Mariz e Barros (1940)
.jpg) Bliźniaczy niszczyciel „Marcílio Dias” | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
8 maja 1937 |
| Wodowanie |
28 grudnia 1940 |
 Marinha do Brasil
| |
| Wejście do służby |
29 listopada 1943 |
| Wycofanie ze służby |
22 sierpnia 1972 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
standardowa: 1500 ton |
| Długość |
108,8 metra całkowita |
| Szerokość |
10,6 m |
| Zanurzenie |
3 m |
| Napęd | |
| 2 turbiny parowe General Electric o łącznej mocy 42 800 KM 4 kotły Babcock & Wilcox 2 śruby | |
| Prędkość |
36,5 węzła |
| Zasięg |
6000 Mm przy prędkości 15 węzłów |
| Uzbrojenie | |
| 4 działa kal. 127 mm (4 x I) 4 działka plot. kal. 40 mm (2 x II) 4 działka plot. kal. 20 mm (4 x I) 4 mbg, 2 zrzutnie bg | |
| Wyrzutnie torpedowe |
4 × 533 mm (1 x IV) |
| Wyposażenie | |
| system kierowania ogniem, sonar | |
| Załoga |
190 |
Mariz e Barros (M-1) – brazylijski niszczyciel z czasów II wojny światowej i okresu „zimnej wojny”, jedna z trzech jednostek typu Marcílio Dias. Okręt został zwodowany 28 grudnia 1940 roku w stoczni Arsenal de Marinha do Rio de Janeiro na Ilha das Cobras, a do służby w Marinha do Brasil wszedł w listopadzie 1943 roku. Jednostka została skreślona z listy floty w sierpniu 1972 roku.
Projekt i budowa
[edytuj | edytuj kod]„Mariz e Barros” był jednym z trzech bliźniaczych niszczycieli – pierwszych jednostek tej klasy zbudowanych w Brazylii[1]. Projekt okrętu został pozyskany z USA na prośbę szefa sztabu marynarki – były to plany aktualnie budowanych amerykańskich niszczycieli typu Mahan[1][2]. Okręt miał być uzbrojony według projektu w pięć dział uniwersalnych kal. 127 mm, cztery działka plot. kal. 20 mm i 12 wyrzutni torped kal. 533 mm w trzech poczwórnych aparatach, jednak podczas długiego czasu budowy[a] postanowiono wzmocnić uzbrojenie przeciwlotnicze i POP, kosztem jednego działa kal. 127 mm i dwóch aparatów torpedowych[1][3]. Niszczyciel otrzymał większość wyposażenia produkcji amerykańskiej, m.in. turbiny parowe, kotły, system kierowania ogniem czy sonar[1][4].
„Mariz e Barros” zbudowany został w stoczni Arsenal de Marinha do Rio de Janeiro, położonej na wyspie Ilha das Cobras w Rio de Janeiro[1][5]. Stępkę okrętu położono 8 maja 1937 roku[1][6], został zwodowany 28 grudnia 1940 roku[1][5], a służby w Marinha do Brasil przyjęto go 29 listopada 1943 roku[1][6]. Jednostka otrzymała numer taktyczny M-1[1][6]. Niszczyciel oddano do służby z przestarzałym uzbrojeniem pochodzącym z wycofanych ze służby okrętów, po czym w USA otrzymał właściwe uzbrojenie produkcji amerykańskiej[2].
Dane taktyczno-techniczne
[edytuj | edytuj kod]Okręt był dużym niszczycielem, z typowym dla tej klasy okrętów uzbrojeniem i wyposażeniem. Długość całkowita wynosiła 108,8 metra (103,9 m między pionami), szerokość 10,6 metra i zanurzenie 3 metry (maksymalne 3,66 m)[1][3]. Wyporność standardowa wynosiła 1500 ton, zaś pełna 2200 ton[1][5]. Okręt napędzany był przez dwie turbiny parowe General Electric z przekładniami redukcyjnymi o łącznej mocy 42 800 koni mechanicznych (KM), do których parę dostarczały cztery wysokociśnieniowe kotły wodnorurkowe Babcock & Wilcox[1][7]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 36,5 węzła[1][8]. Energię elektryczną wytwarzały dwa turbogeneratory prądu stałego 240 V Westinghouse o mocy 100 kVA (okręt posiadał też awaryjny generator wysokoprężny o mocy 136 KM)[3]. Okręt zabierał 500-550 ton mazutu, co zapewniało zasięg maksymalny 6000 mil morskich przy prędkości ekonomicznej 15 węzłów[1][7].
Okręt był uzbrojony w cztery pojedyncze działa uniwersalne kal. 127 mm L/38 Mark 12 (jedno na pokładzie dziobowym[b], jedno w superpozycji na nadbudówce dziobowej, jedno na pokładzie rufowym i jedno na nadbudówce rufowej, także w superpozycji), wyprodukowane przez Bethlehem Steel[1][5]. Broń przeciwlotniczą stanowiły cztery działka Bofors kal. 40 mm L/56 Mark 1/2 (2 x II) oraz cztery pojedyncze działka Oerlikon kal. 20 mm L/70[1][5][c]. Uzbrojenie uzupełniały: poczwórny aparat torpedowy kal. 533 mm oraz cztery miotacze bomb głębinowych i dwie zrzutnie bomb głębinowych[1]. Wyposażenie radioelektroniczne obejmowało m.in. system kierowania ogniem i sonar[1].
Załoga okrętu składała się ze 190 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][5].
