Krzywa Wieża w Toruniu
 nr rej. A/48/182 z 10 października 1929[1]
| |
.jpg) Krzywa Wieża w Toruniu (wyraźnie widoczne pochylenie budowli) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Pod Krzywą Wieżą 1 |
| Typ budynku | |
| Rozpoczęcie budowy |
1 poł. XIV w. |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
Położenie na mapie Torunia  | |
 53°00′30,04″N 18°36′07,92″E/53,008344 18,602200
| |
Krzywa Wieża w Toruniu – średniowieczna baszta miejska znajdująca się na Starym Mieście, przy ul. Pod Krzywą Wieżą 1 w Toruniu[2].
Wysokość wieży wynosi 15 m. Jej odchylenie od pionu wynosi 146 cm[2].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Powstała w 1 poł. XIV wieku[3]. Była jedną z kilkudziesięciu baszt w murach obronnych Torunia[4]. Prawdopodobnie budowla pochyliła się już w XIV wieku za sprawą osunięcia się piaszczystego podłoża[2][4]. Pierwotnie w skład baszty wchodziły trzy zewnętrzne ściany. Umożliwiały one wciąganie na jej górną kondygnację pocisków i wrzących cieczy[4]. Nie pełniła ona jednak większego znaczenia obronnego[2]. Rozwój artylerii przyczynił się do zaniku obronnego znaczenia wieży[4]. W XVIII wieku w Krzywej Wieży mieściło się więzienie dla kobiet[4][5]. W XIX wieku wieża została adaptowana na mieszkania[3].
W latach 50. w Krzywej Wieży mieścił się pub[6]. W 1976 roku w Krzywej Wieży mieściła się siedziba Toruńskiego Towarzystwa Kultury[7]. W 2008 roku budynek był remontowany w celu dostosowania go do potrzeb Miejskiego Centrum Kultury Toruń 2016. W 2018 roku budynek udostępniono turystom[6]. Na początku 2022 roku przeprowadzono kolejny remont, który objął prace nad elewacją, gankiem wzdłuż muru i dachem[6][8].
Krzywa Wieża w kulturze
[edytuj | edytuj kod]W Krzywej Wieży powstały ujęcia do filmu Kto nigdy nie żył… reż. Andrzeja Seweryna, Caissa Marcela Woźniaka i Panoptikon Marcina Gładycha[9].
Krzywa Wieża w legendach
[edytuj | edytuj kod]Krzywa Wieża pojawia się w wielu legendach toruńskich[2]. Według jednej wieżę wybudował krzyżak, który wbrew obowiązującym go zasadom nawiązał romans z córką bogatego kupca. Za złamanie ślubu czystości miał w ramach pokuty zbudować pochyłą wieżę, jako symbol odejścia od reguły zakonnej[4].
Popularną tradycją wśród zwiedzających Toruń stanowi opieranie się plecami o ścianę wieży. Według zwyczaju osoby, których grzechy są cięższe od grzechu krzyżaka, który za złamanie ślubów czystości zbudował wieżę, nie są w stanie utrzymać równowagi opierając się plecami o ścianę[4].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2008-09-30].
- ↑ a b c d e Krzywa Wieża. turystyka.torun.pl. [dostęp 2024-05-20].
- ↑ a b Rejmanowski 1994 ↓, s. 379.
- ↑ a b c d e f g Krzywa Wieża. torun.pl. [dostęp 2024-05-20].
- ↑ Janicka 2003 ↓, s. 86.
- ↑ a b c Wojciech Pierzchalski: Remont Krzywej Wieży w Toruniu. Co będzie w środku?. torun.naszemiasto.pl, 2022-05-10. [dostęp 2024-05-20].
- ↑ Kalembka 2006 ↓, s. 250.
- ↑ Sara Watrak: Krzywa Wieża w Toruniu znów otwarta! Co można tam zobaczyć?. nowosci.com.pl, 2022-06-05. [dostęp 2024-05-20].
- ↑ Krzywa Wieża. filmowytorun.pl. [dostęp 2024-05-20].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Danuta Janicka. Więzienia w Toruniu w XVIII-XX w.. „Rocznik Toruński”. 30, 2003.
- Sławomir Kalembka. Jan Wojciechowski 1927-2005. Wspomnienie. „Rocznik Toruński”. 33, 2006.
- Marian Rejmanowski. Prace konserwatorskie w województwie toruńskim w latach 1975-1990. „Ochrona Zabytków”. 7/3-4 (186-187),, 1994.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Archiwalne widoki w bibliotece Polona
