Hans Asperger

Hans Asperger

Data i miejsce urodzenia	18 lutego 1906 Hausbrunn
Data i miejsce śmierci	21 października 1980 Wiedeń
Zawód, zajęcie	lekarz pediatra, psychiatra

Hans Asperger (ur. 18 lutego 1906 w Hausbrunn, zm. 21 października 1980 w Wiedniu) – austriacki lekarz pediatra, psychiatra. Od jego nazwiska pochodzi nazwa zaburzenia zespół Aspergera.

Życiorys

Hans Asperger urodził się w rodzinie rolników niedaleko Wiednia. Już od najmłodszych lat wykazywał talent do języków. Po zdaniu matury o profilu humanistycznym studiował medycynę na uniwersytecie w Wiedniu, gdzie obronił doktorat w 1931. W 1932 zatrudnił się w uniwersyteckiej klinice dziecięcej. W 1934 przeniósł się do szpitala psychiatrycznego w Lipsku. Istnieją dowody, że aktywnie uczestniczył w akcji T4, polegającej na eksterminacji dzieci chorych psychicznie.

Od 1943 był lekarzem wojskowym w oddziałach okupujących Chorwację. W 1944, po opublikowaniu swojego artykułu na temat objawów autyzmu, otrzymał etat na Uniwersytecie Wiedeńskim. Krótko po zakończeniu wojny został dyrektorem miejskiej kliniki dla dzieci i szefem uniwersyteckiej katedry pediatrii, którą to funkcję piastował przez kolejne 20 lat. W 1964 został dyrektorem wioski dziecięcej SOS w Hinterbrühl. Asperger jest autorem ponad 300 publikacji z zakresu psychologii.

Zespół Aspergera

Pierwsze studium zespołu, nazwanego później jego imieniem, Asperger opublikował w 1944. W studium tym, na przykładzie czwórki małych pacjentów, opisał objawy autystycznej psychopatii. Zachowania pacjentów charakteryzowały się brakiem empatii, niezdolnością do tworzenia więzi emocjonalnych (np. przyjaźni) z otoczeniem, zaburzeniami motorycznymi i pochłonięciem swoimi wąskimi zainteresowaniami. Asperger wyrażał się z tego powodu o swoich pacjentach „mali profesorowie”, sądził też, że wykorzystają swoje szczególne talenty w dorosłym życiu.

Archiwum Aspergera zawierające wiele jego nieopublikowanych prac uległo zniszczeniu pod koniec wojny. Do końca swojego życia Asperger publikował niemal wyłącznie po niemiecku, a jego prace rzadko były tłumaczone na angielski. Spowodowało to, że, w odróżnieniu na przykład od dzieł Leo Kannera, dorobek Aspergera był mało znany wśród psychiatrów. Dopiero w 1981 brytyjska badaczka Lorna Wing użyła terminu „zespół Aspergera” i spowodowała zainteresowanie się dziełami Austriaka.

Dzieła (wybór)

Wśród prac opublikowanych przez H. Aspergera znajdują się:

• Das psychisch abnormale Kind, w: Wiener klinische Wochenzeitschrift, 51 1938, s. 1314–1317
• Die „Autistischen Psychopathen” im Kindesalter., [w: Archiv für Psychiatrie und Nervenkrankheiten 117 (1944) 73-136]
• Die medizinischen Grundlagen der Heilpädagogik, [w:] Mitschrift für Kinderheilkunde, Band 99, Wien 1950, s. 105–107
• Heilpädagogik, Wien 1952
• Erlebtes Leben, Fünfzig Jahre Pädiatrie, w: Pädiatrie und Pädiologie, 12 1977, s. 214–223

Bibliografia

• Lorna Wing: Asperger’s syndrome: a clinical account., [w: PsycholMed 11 (1981) 115-129]
• Tony Attwood: Das Asperger-Syndrom: Ein Ratgeber für Eltern. Trias – Verlag / Georg Thieme, Stuttgart 2000, s. 240
• Asperger, M.: Zum Sehen geboren, Zum Schauen bestellt... Hans Asperger 1906-1980, Leben und Werk, [w:] Heilpädagogik, 49 2006/H.3, s. 2–11
• Manfred Berger: Hans Asperger – Sein Leben und Wirken, [w:] heilpaedagogik.de 2007/H. 4, s. 29–32
• Klein, F./Neuhäuser, G.: Heilpädagogik als therapeutische Erziehung, München 2006
• Hans Asperger assisted Nazi regime of euthanasia, report claims – Irish Times 19/04/2018
• Adam A. Zych (Hrsg.), Encyklopedia starości, starzenia się i niepełnosprawności. Thesaurus Silesiae, Katowice 2017, t. 1, ISBN 978-83-60781-25-8, s. 116–117