Julian z Eklanum
Kraj działania |
Cesarstwo Rzymskie |
---|---|
Data urodzenia | |
Data śmierci |
przed 455 |
Biskup Aeclanum | |
Okres sprawowania |
415/416–419 |
Wyznanie | |
Kościół | |
Sakra biskupia |
415/416 |
Julian z Eklanum (V wiek) – biskup, wczesnochrześcijański pisarz łaciński, uczeń Pelagiusza i gorliwy propagator jego nauczania.
Działalność
[edytuj | edytuj kod]Odebrał staranne wykształcenie w klasycznej retoryce. Na przełomie lat 415/416 został biskupem Eklanum w Italii. W roku 418 wraz z osiemnastu innymi biskupami italijskimi odmówił podpisania dokumentu papieża Zozyma, tzw. Listu-wezwania (list Traktoria), potępiającego pelagianizm. W roku 419 został złożony z urzędu i udał się na zesłanie na Wschód, gdzie zajmował się egzegezą i polemiką z poglądami Augustyna z Hippony. W 429 przebywał razem z Celestiuszem i innymi biskupami, usuniętymi ze swych diecezji za poglądy pelagiańskie, w Konstantynopolu u patriarchy Nestoriusza. Patriarcha nie podzielał poglądów pelagian na temat przekazywania grzechu pierworodnego, jednak okazał im gościnę. Niestety życzliwość i gościnność Nestoriusza obróciła się przeciw nim. Jego poglądy na temat Theotokos, które wyrażał w polemice z Cyrylem Aleksandryjskim, zostały dwa lata później potępione na Soborze Efeskim, a wraz z nimi także poglądy pelagian. W ostatnim okresie swojego życia Julian przebywał w południowej Galii. Zmarł przed 455 rokiem.
Poglądy
[edytuj | edytuj kod]Julian postrzegał naturę ludzką jako doskonałe dzieło Boga. Człowiek degeneruje się jedynie poprzez własne grzechy. To czy będzie święty, czy grzeszny, zależy od jego woli. Natura bowiem ludzka, wraz z wszystkimi władzami, jest dobra – taka, jak i Adama i Ewy. Człowiek może pokierować energiami, które ma sobie, w sposób moralny, albo niemoralny. Różne pożądliwości zmysłowe, np. pragnienie jedzenia czy pożądliwość erotyczna, były dla niego naturalnymi siłami świadczącymi o żywotności i męskości człowieka i nie różniły się niczym od tych sił życiowych, fizycznych i psychicznych, które mieli pierwsi rodzice w raju[1]. Julian, bowiem jak i inni pelagianie, sprzeciwiał się prawdzie o dziedziczności grzechu pierworodnego – grzech Adama i Ewy wpłynął negatywnie jedynie na ich własną naturę, nie dotknął zaś ich potomstwa, które urodziło się jako doskonałe dzieło Boże[2].
Pisma
[edytuj | edytuj kod]Zachowały się dość duże fragmenty pism polemicznych skierowanych przeciw Augustynowi. Są to:
- Ad Turbantium
- Ad Florum.
Spośród dzieł egzegetycznych przypisuje się Julianowi:
- Komentarz do proroków mniejszych
- Komentarz do Księgi Hioba.
Natomiast przypisywany mu Komentarz do Psalmów jest przekładem na język łaciński dzieła Teodora z Mopswestii.
W mniejszych fragmentach zachowały się listy do Augustyna i fragmenty polemik z nim, które Biskup Hippony obszernie cytował w swoich dwóch dziełach bezpośrednio adresowanych do Juliana:
- Przeciw Julianowi (421) – przekład polski: ks. Wacław Eborowicz, Warszawa 1977 ATK PSP 19, z. 1 s. 236, z. 2 s. 258.
- Niedokończone dzieło przeciwko drugiej odpowiedzi Juliana (429-430).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Wincenty Myszor, Julian z Eklanum, [w:] César Vidal Manzanares, Pisarze wczesnochrześcijańscy I-VII w., wyd. Verbinum, Warszawa 2001.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Por. Przeciw Julianowi, V,15.58; PL 44, 816
- ↑ Augustyn cytuje Juliana in extenso: Albowiem gdy prawda przeciw manichejczykom woła, że rzeczy złe nie mogą powstać inaczej jak tylko z dobrych, czy ty razem z nimi nie odpowiadasz głośno, stając po ich stronie: «dzieło diabła nie może przeniknąć w dzieło Boże. Nie może korzeń zła umiejscowić się w darze Bożym. Natura rzeczy nie pozwala, aby zło z dobra wynikło albo ze sprawiedliwego coś stało się nieprawym. Nie rodzą się grzechy z tego, co wolne jest od grzechu. Z tego dzieła, które czyste jest od winy, wina narodzić się nie może» (Przeciw Julianowi, VI, 21.67; PL 44, 864. Por. tamże, I, 8.37 i 39 oraz 8.41-9,44; PL 44, 668-672; tamże, V, 16, 59-64; PL 44, 816-819).
- ISNI: 0000000458757479
- VIAF: 120698343, 64149542609100300788, 1785159474359827662930
- LCCN: n84178627
- GND: 118714066
- LIBRIS: dbqst18x54hz2zn
- BnF: 121764327
- SUDOC: 030325692
- NLA: 50043151
- NKC: jcu2010570449
- NTA: 070304939, 387564160
- BIBSYS: 98014673
- Open Library: OL1790424A
- PLWABN: 9810668173805606
- NUKAT: n97030591
- J9U: 987007263505505171