Gaj (Śnieżkowice)
50°53′19″N 21°14′31″E/50,888611 21,241944
| niestandaryzowana część wsi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Część miejscowości | |
| Kod pocztowy |
27-425[2] |
| SIMC |
nie nadano[1] |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu ostrowieckiego  | |
Położenie na mapie gminy Waśniów  | |
| 50°53′19″N 21°14′31″E/50,888611 21,241944[1]
| |
Gaj – nieoficjalna nazwa części wsi Śnieżkowice w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie ostrowieckim, w gminie Waśniów[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego nazwa miejscowości była typowa dla wielu drobniejszych osad zakładanych wśród gajów – miejsc przeważnie pagórkowatych, suchych, porosłych drzewami liściastymi – i dlatego chętnie wybieranych na siedziby ludzkie oraz miejsca odbywania obrzędów religijnych w epoce pogańskiej. Nie było gajów tam, gdzie nie było lasów liściastych. Stąd nazwa ta rzadko pojawia się na prawym brzegu Wisły.
Gaj był folwarkiem dóbr Chocimów, w powiecie opatowskim, gminie i parafii Waśniów, wspominany już przez Długosza[3].
1633-1700
W 1633 roku urodził się tu i mieszkał do roku ok. 1660 historyk i poeta polskiego baroku – Wespazjan Kochowski[3].
W 1827 roku Gaj posiadał tylko 1 dom i 4 mieszkańców. Spis wsi i osad guberni radomskiej z 1878 roku nie wymienia go już wcale[3].
Problem lokalizacji miejsca rodzinnego dworu Kochowskich
[edytuj | edytuj kod]Szereg biografii poety podaje nieprecyzyjnie np. "Urodził się na początku 1633 roku w Gaju (Sandomierskie)"[4], ...u podnóża Gór Świętokrzyskich". Lokalizacja dworu Kochowskich nie została do tej pory ustalona.
Sprzedaż dworu za życia poety (1660), obecne nieistnienie dworu poety i miejscowości oraz popularność nazwy Gaj utrudnia identyfikację. Istnieje kilka teorii – prawdopodobnych lokalizacji w okolicach Waśniowa:
| lp. | opis | współrzędne geograficzne | uwagi |
|---|---|---|---|
| 1 | Gaj – przysiółek pomiędzy Śnieżowicami, Boksycami a Zajączkowicami istniejący na współczesnych mapach topograficznych – przyjmowany powszechnie | 50°53′15″N 21°14′30″E/50,887500 21,241667 | [5] |
| 2 | Gaj w Zagajach Boleszyńskich | 50°57′00,000″N 21°13′00,001″E/50,950000 21,216667 | [5] |
| 3 | Gaj w Zagajach Grzegorzewskich | 50°53′11,67″N 21°10′26,10″E/50,886575 21,173917 | [5] |
| 4 | Strupice-Gaj | pozycja przybliżona 50°54′11,002″N 21°14′34,001″E/50,903056 21,242778 | [6] |
| 5 | Gaj oznaczony na austriackiej mapie Antoniego Mayera von Heldensfelda z roku 1804, zlokalizowany w połowie drogi między wsiami należącymi do Kochowskich: Dobruchną a Kowalkowicami. Dodatkowym argumentami są: fragmenty cegieł i ceramiki typowej dla XVII w występujące powierzchniowo na miejscu po nieistniejącym dworze oraz widok na Święty Krzyż z miejsca po dworze, opisywanego w wierszach poety | pozycja przybliżona 50°53′38,080″N 21°12′17,644″E/50,893911 21,204901 | [5] |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 31115
- ↑ Śnieżkowice, [w:] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1281 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c Gaj, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 438.
- ↑ WESPAZJAN KOCHOWSKI BIOGRAM. staropolska.pl. [dostęp 2009-10-05]. (pol.).
- ↑ a b c d Zbigniew TYCZYŃSKI: Archeolodzy szukają śladów poety Wespazjana Kochowskiego. Echo Dnia. [dostęp 2009-10-02]. (pol.).
- ↑ Waśniów. Fundacja Rozwoju Wsi Kieleckiej. [dostęp 2009-10-02]. (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Gaj, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 438.
- Zbigniew TYCZYŃSKI: Archeolodzy szukają śladów poety Wespazjana Kochowskiego. Echo Dnia. [dostęp 2009-10-01]. (pol.).
- Gaj. świętokrzyskie. [dostęp 2013-07-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-17)]. (pol.).
- strona gminy Wasniów. [dostęp 2009-10-01]. (pol.).