Służba
[edytuj | edytuj kod]Okręt pełnił służbę w Marinha do Brasil podczas II wojny światowej, wchodząc w 1944 roku w skład Północno-Wschodniego Zgrupowania Morskiego, operującego z Recife wraz z amerykańską 4. Flotą[10]. Niszczyciel uczestniczył m.in. w eskortowaniu konwojów do Europy z żołnierzami Brazylijskiego Korpusu Ekspedycyjnego w lipcu 1944 i lutym 1945 roku[11]. 4 grudnia 1945 roku „Mariz e Barros” wraz z dwoma bliźniaczymi jednostkami znalazł się w składzie 1. Flotylli Niszczycieli, zaś od 31 stycznia 1953 roku okręty te tworzyły 1. Dywizjon 1. Eskadry Niszczycieli[10]. W tym czasie zmieniono jego numer burtowy na D-26[1]. W 1966 roku dokonano modernizacji uzbrojenia: usunięto dwie armaty kal. 127 mm i wszystkie działka Oerlikon kal. 20 mm, montując w zamian poczwórny rakietowy zestaw przeciwlotniczy Sea Cat GWS20 i dwa miotacze rakietowych bomb głębinowych Hedgehog[1][3]. Okręt otrzymał też zdemontowane z wycofanego w 1964 roku niszczyciela „Ajuricaba” wyposażenie radioelektroniczne, m.in. dwa radary obserwacji okrężnej (AN/SPS-4 i AN/SPS-6C z IFF), radar kierowania ogniem artyleryjskim Mk 28 dla systemu kierowania ogniem Mk 33, cztery urządzenia naprowadzania kierunku dla dział 127 mm i 40 mm, sonar QCR-1[3]. W 1966 roku jednostka wraz z niszczycielem „Acre” wzięła udział w paradzie morskiej nieopodal Mar del Plata, zaś w 1968 roku razem z lotniskowcem „Minas Gerais” i niszczycielem „Piauí” reprezentowała flotę brazylijską w operacji „Unitas”[12]. Niszczyciel wziął też udział w międzynarodowych ćwiczeniach „Springboard 69” i „Veritas II” na Morzu Karaibskim w 1969 roku (wraz z „Pará”, „Paraná”, „Piauí”, „Santa Catarina”, „Acre” i „Araguari”)[12]. Jednostka służyła do 22 sierpnia 1972 roku, kiedy została skreślona z listy floty[6][13].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Długi, ponadsześcioletni czas budowy niszczyciela spowodowany był zarówno brakiem doświadczenia brazylijskich stoczniowców, jak też i zatopieniem 9 stycznia 1943 roku przez U-124 amerykańskiego frachtowca „Birmingham City” przewożącego kotły, wały napędowe i inne wyposażenie dla budowanego okrętu[2].
- ↑ Dziobowe działo jako jedyne osłonięte było maską przeciwodłamkową[1][3].
- ↑ H. Ehlers i G. Helgason podają, że okręt pierwotnie uzbrojony był w osiem działek kal. 20 mm, zredukowanych do czterech po wojnie[3][9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Hartmut Ehlers. Brazylijskie niszczyciele typu „M” i „A”. „Okręty Wojenne”. Nr 5/2008 (91). s. 72.
- ↑ a b c d e f g Hartmut Ehlers. Brazylijskie niszczyciele typu „M” i „A”. „Okręty Wojenne”. Nr 5/2008 (91). s. 74.
- ↑ Francis E. McMurtrie (red.): Jane’s Fighting Ships 1940. London: 1941, s. 126.
- ↑ a b c d e f Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: 1980, s. 417.
- ↑ a b c d Guðmundur Helgason: BZ Marcilio Dias (M 2). uboat.net. [dostęp 2017-04-23]. (ang.).
- ↑ a b Antony Preston (red.): Jane’s Fighting Ships of World War II. London: Studio Editions, 1989, s. 100.
- ↑ Jerzy Lipiński: Druga wojna światowa na morzu. Warszawa: Wydawnictwo Lampart, 1999, s. 491.
- ↑ Guðmundur Helgason: Marcilio Dias class. uboat.net. [dostęp 2017-04-23]. (ang.).
- ↑ a b Hartmut Ehlers. Brazylijskie niszczyciele typu „M” i „A”. „Okręty Wojenne”. Nr 5/2008 (91). s. 73.
- ↑ Hartmut Ehlers. Brazylijskie niszczyciele typu „M” i „A”. „Okręty Wojenne”. Nr 5/2008 (91). s. 74–75.
- ↑ a b Hartmut Ehlers. Brazylijskie niszczyciele typu „M” i „A”. „Okręty Wojenne”. Nr 5/2008 (91). s. 75.
- ↑ Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: 1996, s. 29.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Hartmut Ehlers. Brazylijskie niszczyciele typu „M” i „A”. „Okręty Wojenne”. Nr 5/2008 (91). Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X.
- Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
- Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: Naval Institute Press, 1996. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
- Ivan Gogin: GREENHALGH destroyers (1943). Navypedia. [dostęp 2017-04-23]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: BZ Marcilio Dias (M 2). uboat.net. [dostęp 2017-04-23]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Marcilio Dias class. uboat.net. [dostęp 2017-04-23]. (ang.).
- Jerzy Lipiński: Druga wojna światowa na morzu. Warszawa: Wydawnictwo Lampart, 1999. ISBN 83-902554-7-2.
- Francis E. McMurtrie (red.): Jane’s Fighting Ships 1940. London: Sampson Low, Marston & Co., 1941. (ang.).
- Antony Preston (red.): Jane’s Fighting Ships of World War II. London: Studio Editions, 1989. ISBN 1-85170-194-X. (ang.).
