, s. 975–986, DOI: 10.1016/S2215-0366(18)30384-5, ISSN 2215-0374, PMID: 30449712 [dostęp 2024-10-26] .
- ↑ Bruce Barrett i inni, Meditation or exercise for preventing acute respiratory infection (MEPARI-2): A randomized controlled trial, „PLoS One”, 13(6), 2018, s. 35–41, DOI: 10.1371/journal.pone.0197778 .
- ↑ a b Clara Strauss i inni, Mindfulness-Based Interventions for People Diagnosed with a Current Episode of an Anxiety or Depressive Disorder: A Meta-Analysis of Randomised Controlled Trials, „PLOS One”, 4, 2014, e96110, DOI: 10.1371/journal.pone.0096110, ISSN 1932-6203, PMID: 24763812, PMCID: PMC3999148 [dostęp 2016-10-29] .
- ↑ a b c Bassam Khoury i inni, Mindfulness-based stress reduction for healthy individuals: A meta-analysis, „Journal of Psychosomatic Research”, 6, s. 519–528, DOI: 10.1016/j.jpsychores.2015.03.009 .
- ↑ Felipe A. Jain i inni, Critical Analysis of the Efficacy of Meditation Therapies for Acute and Subacute Phase Treatment of Depressive Disorders: A Systematic Review, „Psychosomatics”, 2, s. 140–152, DOI: 10.1016/j.psym.2014.10.007, PMID: 25591492, PMCID: PMC4383597 .
- ↑ Manoj Sharma , Sarah E. Rush , Mindfulness-Based Stress Reduction as a Stress Management Intervention for Healthy Individuals A Systematic Review, „Journal of Evidence-Based Complementary & Alternative Medicine”, 4, 2014, s. 271–286, DOI: 10.1177/2156587214543143, ISSN 2156-5872, PMID: 25053754 [dostęp 2016-10-29] (ang.).
- ↑ a b Stefan G. Hofmann i inni, The effect of mindfulness-based therapy on anxiety and depression: A meta-analytic review., „Journal of Consulting and Clinical Psychology”, 2, s. 169–183, DOI: 10.1037/a0018555, PMID: 20350028, PMCID: PMC2848393 [dostęp 2016-10-29] .
- ↑ Alberto Chiesa , Alessandro Serretti , Are Mindfulness-Based Interventions Effective for Substance Use Disorders? A Systematic Review of the Evidence, „Substance Use & Misuse”, 5, 2014, s. 492–512, DOI: 10.3109/10826084.2013.770027, ISSN 1082-6084 [dostęp 2016-10-29] .
- ↑ Eric Garland , Brett Froeliger , Matthew Howard , Mindfulness training targets neurocognitive mechanisms of addiction at the attention-appraisal-emotion interface, „Addictive Disorders”, 4, 2014, s. 173, DOI: 10.3389/fpsyt.2013.00173, PMID: 24454293, PMCID: PMC3887509 [dostęp 2016-10-29] .
- ↑ David S. Black , Mindfulness-Based Interventions: An Antidote to Suffering in the Context of Substance Use, Misuse, and Addiction, „Substance Use & Misuse”, 5, 2014, s. 487–491, DOI: 10.3109/10826084.2014.860749, ISSN 1082-6084 [dostęp 2016-10-29] .
- ↑ Fadel Zeidan , David R. Vago , Mindfulness meditation–based pain relief: a mechanistic account, „Annals of the New York Academy of Sciences”, 1, 2016, s. 114–127, DOI: 10.1111/nyas.13153, ISSN 1749-6632, PMID: 27398643, PMCID: PMC4941786 [dostęp 2016-10-29] (ang.).
- ↑ Rinske A. Gotink i inni, Standardised Mindfulness-Based Interventions in Healthcare: An Overview of Systematic Reviews and Meta-Analyses of RCTs, „PLOS One”, 4, 2015, e0124344, DOI: 10.1371/journal.pone.0124344, ISSN 1932-6203, PMID: 25881019, PMCID: PMC4400080 [dostęp 2016-10-29] .
- ↑ Paulus MP. (01.2016). „Neural Basis of Mindfulness Interventions that Moderate the Impact of Stress on the Brain”. Neuropsychopharmacology. 41(1).
- ↑ Cristiano Crescentini i inni, Effect of Mindfulness Meditation on Personality and Psychological Well-being in Patients with Multiple Sclerosis, „International Journal of MS Care”, 20(3), 2018, s. 101–108, DOI: 10.7224/1537-2073.2016-093, PMID: 29896046 .
- ↑ Hye Gyeong Son , Eun Ok Cho , The Effects of Mindfulness Meditation-based Complex Exercise Program on Motor and Non-Motor Symptoms, and Quality of Life in Patients with Parkinson’s Disease, „Asian Nursing Research”, 2018, DOI: 10.1016/j.anr.2018.06.001 .
- ↑ Emanuela Sansone i inni, Mindfulness meditation for chronic migraine in pediatric population: a pilot stud, „Neurological Sciences”, 39 (Suppl 1), 2018, S111–S113, DOI: 10.1007/s10072-018-3365-7 .
- ↑ Benjamin Hon Kei Yip i inni, Trial Protocol: The use of mindfulness-based intervention for improving bracing compliance for adolescent idiopathic scoliosis patients: protocol for a randomised, controlled trial, „Journal of Physiotherapy”, 2018, DOI: 10.1016/j.jphys.2018.02.019, PMID: 29907335 .
- ↑ Warhel Asim Mohammed , Athanasios Pappous , Dinkar Sharma , Effect of Mindfulness Based Stress Reduction (MBSR) in Increasing Pain Tolerance and Improving the Mental Health of Injured Athletes, „Frontiers in Psychology”, 2018, DOI: 10.3389/fpsyg.2018.00722, PMID: 29867682 .
- ↑ Mostafa Jasbi i inni, Influence of adjuvant mindfulness-based cognitive therapy (MBCT) on symptoms of post-traumatic stress disorder (PTSD) in veterans – results from a randomized control study, „Cognitive Behaviour Therap”, 2018, DOI: 10.1080/16506073.2018.1445773 .
- ↑ Gagan Priya , Sanjay Kalra , Mind–Body Interactions and Mindfulness Meditation in Diabetes, „European Endocrinology”, 14(1), 2018, s. 35–41, DOI: 10.17925/EE.2018.14.1.35 .
- ↑ Tony Toneatto , Linda Nguyen , Does Mindfulness Meditation Improve Anxiety and Mood Symptoms? A Review of the Controlled Research, „The Canadian Journal of Psychiatry”, 52 (4), 2007, s. 260–266, DOI: 10.1177/070674370705200409 .