Heksozy

Heksozy – grupa organicznych związków chemicznych. Są to monosacharydy (cukry proste) zawierające sześć atomów węgla w cząsteczce. Występują przede wszystkim w formach cyklicznych (piranozy lub furanozy), będących wewnątrzcząsteczkowymi hemiacetalami (półacetalami).

Wszystkie heksozy mają wzór sumaryczny: C₆H₁₂O₆.

Aldoheksozy

Heksozy należące do aldoz (zawierające grupę aldehydową -CHO) nazywane są aldoheksozami. Związki te mają 4 centra chiralności, w związku z czym istnieje 16 (2⁴) czynnych optycznie stereoizomerów aldoheksoz (biorąc pod uwagę jedynie formy acykliczne):

• 
  Alloza
• 
  Altroza
• 
  Galaktoza
• 
  Glukoza
• 
  Guloza
• 
  Idoza
• 
  Mannoza
• 
  Taloza

Ketoheksozy

Heksozy należące do ketoz (zawierające grupę ketonową -CO-) nazywane są ketoheksozami. Związki te mają 3 centra chiralności, w związku z czym istnieje 8 (2³) czynnych optycznie stereoizomerów ketoheksoz (biorąc pod uwagę jedynie formy acykliczne):

• 
  Fruktoza
• 
  Psikoza
• 
  Sorboza
• 
  Tagatoza

Bibliografia

• Podręczny słownik chemiczny, RomualdR. Hassa (red.), JanuszJ. Mrzigod (red.), JanuszJ. Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 159, ISBN 83-7183-240-0 .