Gospodarka Samoa
| Informacje ogólne | |
| Waluta | |
|---|---|
| Dane statystyczne | |
| PKB per capita |
4700 (rok 2009)[2] |
| Inflacja |
6% (rok 2007)[2] |
| Wymiana handlowa | |
| Eksport |
208, 5 mln (rok 2008)[2] |
| Towary eksportowane |
kokosy, banany, taro, jams, kawa, kakao[2] |
| Główni partnerzy |
głównie Australia (60,3%)[3], także Nowa Zelandia, Hawaje, Stany Zjednoczone (Kalifornia)[4] |
| Import |
215 mln (rok 2008)[2] |
| Towary importowane |
artykuły spożywcze, maszyny, samochody[2], produkty naftowe[3] |
| Główni partnerzy |
Nowa Zelandia (23,1%), Fidżi (17,9%), Tajwan (10,7%), inne (48,3%)[3] |
| Zatrudnienie | |
| Siła robocza |
usługi (63%), przemysł (23%), rolnictwo (14%)[3] |
Gospodarka Samoa opiera się głównie na gospodarce żywnościowej (produkcja w 80–90%)[1]. Najważniejszymi gałęziami są: rolnictwo (85% produkcji opiera się na rolnictwie), rybołówstwo, leśnictwo i turystyka. Jednym z ważniejszych źródeł dochodu narodowego są przekazy pieniężne od emigrantów oraz dotacje z (Japonii, Australii, Nowej Zelandii, Unii Europejskiej). To słabo rozwinięta gospodarka[3]. Jednym z ważniejszych źródeł dochodu stały się przekazy pieniężne[4]. Jak na biedne państwo Samoa posiada niski odsetek analfabetów[5]. Dobrze rozwinięta jest opieka zdrowotna.
W usługach pracuje 63% ludności czynnej zawodowo[3].
Zużycie energii w 2007 roku wynosiło 109 milionów kWh[2].
Zadłużenie zagraniczne wynosi 197 milionów dolarów[3].
Rolnictwo
[edytuj | edytuj kod]Uprawia się głównie: kukurydzę, ryż, jams, bataty, taro, orzechy kokosowe (kopra), kakao, kava, kauczuk[3]. W rolnictwie trudzi się 14% ludności czynnej zawodowo. Nadal metody zbierania plonów są prymitywne[6].
W kraju rozwinięte jest rybołówstwo[7].
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Turystyka to podstawowe źródło dochodu w tym państwie[8]. Głównymi odwiedzanymi miejscami są plaże i krajobrazy oraz Letolo – jedno z najważniejszych stanowisk archeologicznych w rejonie Pacyfiku[2]. Głównymi miejscami odwiedzanymi na Samoa są[9]:
Przemysł i bogactwa naturalne
[edytuj | edytuj kod]Przemysł jest słabo rozwinięty[3]. W sektorze gospodarki pracuje 23% ludności czynnej zawodowo. W Apia produkuje się uprzęże przewodów dzięki Japończykom[4].
Na Samoa nie znajdują się żadne bogactwa naturalne[3].
Komunikacja
[edytuj | edytuj kod]W państwie znajduje się 3000 kilometrów dróg kołowych (w tym ⅓ to drogi plantacyjne)[5] Na początku lat 90. infrastruktura mocno ucierpiała z powodu cyklonów nawiedzających kraj[5]. W przeszłości na ulicach obowiązywał prawostronny ruch pojazdów. 7 września 2009 r. wprowadzono ruch lewostronny. Aby ułatwić tę dość trudną zmianę, przez trzy dni obowiązywało moratorium na sprzedaż alkoholu, a kierowcy otrzymali dwa dni wolnego[10].
Emisja gazów cieplarnianych
[edytuj | edytuj kod]Emisja równoważnika dwutlenku węgla z Samoa wyniosła w 1990 roku 0,3 Mt, z czego 0,129 Mt stanowił dwutlenek węgla. W przeliczeniu na mieszkańca emisja wyniosła wówczas 0,794 t dwutlenku węgla, a w przeliczeniu na 1000 dolarów PKB 218 kg. Następnie emisje wahały się, osiągając maksymalne wartości w 2012. Wzrost emisji wynikał głównie z jej zwiększenia przez transport. W 2018 emisja dwutlenku węgla pochodzenia kopalnego wyniosła 0,133 Mt, a w przeliczeniu na mieszkańca 0,674 t i w przeliczeniu na 1000 dolarów PKB 112 kg. Udział emisji metanu i dwutlenku węgla przez większość okresu był podobny, choć z wyjątkiem okresów największej emisji dwutlenku węgla, były one nieco mniejsze niż metanu. Na trzecim miejscu jest podtlenek azotu[11].
Produkt krajowy brutto
[edytuj | edytuj kod]Produkt krajowy brutto na jednego mieszkańca:
| Rok | Wartość (w dolarach) |
|---|---|
| 2001 | 5600[3] |
| 2005 | 5600[1] |
| 2007 | 5000[2] |
| 2008 | 4800[2] |
| 2009 | 4700[2] |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Heike Barnitzke: Oxford Wielka Encyklopedia Geografii. T. 4: Afryka, Australia i Oceania. Poznań: Oxford Educational, 2005, s. 18. ISBN 83-7425-138-7.
- ↑ a b c d e f g h i j k CIA – The World Factbook. [dostęp 2010-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-21)]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Samoa Zachodnia – WIEM, darowa encyklopedia. [dostęp 2010-03-12]. (pol.).
- ↑ a b c Oceania – Samoa. [dostęp 2010-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-04)]. (pol.).
- ↑ a b c Encykloepdia w INTERIA.PL. [dostęp 2010-03-12]. (pol.).
- ↑ Edukator.pl – Portal edukacyjny. [dostęp 2010-03-12]. (pol.).
- ↑ Atlas geograficzny. Polska, kontynenty, świat. Wrocław: Nowa era, 2009.
- ↑ Encyklopedia dla dociekliwych. Elżbieta Jarmołkiewicz, 2005. ISBN 83-7117-759-3.
- ↑ Australia i Oceania. W: Atlas Świat w zasięgu ręki. Deagostini.
- ↑ Samoa – pierwszy dzień po lewej stronie – Najnowsze informacje – Informacje – portal TVN24.pl – 08.09.2009. [dostęp 2010-03-12]. (pol.).
- ↑ Samoa, [w:] F. Monforti-Ferrario i inni, Fossil CO2 and GHG emissions of all world countries. 2019 report – Study [pdf], Luksemburg: Publications Office of the European Union, 2019, s. 198, DOI: 10.2760/687800, ISBN 978-92-76-11100-9 (ang.).