Helena Michnik
Data i miejsce urodzenia |
19 lipca 1903 |
---|---|
Data śmierci |
4 grudnia 1969 |
Zawód, zajęcie |
Helena Michnik, właściwie Hinde Michnik, później Hinda Michnik-Rosenbusch (ur. 19 lipca 1903 w Krakowie, zm. 4 grudnia 1969[1]) – polska historyk narodowości żydowskiej, nauczycielka i działaczka ruchu komunistycznego, członkini Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się i wychowała w rodzinie polskich Żydów w Krakowie – była córką Hirscha Michnika i Pesel Dobrejs Dobrys z domu Grünwald[2]. Na Uniwersytecie Jagiellońskim ukończyła historię i filologię klasyczną; doktorat z historii uzyskała w 1926[3]. Po studiach pracowała jako nauczycielka w Państwowym Gimnazjum im. Króla Władysława Jagiełły w Drohobyczu (od 1928 jako kandydatka stanu nauczycielskiego na stanowisku praktykantki)[4][5].
Działała w Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej „Życie”, Komunistycznej Partii Zachodniej Ukrainy i Komunistycznej Partii Polski[3]. Była współorganizatorką komunistycznej Wszechzwiązkowej Organizacji Pionierskiej imienia W.I. Lenina w Polsce.
Od około 1936 żyła w związku z poznanym we Lwowie Ozjaszem Szechterem. Wspólnie wychowywali jego syna z wcześniejszego małżeństwa z Sabiną Chatz – Jerzego oraz syna Hinde Michnik z wcześniejszego związku z Samuelem Rosenbuschem – Stefana. Matka Adama Michnika (ur. 1946), któremu nadano jej nazwisko ze względu na nieślubny związek z Ozjaszem Szechterem[6].
W 1939 znalazła się na terenie wcielonym po napaści do ZSRR. Po ataku Niemiec na ZSRR w czerwcu 1941, wraz z O. Szechterem i dziećmi, uciekła w głąb ZSRR i zamieszkała w Kotlinie Fergańskiej. W Namanganie została nauczycielką w szkole dla uchodźców polskich. Po rozpoczętej pod koniec 1942 wędrówce z Armią Andersa przez Azję Środkową, Irak, Iran i Palestynę razem z synami dotarła do Europy Zachodniej, skąd wróciła do Polski pod koniec 1945[7]. Wykładała w szkole Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego podległego Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego[8][9]. Później była nauczycielką historii i autorką podręczników szkolnych (Historia Polski do roku 1795 napisana z Ludwiką Mosler; 11 wydań na przełomie lat 50. i 60. XX w.).
Na przełomie lat 50. i 60. pełniła funkcję dyrektora sieci Klubów Międzynarodowej Prasy i Książki[10].
Zmarła w 1969 na atak serca; została pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 249, rząd 5, grób 8)[11].
Wybrane publikacje
[edytuj | edytuj kod]- Historia: komentarz metodyczny dla kl. 9 korespondencyjnego liceum ogólnokształcącego do podręcznika E. Kosminski „Historia wieków średnich” i A. W. Jefimow „Historia nowożytna”, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1955.
- Marks i Engels o Polsce: zbiór materiałów w dwóch tomach, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1960.
- Fryderyk Engels, Teoria przemocy: rola przemocy i ekonomiki przy tworzeniu nowej Rzeszy Niemieckiej, tł. Kazimierz Piesowicz, red. i do dr. przygotowali Jerzy Rudzki i Helena Michnik, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1961.
- (współautor: Ludwika Mosler), Historia Polski do roku 1795, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1956 (wiele wydań).
- (oprac. wraz ze Stefanem Bergmanem), Karol Marks, Przyczynki do historii kwestii polskiej. Rękopisy z lat 1863–1864, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1971.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ www.nekrologi-baza.pl
- ↑ Marek Jerzy Minakowski (2013) „Cud Purimowy! Mamy genealogię Michników!”.
- ↑ a b Alicja Pacholczykowa: Szechter Ozjasz. W: Polski Słownik Biograficzny. T. XLVII. Warszawa–Kraków: 2011, s. 585. ISBN 978-83-88909-93-1.
- ↑ Wskazana jako Hinda Michnik-Rosenbuschowa. Por. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Króla Władysława Jagiełły w Drohobyczu za rok szkolny 1928/29 z uwzględnieniem dziesięciolecia 1918-1928. Drohobycz: 1929, s. 80.
- ↑ Cyril Bouyeure, Adam Michnik. Biografia. Wymyślić to co polityczne, Wydawnictwo Literackie, Kraków, 2009, s. 43–44.
- ↑ Cyril Bouyeure, Adam Michnik. Biografia. Wymyślić to co polityczne, Wydawnictwo Literackie, Kraków, 2009, s. 42–43.
- ↑ Cyril Bouyeure, Adam Michnik. Biografia. Wymyślić to co polityczne, Wydawnictwo Literackie, Kraków, 2009, s. 44–45.
- ↑ Czułem zadowolenie, wydając wyroki na wrogów... (Stefan Michnik, 1999). naszdziennik.pl, 6 marca 2010.
- ↑ Agent Michnik. wprost.pl, 30/2007.
- ↑ Yale Richmond, Talk at the Panel Debate at the conference „Fifty Years of the Fulbright Program in the Context of Polish-U.S. Diplomatic Relations” held at Warsaw’s Royal Castle, January 23, 2009.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: HELENA MICHNIK, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-01-19] .
- Absolwenci Wydziału Filozoficzno-Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Członkowie Komunistycznej Partii Zachodniej Ukrainy
- Członkowie Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej „Życie”
- Działacze Komunistycznej Partii Polski
- Działacze PZPR
- Ludzie urodzeni w Krakowie
- Nauczyciele II Rzeczypospolitej
- Nauczyciele Gimnazjum w Drohobyczu
- Pochowani na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
- Polscy autorzy podręczników szkolnych
- Polscy historycy ruchu robotniczego
- Polscy Żydzi
- Urodzeni w 1903
- Zmarli w 1969