Helena Petrowić-Niegosz

Helena Petrowić-Niegosz
	Królowa Włoch
Okres	od 1900; do 1946
Jako żona	Wiktora Emanuela III
Poprzedniczka	Małgorzata Sabaudzka
Następczyni	Maria Józefa Belgijska
	Królowa Albanii
Okres	od 1939; do 1943
Poprzedniczka	Geraldine Apponyi
	Dane biograficzne
Data i miejsce urodzenia	8 stycznia 1873 ; Cetynia
Data i miejsce śmierci	28 listopada 1952 ; Montpellier
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Helena Petrowić-Niegosz (serb.-chorw. Jelena Petrović Njegoš) (ur. 8 stycznia 1873 w Cetynii, zm. 28 listopada 1952 w Montpellier) – królewna czarnogórska, księżna Neapolu (w latach 1896-1900), królowa Włoch (1900-1946), cesarzowa Etiopii (1936-1941), królowa Albanii (1939-1943).

Była córką Mikołaja I Petrowićia-Niegosza i jego żony Mileny Vukotić (jedną z siedmiu córek). Jej najstarsza siostra Zorka wyszła za mąż za Piotra I – króla Serbii i Jugosławii, a dwie młodsze – Anastazja i Milica zostały wielkimi księżnymi Rosji.

Kandydatka na żonę carewicza

Aleksander III, car Rosji i jego żona Maria Fiodorowna przez jakiś czas bardzo poważnie rozważali kandydaturę Heleny na żonę carewicza Mikołaja. I tylko dzięki rodzonym wielkim księżniczkom, które były zazdrosne o piękne i wykształcone czarnogórskie księżniczki, małżeństwo nie doszło do skutku.

Car sympatyzował z ojcem Heleny, który był wraz z nim i jego żoną na polowaniu w Czarnogórze w 1891. Aleksander III nalegał na prawosławną księżniczkę dla rosyjskiego wielkiego księcia, uważał, że lepsza byłaby kandydatka od urodzenia wychowana w tej religii niż protestantka, co zwiększyłoby wiarygodność monarchii. I te wymagania spełniała Helena, mimo to, że już dwie czarnogórskie księżniczki weszły do rodziny carskiej w latach 90. XIX wieku. Kolejnym atutem Heleny było to, ze pochodziła ze słowiańskiego kraju, a Aleksander III był bardzo pansłowiański. Ponadto księżniczka była zdrowa, piękna i dobrze wykształcona.

Ostatecznie Helena wyszła za króla Włoch, a ten po rewolucji w Rosji miał powiedzieć do żony: "Uratowałem ci życie żeniąc się z tobą!". 24 listopada 1896 w rzymskiej bazylice Matki Bożej Anielskiej, poślubiła włoskiego księcia – Wiktora Emanuela. Od zamążpójścia mogła korzystać z prawa występowania w białym stroju podczas audiencji u papieża, tzw. przywilej bieli^[1]^[2]^[3]^[4]^[5]^[6]^[7]^[8]. Na tron, wraz z nim, wstąpiła 29 lipca 1900. Para miała pięcioro dzieci:

Jolanta Małgorzata Milena Elżbieta Romana Maria (wł. Iolanda Margherita Milena Elisabetta Romana Maria) (1901-1986)

∞ Jerzy Karol Calvi, hrabia Bergolo

Matylda Maria Elżbieta Anna Romana (wł. Mafalda Maria Elisabetta Anna Romana) (1902-1944)

∞ książę Filip Hessen-Kassel (syn Fryderyka Karola Heskiego)

Humbert II właśc. Humbert Mikołaj Tomasz Jan Maria (wł. Umberto Nicola Tommaso Giovanni Maria) (1904-1983), ostatni król Włoch

∞ Maria Józefa Belgijska

Joanna Elżbieta Antonia Romana Maria (wł. Giovanna Elisabetta Antonia Romana Maria) (1907-2000)

∞ Borys III, car Bułgarii

Maria Franciszka Anna Romana (wł. Maria Francesca Anna Romana) (1914-2001)

∞ książę Ludwik Karol Burbon-Parmeński (syn Roberta Parmeńskiego)^[9]

Ironicznie Helena miała podobnie cierpieć jak Aleksandra Fiodorowna, żona Mikołaja II. Także miała popularną teściową, która miała odmienny charakter, również przed synem urodziła kilka córek (jej mąż był jedynym synem, więc urodzenie spadkobiercy było konieczne), była nieśmiała, i miała społecznego rywala, księżną Aosty, która była znacznie popularniejsza i miała kilku synów, którzy mieli objąć tron, gdyby Helena nie urodziła syna.

