Kościół (budynek)
Kościół – budynek przeznaczony do celów rytualnych, sakralnych w religii chrześcijańskiej: odprawiania nabożeństw, sprawowania sakramentów, odmawiania modlitw itp.
Początki budownictwa kościelnego, jako budynków odrębnych, sięgają IV wieku, wcześniej istniały jedynie kościoły domowe (domus ecclesiae) oraz kaplice w katakumbach.
Pod względem rangi czy pełnionej funkcji wyróżnia się: w katolicyzmie bazyliki, archikatedry, katedry, kolegiaty, kościoły parafialne, farne, filialne i klasztorne. W polskim Kościele ewangelicko-augsburskim wyróżnia się kościoły parafialne i filialne. Kościoły prawosławne często nazywa się cerkwiami lub molennami (w prawosławiu staroobrzędowym).
Pod względem planu kościoły można podzielić na kościoły na planie centralnym i kościoły na planie podłużnym albo na jedno- i wielonawowe. Kościoły wielonawowe mogą występować w układzie halowym bądź bazylikowym.
Na kościół, jako obiekt budowlany, składają się: kruchta, korpus nawowy, transept, prezbiterium z apsydą, zakrystia i kaplice. Nad kruchtą lub w przedniej górnej części nawy głównej mieści się zwykle chór muzyczny. Często składowymi częściami kościołów są wieże (dzwonnice) oraz sygnaturki. Główne elementy wyposażenia kościoła to: ołtarze, ambona, stalle, chrzcielnica, konfesjonały.
W Kościele rzymskim, kościół w akcie konsekracji, dokonywanym przez biskupa, otrzymuje wezwanie, czyli imię patrona świątyni – świętego, Matki Boskiej lub związane z Jezusem Chrystusem, Duchem Świętym czy Trójcą Świętą.
W wyniku sekularyzacji społeczeństwa w Europie, a także ze względu na rosnące koszty utrzymania budynków sakralnych, kościoły zaczynają przyjmować nowe funkcje[1]. Obecnie budynki kościelne postrzegane są przez deweloperów jako wysoce atrakcyjne miejsca ze względu na dobrą lokalizację w centrach miast, piękne wnętrza i duże możliwości adaptacyjne. W budynkach kościołów powstają browary[2], restauracje[3] oraz mieszkania.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
- lista najwyższych kościołów
- historia architektury
- Kościół (organizacja)
- zbór
- cerkiew
- meczet
- stupa
- synagoga
- chram
- sala królestwa
- kienesa
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ New and Additional Uses for Places of Worship | Historic England [online], org.uk [dostęp 2024-04-23] (ang.).
- ↑ ANNA Amstelveen [online], anna-amstelveen.nl [dostęp 2024-04-23] (niderl.).
- ↑ The Church Café Bar and Venue - The Church [online], thechurch.ie [dostęp 2024-04-23] (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 79, 80. ISBN 83-85001-89-1.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]