Fritz Scheel
| |
| Imię i nazwisko |
Johann Friedrich Ludwig Scheel |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Powiązania | |
Johann Friedrich Ludwig Scheel (ur. 7 listopada 1852 w Stockelsdorf koło Lubeki, zm. 13 marca 1907 w Filadelfii)[1] – niemiecki dyrygent i skrzypek aktywny w USA; założyciel i pierwszy dyrektor muzyczny Orkiestry Filadelfijskiej[1][2][3].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodził z muzycznej rodziny, jego ojciec był dyrygentem orkiestry symfonicznej w Lubece. W latach 1864–1867 studiował grę na skrzypcach u Ferdinanda Davida w Lipsku. W wieku 17 lat był koncertmistrzem orkiestry w Bremerhaven. W latach 1869–1890 dyrygował orkiestrami w Schwerinie, Bremie, Chemnitz i Hamburgu[1][2].
W 1893 wyjechał do USA, gdzie dyrygował orkiestrami w kilku głównych miastach, m.in. w Nowym Jorku i Chicago. W latach 1895–1899 zorganizował i prowadził orkiestrę symfoniczną w San Francisco, którą nazwał Vienna Prater Orchestra[1][2]. Latem 1899 dyrygował koncertami w Woodside Park w Filadelfii, a następnie został zatrudniony do poprowadzenia trzech dorocznych koncertów Philadelphia Symphony Society i dwóch koncertów z profesjonalnymi muzykami. Doprowadziło to do powstania w 1900 Orkiestry Filadelfijskiej. Scheel został jej dyrektorem muzycznym i prowadził ją aż do swojej śmierci w 1907[2][3].
W skład orkiestry wchodziło 85 muzyków, głównie niemieckich, bądź wykształconych w Europie. Podczas koncertu inauguracyjnego, który odbył się 16 listopada 1900, zagrano utwory Goldmarka, Beethovena, Czajkowskiego, Webera i Wagnera. Repertuar orkiestry obejmował dzieła najważniejszych kompozytorów europejskich, często były to wykonania premierowe na scenie amerykańskiej[4][5]. Scheel angażował czołowych wykonawców gościnnych, takich jak Richard Strauss, Fritz Kreisler, Felix Weingartner i Olga Samaroff, przyszła żona Leopolda Stokowskiego[1]. Orkiestra koncertowała w różnych miastach, w tym w Bostonie. 29 stycznia 1906 Scheel wraz z orkiestrą w okrojonym składzie (32 muzyków) dał koncert muzyki kameralnej w Białym Domu dla prezydenta Theodore’a Roosevelta, a następnego wieczoru cała orkiestra wystąpiła w Columbia Theatre w Waszyngtonie[2].
Scheel dyrygował chórem Eurydyki w Filadelfii (1900–1907) i Orpheus Club (1905–1907), a także organizował miejskie koncerty muzyki kameralnej[2]. Jego pełen dramatyzmu styl dyrygencki charakteryzował się precyzją i prostotą interpretacji; współcześnie jest porównywany do stylu Feliksa Weingartnera[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Principal Musicians of the Philadelphia Orchestra [online], The Stokowski Legacy [dostęp 2021-05-22] (ang.).
- ↑ a b c d e f Otto E. Albrecht, Scheel, Fritz, Oxford Music Online. Grove Music Online, 16 września 2010, DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.A2088730, via Oxford University Press [dostęp 2021-05-22] (ang.).
- ↑ a b Jack McCarthy, Fritz Scheel’s 1899 Concerts at Woodside Park: A Key Moment in Philadelphia Orchestra History [online], The Philadelphia Orchestra, 13 kwietnia 2020 [dostęp 2021-05-22] (ang.).
- ↑ Otto E. Albrecht, Gary Galván, Nina Davis-Millis, Philadelphia, Oxford Music Online. Grove Music Online, 31 stycznia 2014, DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.A2257829, via Oxford University Press [dostęp 2021-05-22] (ang.).
- ↑ Philadelphia Orchestra, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-05-22] (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Fritz Scheel w bazie Discogs.com (ang.)
- Dyskografia Fritza Scheela w bazie MusicBrainz (ang.)