Hideki Shirakawa
 Hideki Shirakawa (2001) | |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
20 sierpnia 1936 |
| Specjalność: chemia | |
| Alma Mater | |
| Uczelnia | |
| Odznaczenia | |
| |
| Nagrody | |
Hideki Shirakawa (jap. 白川 英樹 Shirakawa Hideki; ur. 20 sierpnia 1936 w Tokio) – japoński chemik, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii w 2000. Nagrodę otrzymał wspólnie z Alanem Heegerem i Alanem MacDiarmidem za odkrycie i wkład w rozwój badań polimerów przewodzących.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Hideki Shirakawa urodził się w Tokio, jako trzecie z pięciorga dzieci lekarza oraz córki kapłana w buddyjskiej świątyni. Ze względu na charakter pracy ojca, przeprowadzali się kilkakrotnie, by w 1944 roku osiąść w Takayama na Honsiu, rodzinnej miejscowości matki[1]. W 1957 Hideki Shirakawa rozpoczął studia w Tokyo Institute of Technology, ukończył je w 1966 roku uzyskując stopień doktora inżynierii[1].
W 1966 roku rozpoczął pracę w Instytucie Nauk o Materiałach na Uniwersytecie Tsukuba. W 1982 roku został tam profesorem chemii[2].
Od 1966 roku prowadził badania nad poliacetylenem, w celu opisania mechanizmu polimeryzacji przy użyciu katalizatora Zieglera-Natty. Uzyskiwany produkt miał zazwyczaj postać czarnego proszku, jednakże podczas syntezy wykonanej przez stażystę jesienią 1967 roku, zamiast proszku powstała srebrzysta folia[1]. Przyczyną była znacznie większa ilość użytego katalizatora, Hideki Shirakawa przypuszczał, że w instrukcji przekazanej stażyście popełnił literówkę i napisał mol zamiast mmol. Błąd ten spowodował znaczny wzrost szybkości reakcji i natychmiastową polimeryzację acetylenu na powierzchni katalizatora w postaci folii[1].
W 1976 roku Hideki Shirakawa wyjechał na rok na Uniwersytet Pensylwanii, aby współpracować z Alanem MacDiarmidem i Alanem Heegerem, których zainteresowały właściwości poliacetylenu otrzymanego przez Shirakawę. Wystawiali polimer na działanie par jodu i bromu, aby otrzymać materiał domieszkowany tymi pierwiastkami. Podczas jednej z takich prób przewodnictwo wzrosło 10 milionów razy, natychmiast po dodaniu bromu, co doprowadziło do zniszczenia sondy pomiarowej[1].
W 2000 roku Hideki Shirakawa, wraz z Alanem MacDiarmidem i Alanem Heegerem otrzymali Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii za odkrycie i badania nad polimerami przewodzącymi prąd elektryczny[2].
Został odznaczony, między innymi, japońskim Orderem Kultury w 2000 roku.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Hideki Shirakawa Biographical. [w:] nobelprize.org [on-line]. [dostęp 2020-07-29]. (ang.).
- ↑ a b Shirakawa Hideki, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2020-07-29] (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Strona oficjalna. ims.tsukuba.ac.jp. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-06-21)]. (jap.).
- Artykuł o polimerach przewodzących i laureatach Nagrody Nobla z chemii w 2000 roku. serwisy.gazeta.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-02-21)].
- Uniwersytet Tsukuba. ims.tsukuba.ac.jp. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-01-05)]. (ang.).