Małżeństwo z Wiktorem Emmanuelem

Helena po raz pierwszy spotkała swojego przyszłego męża w teatrze La Fenice w Wenecji z okazji Międzynarodowej Wystawy Sztuki. Wybór Eleny na małżonkę następcy tronu poparł premier Włoch Francesco Crispi, który chciał, aby Włochy były bardziej otwarte na kraje słowiańskie. Dodatkowym atutem Heleny był fakt, że nie była spokrewniona z Wiktorem. Obawiano się skutków małżeństwa bliskich krewnych, z którymi borykała się duża część europejskiej arystokracji, bano się chorób genetycznych, czy np. hemofilii. Wiktor Emmanuel nie mógł mieć zdrowych dzieci z blisko spokrewnioną ze sobą małżonką.

Przyszły król zakochał się w Helenie po drugim spotkaniu w Rosji, po którym sformułował oficjalną prośbę do ojca Eleny o jej rękę. Przyszła królowa Włoch musiała przejść na katolicyzm. Matka Heleny nie wzięła udziału w ślubie ze względu na swoją religię. Po klęsce pod Adua wesele nie było zbyt wystawne, nie było żadnych obcokrajowców wśród weselnych gości. Miesiąc miodowy spędzili na wyspie Montecristo, gdzie można było unikać spotkań z dworem.

Helena nie mieszała się w sprawy polityczne, jej obecność przy królu była zawsze skromna i dyskretna. Angażowała się w akcje charytatywne. 15 kwietnia 1937 Pius XI przyznał Helenie Złotą Różę, która była największą nagrodą, którą można było ofiarować kobiecie przez Kościół Katolicki, papież nazwał ją "Damą charytatywności".

Beatyfikacja

W 2001, podczas pięćdziesiątej rocznicy śmierci Heleny, biskup Montpellier otworzył diecezjalny etap jej procesu beatyfikacyjnego.

Przypisy

↑ REGINA MAGAZINE (zbiorowy), Beautiful Spanish Mantillas [online], REGINA MAGAZINE, 9 kwietnia 2015 [dostęp 2016-05-28] (ang.).
↑ CAMILLE M. CIANFARRA. ROME EAGER TO SEE POPE ON VISIT TODAY Papal and Italian Flags Side by Side First Time Since 1870 --King to Greet Pontiff Identity of Views Stressed. „The New York Times”, s. 1, 1939-12-28. New York City: The New York Times Company. ISSN 0362-4331. OCLC 1645522. [dostęp 2016-06-08]. Cytat: The Queen and the Royal Princess ... They will wear white dresses with long sleeves under their regal mantles.. (ang.).
↑ PrincepsP. Fidelissimus PrincepsP., Privilège du blanc, [w:] Noble y Real [online], nobleyreal.blogspot.ca, 23 lipca 2010 [dostęp 2016-05-17] (hiszp.).
↑ nieznany, King Victor Emmanuel III of Savoy and his wife Elena of Montenegro on an official visit to Pope Pius XI posing with the Ceremonial Secretary Monsignor Nardone, the Master of the Chamber monsignor Camillo Caccia Dominioni, Prince Alessandro Ruspoli and Marquis Giovanni Battista Sacchetti. Vatican City, 5th December 1929, gettyimages, 5 grudnia 1929 [dostęp 2016-05-28] (ang.).
↑ angelfire (zbiorowy), A Glittering Casa Savoia a Selection of Italian Royal Pictutres [online], angelfire, 30 września 2003 [dostęp 2016-05-28] (ang.).
↑ Arnaldo Cortesi. ITALY'S SOVEREIGNS MAKE FIRST VISIT TO POPE IN VATICAN; King and Queen Kneel Before the Pontiff and Kiss His Ring --Presents Exchanged. POPE HAPPY AT MEETING Reception Marked by Splendor as Royal Procession Moves Through Magnificent Halls. Pope Bestows Blessing. Pope Dressed in White. ITALY'S SOVEREIGNS MAKE VISIT TO POPE Pope Praises Crown Prince. Emerge at Noon. Royal March Played. Met by the Papal Officials. Pope Watches Departure. Address of Welcome Read.. „The New York Times”, s. 1, 1929-12-06. New York City: The New York Times Company. ISSN 0362-4331. OCLC 1645522. [dostęp 2016-06-08]. Cytat: The Queen, rigorously adhering to the rules of Vatican etiquette, was clothed all in white. She wore a satin dress with a long train, high neck, sleeves reaching to the wrists and a skirt reaching to the ankles. She wore a kind of Spanish mantilla on her head.. (ang.).
↑ RomaSette - Ufficio Comunicazioni Sociali della Diocesi di Roma (zbiorowy): RomaSette - Il 14 novembre la visita di Francesco al Quirinale - Papa Francesco - News - Diocesi di Roma. [w:] romasette.it [on-line]. 2013-10-22. [dostęp 2016-06-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-09)]. Cytat: ..., il 7 giugno 1929, dopo la firma dei Patti Lateranensi che sancirono la nascita giuridica dello Stato Città del Vaticano, il re Vittorio Emanuele III e la regina Elena di Savoia si recarono in Vaticano per incontrare Papa Pio XI, quasi a suggellare, con questo atto di cortesia, gli accordi del Laterano, arrivati dopo cinquantanove anni dalla presa di Porta Pia. (wł.).
↑ (autor korporatywny), Diplomatic Protocol of the Republic, Rzym: MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, 20 marca 2014, s. 23 [dostęp 2016-05-22] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-27] (ang.).
↑ geneall.net

