Przejdź do zawartości

Maksymilian I Józef Wittelsbach

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maksymilian I Józef Wittelsbach
Maria Michael Johann Baptist Franz de Paula Joseph Kaspar Ignatius Nepomuk
Ilustracja
Palatyn Dwóch Mostów
Okres

od 1795
do 1825

Poprzednik

Karol III August Wittelsbach

Następca

Ludwik I Wittelsbach

Elektor Bawarii i Palatynatu Reńskiego
Okres

od 1799
do 1806

Poprzednik

Karol IV Teodor Wittelsbach

Król Bawarii
Okres

od 1806
do 1825

Następca

Ludwik I Wittelsbach

Dane biograficzne
Dynastia

Wittelsbachowie

Data i miejsce urodzenia

27 maja 1756
Schwetzingen

Data śmierci

13 października 1825

Ojciec

Fryderyk Michał Wittelsbach

Matka

Maria Franciszka Wittelsbach

Żona

Augusta Wilhelmina Heska
od 30 września 1785
do 30 marca 1796

Dzieci

Ludwik I, Augusta Amelia, Amelia Maria, Karolina Augusta, Karol

Żona

Karolina Fryderyka Badeńska
od 9 marca 1797
do 13 października 1825

Odznaczenia
Order św. Huberta (Bawaria) Order św. Jerzego (Bawaria) Order Lwa Palatyńskiego Order Maksymiliana Józefa (Bawaria) Order Zasługi Korony Bawarskiej Order Zasługi św. Michała (Bawaria) Krzyż Wielki Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Wielki Orderu Świętego Stefana Order Złotego Runa (Austria) Order Słonia (Dania)
Córki Maksymiliana I: Ludwika, Maria i Zofia

Maksymilian I Józef Wittelsbach (Maria Michael Johann Baptist Franz de Paula Joseph Kaspar Ignatius Nepomuk; ur. 27 maja 1756 w Schwetzingen, zm. 13 października 1825 w Monachium) – hrabia Rappoltstein od 1776, książę Palatynatu Dwóch Mostów od 1795, książę-elektor Bawarii i Palatynatu w latach 1799–1805 jako „Maksymilian IV Józef”, król Bawarii w latach 1806–1825 jako „Maksymilian I Wittelsbach”.

Młodość

[edytuj | edytuj kod]

Najmłodszy syn księcia Fryderyka Michała i Marii Franciszki. Miał czwórkę rodzeństwa m.in.: Karola księcia Palatynatu-Zweibrücken, Amalie żonę króla Saksonii Fryderyka Augusta I Wettyna. Wychowywał się we Francji, odebrał staranne wykształcenie pod okiem swojego wuja Christiana IV Wittelsbacha. Przebywał w Strasburgu, gdzie służył w Corps d’Alsace, tu został pułkownikiem. Jako najmłodszy syn nie był przewidziany jako następca tronu, dlatego wuj nadał mu tytuł hrabiego Rappoltstein w 1778 roku.

Książę Zweibrücken, Elektor Bawarii i Palatynatu

[edytuj | edytuj kod]

Po śmierci brata w 1795 roku został księciem Palatynatu-Zweibrücken, jednocześnie został następcą elektora Bawarii i Palatynatu Reńskiego Karola IV Teodora. Wojska francuskie zajęły księstwo Zweibrücken w 1797 roku. Elektor umarł 16 lutego 1799 roku, a o jego śmierci poinformowała Maksymiliana Maria Leopoldyna Habsburg-Este, żona zmarłego elektora, a jego kochanka. Maksymilian został księciem elektorem Bawarii i Palatynatu Reńskiego, arcyklucznikiem Rzeszy, księciem Jülich i Bergu, księciem Palatynatu Neuburg i Sulzbach. Założył Bawarską Akademię Nauk. W 1800 roku przeniósł Uniwersytet z Ingolstadt do Landshut. Wprowadził nowy kodeks karny, oraz podatki dla wszystkich bez względu na status społeczny, przeprowadził sekularyzację dóbr kościelnych przeznaczając środki z tego uzyskane na rozwój edukacji. W polityce zagranicznej sympatyzował z Francją. Na mocy pokoju w Preszburgu przestało istnieć Święte Cesarstwo Rzymskie, a wszyscy dotychczasowi elektorzy przyjęli tytuły królewskie. 1 stycznia 1806 roku w Monachium, Maksymilian Józef został pierwszym królem Bawarii. Tytuł księcia Bergu przekazał Joachimowi Muratowi.

