Kitty Lange Kielland
Portret Kielland autorstwa Harriet Backer | |
Data i miejsce urodzenia |
1843 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
1914 |
Narodowość | |
Język | |
Dziedzina sztuki |
Kitty Lange Kielland (ur. 1843 w Stavanger, zm. 1914 w Kristianii) – norweska malarka, pejzażystka.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodziła z zamożnej rodziny. Naukę malarstwa podjęła dopiero w wieku 30 lat. W tym celu w 1873 r. zamieszkała w Karlsruhe i została prywatną uczennicą malarza realisty Hansa Gudego[1], nie mogąc, jako kobieta, oficjalnie dołączyć do jego klasy na akademii sztuk pięknych[2]. Styl malowania jej nauczyciela miał trwały wpływ na jej twórczość[1]. W 1875 r. przeprowadziła się do Monachium, dołączając do funkcjonującej w tym mieście nieformalnej grupy malarzy norweskich[1]. Kształciła się tam pod kierunkiem Hermanna Baischa oraz Eilifa Peterssena[2]. W 1879 r. przeniosła się do Paryża[1]. Również i to miasto w latach 70. i 80. XIX w. było ważnym ośrodkiem edukacji i wymiany doświadczeń dla malarzy nordyckich[3].
Kielland regularnie podróżowała latem w rodzinne strony; pejzaże regionu Jæren z tamtejszymi równinami, bagnami i torfowiskami stały się głównym powracającym motywem w jej twórczości[1]. Była pod tym względem pionierką, żaden artysta wcześniej nie poświęcił tyle miejsca krajobrazom tej części Norwegii[2][4]. Jej pejzaże miały realistyczny charakter, starannie i drobiazgowo oddawała zarówno ukazywany krajobraz, jak i przedstawiane zjawiska atmosferyczne[2]. Pierwsze dzieło, jakie wystawiła publicznie, zaprezentowany na paryskim Salonie w 1879 r. Widok Ogne, było właśnie pejzażem z regionu jej urodzenia[1]. Kielland była przy tym jedną z pierwszych norweskich pejzażystek, gdyż w jej czasach kobiety trudniące się malarstwem tworzyły głównie portrety i kompozycje we wnętrzach[4]. Ponadto jako jedna z pierwszych w Norwegii tworzyła całe kompozycje w plenerze[4].
Kielland zabierała głos w publicznych debatach o sztuce oraz o prawach kobiet[1]. Pisała opowiadania, artykuły i listy do pracy, w których domagała się równych praw i obowiązków dla mężczyzn i kobiet tak w domu, jak i w miejscu pracy. W 1884 r. była jedną z założycielek Norweskiego Stowarzyszenia na rzecz Praw Kobiet[4]. Wspierała młodszych artystów, przyczyniła się do powstania pierwszej kolekcji muzeum sztuki w Stavanger i stworzyła fundusz na zakupy dzieł na potrzeby Galerii Narodowej w Kristianii[4].
Przebywając w Paryżu, interesowała się nowymi trendami w sztuce i pobierała lekcje u Léona Pelouse’a[1]. Była jedną z prekursorek neoromantyzmu w malarstwie norweskim[4][1], zainspirowana twórczością Pierre’a Puvisa de Chavannesa[1]. W latach 90. XIX w., pod wpływem Jensa Ferdinanda Villumsena, uprościła swój styl tworzenia[1]. W jej obrazach zaczęły dominować motywy górskie oraz wyobrażenia kwiatów. W ostatnich latach, cierpiąc z powodu demencji, malowała niewiele[1].
Siostra pisarza Alexandra Kiellanda, jednego z czołowych norweskich pisarzy realistów. Rodzeństwo utrzymywało ze sobą kontakty i inspirowało się nawzajem w procesach twórczych[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m A Mirror of Nature: Nordic Landscape Painting 1840-1910 [online], www.artsmia.org [dostęp 2023-03-04] .
- ↑ a b c d Kitty (Lange) Kielland, [w:] The Concise Grove Dictionary of Art, Oxford University Press, Oxford 2003.
- ↑ A. Bagińska, W. Głowacki, Bliska/daleka Północ. Malarstwo nordyckie i polskie na przełomie XIX i XX wieku, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 2022, s. 84.
- ↑ a b c d e f Open air – Stavanger Art Museum [online], stavangerkunstmuseum.no [dostęp 2023-03-04] (ang.).