Loránd Eötvös
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
Loránd Eötvös [ˈlora:nd ˈøtvøʃ] lub, poza Węgrami, Roland Eötvös (ur. 27 lipca 1848 w Budzie, zm. 8 kwietnia 1919 w Budapeszcie[1]) – węgierski naukowiec i polityk; fizyk doświadczalny, minister kultury i oświaty. Jest znany ze swoich badań nad grawitacją.
Życie i twórczość
[edytuj | edytuj kod]Loránd Eötvös zbudował nową wagę skrętną do mierzenia minimalnych zmian siły ciężkości; do lat 80. powszechnie używano tego urządzenia w geofizyce i górnictwie[potrzebny przypis]. Za jej pomocą przeprowadził też eksperyment Eötvösa, udowadniając nim równość dwóch rodzajów masy – grawitacyjnej i bezwładnej, niezależnie od struktury i gęstości ciała.
Jako polityk Eötvös zreformował szkołę średnią i podniósł znaczenie matematyki w węgierskich szkołach[potrzebny przypis].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Nazwiskiem Eötvösa oznaczono nie tylko jego doświadczenie, ale również:
- jednostkę zmiany przestrzennej (gradientu) siły grawitacji w układzie CGS: Eötvös, in. etwesz (E);
- regułę w chemii fizycznej, związaną z napięciem powierzchniowym;
- Uniwersytet Loránda Eötvösa w Budapeszcie (węg. ELTE).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Eötvös Roland, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-12-08] .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- John J. O’Connor; Edmund F. Robertson: Loránd Eötvös w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)
- ISNI: 0000000078191338
- VIAF: 69709695
- LCCN: n86045842
- GND: 117511072
- BnF: 114704267
- SUDOC: 231888902
- NKC: ola2002161273
- NTA: 217192157
- BIBSYS: 90201566
- Open Library: OL4320606A, OL1676616A
- PLWABN: 9810534080005606
- NUKAT: n2011201896
- J9U: 987007280840405171
- NSK: 000300039
- CONOR: 82776675
- LIH: LNB:V*106487;=BM
- NSZL: 132452
- Węgierscy fizycy XIX wieku
- Węgierscy fizycy XX wieku
- Fizycy doświadczalni
- Węgierscy geofizycy
- Węgierscy ministrowie edukacji
- Członkowie Węgierskiej Akademii Nauk
- Ludzie upamiętnieni nazwami jednostek wielkości
- Ludzie upamiętnieni nazwami doświadczeń fizycznych
- Ludzie upamiętnieni nazwami uniwersytetów
- Ludzie urodzeni w Budapeszcie
- Urodzeni w 1848
- Zmarli w 1919