Justin O. Schmidt
Data urodzenia | |
---|---|
Data śmierci | |
Zawód, zajęcie |
entomolog |
Justin Orvel Schmidt[1] (ur. 1947, zm. 18 lutego 2023[2]) – amerykański entomolog, specjalizujący się w żądłówkach (hymenopterolog), twórca skali bólu spowodowanego użądleniami.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w 1947 r.[3], dorastał w rolniczej części Pensylwanii, gdzie jego ojciec był leśnikiem[4]. Już w dzieciństwie interesował się owadami[5]. W szkole skupiał się na nauce chemii i studiował tę naukę na Pennsylvania State University, po czym uzyskał tytuł magistra na University of British Colombia, jednak ostatecznie skupił się na biologii i na University of Georgia uzyskał doktorat w tej dziedzinie. Jako postdoc pracował na University of New Brunswick, po czym podjął pracę w ośrodku badawczym Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych Carl Hayden Bee Research Center w Tucson[4], później był związany z Southwestern Biological Institute i University of Arizona[6].
Prowadził badania nad ewolucją i przeznaczeniem jadu i żądeł[7], jednak najbardziej znany jest jako twórca skali bólu spowodowanego użądleniami[3]. W 1983 r. Schmidt wrócił z badań terenowych z mrówkami żniwiarkami z zamiarem badania toksyczności oraz bólu powodowanego ich jadem[8], temat z tej dziedziny zaproponował mu promotor Murray Blum[4]. Schmidt jednak nie znalazł literatury odnoszącej się do skali bólu spowodowanej użądleniami. W celu jej opracowania przez kilkanaście lat dał się ukąsić ponad tysiąc razy 83 gatunkom owadów i opracował czteropunktową skalę (1–4), w której punktem odniesienia zostało użądlenie pszczoły miodnej ocenione przez niego na dwa punkty w skali[8] (jedynie ukąszenie środkowoamerykańskiej mrówki Paraponera clavata otrzymało wynik 4+)[9], zaś jako 0 były oceniane ukąszenia bezbolesne dla ludzi[10]. Poszczególne punkty na skali zostały opisane w sposób słowny[8]. Łącznie w swojej karierze Schmidt został ukąszony przez ok. 150 gatunków[5]. Na podstawie jego badań Michael Smith z Uniwersytetu Cornella stworzył dziesięciopunktową skalę najboleśniejszych żądlonych miejsc na ciele[8].
Schmidt opublikował swoje wspomnienia w książce The Sting of the Wild[7]. W 2015 r. za swoje badania otrzymał nagrodę Ig Nobla w dziedzinie fizjologii i entomologii[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Schmidt Sting Pain Index: Die schmerzhaftesten Insektenstiche der Welt [online], geo [dostęp 2019-12-09] (niem.).
- ↑ Paola Rodriguez , Tucson's "King of Sting," Justin Schmidt, dies from Parkinson's disease [online], news.azpm.org [dostęp 2023-02-22] (ang.).
- ↑ a b John W. Guyton , Bug Lab for Kids: Family-Friendly Activities for Exploring the Amazing World of Beetles, Butterflies, Spiders, and Other Arthropods, Quarry Books, 12 czerwca 2018, ISBN 978-1-63159-633-9 [dostęp 2019-12-09] (ang.).
- ↑ a b c Emma Davies2017-02-03T08:16:00+00:00, The man who gets stung by insects [online], Chemistry World [dostęp 2019-12-09] (ang.).
- ↑ a b Justin O. Schmidt , Experience: I have been stung by 150 species of insect, „The Guardian”, 11 maja 2018, ISSN 0261-3077 [dostęp 2019-12-09] (ang.).
- ↑ a b Odum School of Ecology | Schmidt, PhD (Entomology) ’77, wins 2015 Ig Nobel Prize [online], Odum School of Ecology, 3 grudnia 2015 [dostęp 2019-12-09] (ang.).
- ↑ a b Christopher Wanjek 2016-05-20T15:52:29Z Health , Stung for Science: Meet the Man Who Measures Pain [online], livescience.com [dostęp 2019-12-09] (ang.).
- ↑ a b c d Cierpienie w imię nauki [online], Przegląd, 4 sierpnia 2019 [dostęp 2019-12-09] (pol.).
- ↑ Most painful insect sting [online] .
- ↑ Schmidt Pain Index (Which Sting Hurts the Worst?) [online], ocvn.osu.edu [dostęp 2019-12-09] (ang.).