Król Bawarii

[edytuj | edytuj kod]

12 lipca 1806 roku Bawaria wraz z 16 innymi krajami wstąpiła do Związku Reńskiego. Po klęsce Napoleona Bonaparte w bitwie pod Lipskiem zdecydował się na rozmowy z Austrią. 8 października 1813 w miejscowości Ried podpisano porozumienie na mocy którego Bawaria opuściła Związek Reński i przystąpiła do VI koalicji antyfrancuskiej, w zamian za co Maksymilian otrzymał potwierdzenie swojego tytułu królewskiego zaś Bawaria otrzymała gwarancje suwerenności. W 1808 roku król nadał Bawarii konstytucję, której rewizja nastąpiła w 1818 roku, i z drobnymi poprawkami obowiązywała do 1918 roku. Osobiście też uczestniczył w Kongresie Wiedeńskim, gdzie otrzymał Würzburg w zamian za zrzeczenie się na rzecz Austrii Tyrolu i Salzburga.

Maksymilian zmarł 13 października 1825 roku. Pochowany jest w kościele teatynów w Monachium.

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Małżeństwa

[edytuj | edytuj kod]

30 września 1785 w Darmstadt ożenił się z księżniczką heską Augustą Wilhelminą, mieli 5 dzieci:

Augusta Wilhelmina zmarła 30 marca 1796 roku na chorobę płuc. 9 marca 1797 roku w Karlsruhe poślubił Karolinę Fryderykę Badeńską, mieli 8 dzieci (w tym dwie pary bliźniąt):

Genealogia

[edytuj | edytuj kod]
Prapradziadkowie

Christian I Wittelsbach
(1598–1654)
∞1630
Magdalena Wittelsbach
(1606–1648)

Jan Jakub zu Rappoltstein
(1598–1673)
∞1637
Anna Klaudia zu Salm-Kyrburg
(1615–1673)

Gustaw Adolf Nassau-Saarbrücken
(1632–1677)
∞1662
Eleonora Hohenlohe-Neuenstein
(1632–1709)

Henryk Fryderyk Hohenlohe-Langenburg
(1625–1699)
∞1658
Juliana zu Castell-Remlingen
(1640–1706)

Christian Wittelsbach
(1622–1709)
∞1649
Amelia Nassau-Siegen
(1613–1669)

Wilhelm Hessen-Rheinfels-Rothenburg
(1648–1725)
∞1669
Maria Anna zu Löwenstein
(1652–1688)

książę-elektor
Filip Wilhelm Wittelsbach
(1615–1690)
∞1653
Elżbieta Amalia z Hesji-Darmstadt
(1635–1709)

Bogusław Radziwiłł
(1620–1669)
∞1665
Anna Maria Radziwiłł
(1640–1667)

Pradziadkowie

Christian II Wittelsbach
(1637–1717)
∞1667
Katarzyna Agata Rappoltstein
(1648–1683)

Ludwik Nassau-Saarbrücken
(1663–1713)
∞1699
Filipina Hohenlohe-Langenburg
(1679–1751)

Teodor Wittelsbach
(1659–1732)
∞1692
Maria Hessen-Rotenburg-Rheinfels
(1675–1720)

książę-elektor
Karol III Filip Wittelsbach
(1661–1742)
∞1688
Ludwika Karolina Radziwiłł
(1667–1695)

Dziadkowie

Christian III Wittelsbach
(1674–1735)
∞1719
Karolina Nassau-Saarbrücken
(1704–1774)

Józef Karol Wittelsbach
(1694–1729)
∞1717
Elżbieta Augusta Wittelsbach
(1693–1728)

Rodzice

Fryderyk Michał Wittelsbach
(1724–1767)
∞1746
Maria Franciszka Wittelsbach
(1724–1794)

Maksymilian I Józef Wittelsbach (1756–1825), król Bawarii

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Churfürstlich-Pfalzbaierischer Hof- und Staatskalender auf das Jahr 1802. Monachium. s. 1, 5, 11.
  2. a b Thomas Robson: The British Herald or Cabinet of Armorial Bearings of the Nobility & Gentry of Great Britain & Ireland. Sunderland: Turner & Marwood, 1830. s. 111, 136.
  3. a b Georg Schreiber: Die Bayerischen Orden und Ehrenzeichen. Monako: Prestel-Verlag, 1964.
  4. a b c Johann Heinrich Friedrich Berlien: Der Elephanten-Orden und seine Ritter. Kopenhaga: Berlingschen Officin, 1846, s. 144.
  5. „Almanacco imperiale 1805”.
  6. Knights of the Golden Fleece. Austrian Fleece 1712–1996.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Paweł Janowski, Maksymilian I, 1756–1825, król Bawarii, [w:] Encyklopedia Katolicka, Lublin 2006, t. XI, kol. 925