Przejdź do zawartości

Język jämtlandzki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jamska
Obszar

Szwecja

Liczba mówiących

50 tys.

Pismo/alfabet

łacińskie

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
Organ regulujący Akademien för Jamska
Kody języka
Glottolog jamt1238
SIL JMK
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język jamski, jämtlandzki (szw. jamtska, jamska lub jämtska) – mowa północnogermańska używana przez około 50 tys. osób w szwedzkiej krainie Jämtland oraz w innych miejscach zamieszkanych przez pochodzących stamtąd ludzi. Wyróżnia się trzy dialekty: Centraljamska, Offerdalsmål i Bergsmål. Język jämtlandzki wykazuje duże podobieństwo z jednej strony z norweskim dialektem trønderskim, a z drugiej – ze szwedzkim dialektem norrlandzkim.

Status jämtlandzkiego jako języka jest dyskusyjny. Nie jest on oficjalnie uznawany w Szwecji, ale jako język klasyfikuje go SIL International.

Słownictwo języka jämtlandzkiego w ogólności najbliższe jest językowi staronordyjskiemu oraz dialektom norweskiego. Jednak w języku tym występują również różne właściwe tylko temu językowi słowa, które nie występują ani w szwedzkich, ani w norweskich dialektach, takie jak stårsa (dziewczyna), gly (ciepławy) czy fjårdd lub fjärdd (śpieszący się). Jedynie w islandzkim znajduje się słowo, które może odpowiadać stårsa, mianowicie stulka. Odpowiednik gly można znaleźć w niemieckim glüh-, angielskim glow, czy szwedzkim glöd, zaś słowa fjårdd, które nie ma odpowiednika ani w norweskim, ani w islandzkim, można doszukać się w starym języku norn, jaki był kiedyś używany na zamieszkanej przez wikingów atlantyckich wyspach Szetlandach.

Gramatyka

[edytuj | edytuj kod]

Jämtlandzki rzeczownik, tak jak w norweskim czy islandzkim, a inaczej niż w szwedzkim czy duńskim, ma trzy rodzaje: męski, żeński i nijaki.

Porównanie z innymi językami germańskimi

[edytuj | edytuj kod]
znaczenie polskie angielski niderlandzki niemiecki duński norweski (bokmål) norweski (nynorsk) jämtlandzki szwedzki gotlandzki farerski islandzki
oko eye oog Auge øje øye auge/auga aaug öga auge/auga eyga auga
słyszeć hear horen hören høre høre høyre/høyra höör höra hoyre/hoyra hoyra heyra
spać sleep slapen schlafen sove sove sove/sova sava sova sive/siva sova sofa
zło evil euvel (kwaad) Übel ond ond vond ful ond aumbr óndur vondur
statek ship schip Schiff skib skip skip skepp skepp skip skip skip
śpiewać sing zingen singen synge/sjunge synge syngje/syngja sjoong sjunga singe/singa syngja syngja
wysoki high hoog hoch høj høy høg höyg hög haug høgur/háur hár
prawy right rechts rechts højre høyre høgre höger höger hygar høgra hægri
łódź boat boot Boot båd båt båt båut båt bat bátur bátur
ponad over over über over over over/yver omma över yvar yvir yfir
strzelać shoot schieten schießen skyde skyte skyte/skyta / skjote/skjota skjuut skjuta skiaute/skiauta skjóta skjóta

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]