Bibliografia

Elena di Savoia (Jelena Petrovic Njégos) Regina d’Italia. Enciclopedia dei Santi. [dostęp 2014-11-03]. (wł.).
Людмила КУЗЬМИЧЁВА, кандидат исторических наук (МГУ): КОРОЛЕВА ЕЛЕНА САВОЙСКАЯ. ФЕДЕРАЛЬНЫЙ ЖУРНАЛ СЕНАТОР. [dostęp 2014-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-14)]. (ros.).

[Regina-1] REGINA MAGAZINE (zbiorowy), Beautiful Spanish Mantillas [online], REGINA MAGAZINE, 9 kwietnia 2015 [dostęp 2016-05-28] (ang.).

[Kwirynal-2] CAMILLE M. CIANFARRA. ROME EAGER TO SEE POPE ON VISIT TODAY Papal and Italian Flags Side by Side First Time Since 1870 --King to Greet Pontiff Identity of Views Stressed. „The New York Times”, s. 1, 1939-12-28. New York City: The New York Times Company. ISSN 0362-4331. OCLC 1645522. [dostęp 2016-06-08]. Cytat: The Queen and the Royal Princess ... They will wear white dresses with long sleeves under their regal mantles.. (ang.).

[:2-3] PrincepsP. Fidelissimus PrincepsP., Privilège du blanc, [w:] Noble y Real [online], nobleyreal.blogspot.ca, 23 lipca 2010 [dostęp 2016-05-17] (hiszp.).

[5_grudnia_1929-4] znany, King Victor Emmanuel III of Savoy and his wife Elena of Montenegro on an official visit to Pope Pius XI posing with the Ceremonial Secretary Monsignor Nardone, the Master of the Chamber monsignor Camillo Caccia Dominioni, Prince Alessandro Ruspoli and Marquis Giovanni Battista Sacchetti. Vatican City, 5th December 1929, gettyimages, 5 grudnia 1929 [dostęp 2016-05-28] (ang.).

[angelfire_4-5] re (zbiorowy), A Glittering Casa Savoia a Selection of Italian Royal Pictutres [online], angelfire, 30 września 2003 [dostęp 2016-05-28] (ang.).

[NYT-6] Arnaldo Cortesi. ITALY'S SOVEREIGNS MAKE FIRST VISIT TO POPE IN VATICAN; King and Queen Kneel Before the Pontiff and Kiss His Ring --Presents Exchanged. POPE HAPPY AT MEETING Reception Marked by Splendor as Royal Procession Moves Through Magnificent Halls. Pope Bestows Blessing. Pope Dressed in White. ITALY'S SOVEREIGNS MAKE VISIT TO POPE Pope Praises Crown Prince. Emerge at Noon. Royal March Played. Met by the Papal Officials. Pope Watches Departure. Address of Welcome Read.. „The New York Times”, s. 1, 1929-12-06. New York City: The New York Times Company. ISSN 0362-4331. OCLC 1645522. [dostęp 2016-06-08]. Cytat: The Queen, rigorously adhering to the rules of Vatican etiquette, was clothed all in white. She wore a satin dress with a long train, high neck, sleeves reaching to the wrists and a skirt reaching to the ankles. She wore a kind of Spanish mantilla on her head.. (ang.).

[romasette-7] RomaSette - Ufficio Comunicazioni Sociali della Diocesi di Roma (zbiorowy): RomaSette - Il 14 novembre la visita di Francesco al Quirinale - Papa Francesco - News - Diocesi di Roma. [w:] romasette.it [on-line]. 2013-10-22. [dostęp 2016-06-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-09)]. Cytat: ..., il 7 giugno 1929, dopo la firma dei Patti Lateranensi che sancirono la nascita giuridica dello Stato Città del Vaticano, il re Vittorio Emanuele III e la regina Elena di Savoia si recarono in Vaticano per incontrare Papa Pio XI, quasi a suggellare, con questo atto di cortesia, gli accordi del Laterano, arrivati dopo cinquantanove anni dalla presa di Porta Pia. (wł.).

[Protocol-8] (autor korporatywny), Diplomatic Protocol of the Republic, Rzym: MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, 20 marca 2014, s. 23 [dostęp 2016-05-22] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-27] (ang.).

[geneall-9] .net

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]