Fittipaldi Automotive

Fittipaldi
	; Fittipaldi FD01 prowadzony przez Wilsona Fittipaldiego na torze Autódromo José Carlos Pace (2007)
Pełna nazwa	Fittipaldi Automotive
Aktywna	1974–1982
Siedziba	Reading, Wielka Brytania
	Ważni ludzie
Założyciel	Wilson Fittipaldi; Emerson Fittipaldi
Dyrektor techniczny	Richard Divila
Kierowcy	Emerson Fittipaldi; Keke Rosberg
	Inne
Debiut	Grand Prix Argentyny 1975
Ostatni wyścig	Grand Prix Las Vegas 1982
	Multimedia w Wikimedia Commons

Fittipaldi Automotive (czasem od swojego pierwszego głównego sponsora zwany Copersucar) – jedyny brazylijski zespół i konstruktor Formuły 1. Został utworzony przez kierowców wyścigowych, braci Fittipaldi: starszego Wilsona i młodszego, dwukrotnego mistrza świata, Emersona, ze wsparciem finansowym brazylijskiego producenta cukru i alkoholu, Copersucar. W 1976 roku Emerson Fittipaldi opuścił McLarena i rozpoczął ściganie się dla Fittipaldi.

Początkowo zespół miał siedzibę w São Paulo, ale potem przeniesiono ją do brytyjskiego Reading. Zespół brał udział w 119 wyścigach Formuły 1 w latach 1975–1982 i zdobył łącznie 44 punkty i trzy miejsca na podium. Nigdy nie odniósł zwycięstwa.

Początki

W latach 1972–1973 Wilson Fittipaldi był przeciętnym pay-driverem jeżdżącym dla zespołu Brabham. Nie był jednak zadowolony z tego, jak jest traktowany przez zespół. Wskutek tego pod koniec 1973 roku zaproponował on swojemu bratu, Emersonowi, utworzenie własnego zespołu. Emerson zgodził się. Bracia Fittipaldi budowali już w latach 60. samochody wyścigowe; były to gokarty i samochody Formuły Vee, produkowali także części^[1]. Te przedsięwzięcia spowodowały, że Emerson Fittipaldi w 1969 roku rozpoczął ściganie się w Europie. W latach 70. nie było niczym niezwykłym, że kierowcy projektowali bądź kupowali podwozia, w których umieszczali silniki Ford DFV i skrzynie biegów Hewland. Przykładami takich zespołów mogą być Hill i Surtees.

W 1974 roku skupiono się na przygotowaniu zespołu do wyścigów Formuły 1. Wilson Fittipaldi namówił brazylisjką firmę Copersucar do sponsorowania zespołu. Emerson Fittipaldi, jeżdżący dla McLarena, został natomiast konsultantem zespołu. Zaprojektowanie samochodów Copersucar-Fittipaldi zlecono Richardowi Divili. Divila projektował już wcześniej samochody dla braci Fittipaldi. Były to samochody Formuły V projektowane dla Fittipaldi Empreendimentos, a później także zmienione Lotusy i Brabhamy Formuły 2 dla Team Bardahl Fittipaldi^[2]^[3]. W zespół była zaangażowana także wytwórnia lotnicza Embraer, która dostarczała materiały do zespołu i zapewniła tunel aerodynamiczny. Menadżerem zespołu został Meksykanin Jo Ramirez. Początkowo zespół miał siedzibę w Brazylii, prawie 10 000 km od Wielkiej Brytanii, co było śmiałym posunięciem, zważywszy na technologiczną dominację brytyjskich zespołów w tamtym czasie. Pierwszym samochodem Fittipaldi Automotive był długi i niski FD01, którego prezentacja odbyła się w obecności brazylijskiego Senatu i prezydenta Ernesto Geisela w Brasílii. Oznaczenia samochodu miały genezę identyczną, jak Brabhamy (BT: Brabham Tauranac, FD: Fittipaldi Divila).

Formuła 1

1975–1977: Copersucar-Fittipaldi

Pierwszym kierowcą zespołu, znanego początkowo jako Copersucar-Fittipaldi, został Wilson Fittipaldi. W debiutanckim swoim sezonie zespół nie odniósł sukcesów. Wilson Fittipaldi rozbił się na 13 okrążeniu Grand Prix Argentyny (wyścig ten wygrał jego brat)^[4]. W pozostałej części sezonu były używane modele FD02 i FD03, które były tego samego projektu co FD01^[5]. Fittipaldi w sezonie ukończył zaledwie pięć wyścigów, najlepiej finiszując na 10. miejscu w Grand Prix Stanów Zjednoczonych, a trzykrotnie nie zakwalifikował się do wyścigu. W Grand Prix Włoch Fittipaldiego zastąpił Arturo Merzario, ponieważ podczas treningu do Grand Prix Austrii Fittipaldi złamał dwie kości^[6]. Mimo nieudanego sezonu do zespołu w charakterze kierowcy dołączył Emerson Fittipaldi z McLarena. Wilson zdecydował więc, że nie będzie się ścigał. O dołączeniu do zespołu Emerson Fittipaldi powiedział:

Wiem, że praktycznie nie mam szans na zdobycie tytułu mistrza świata w przyszłym sezonie. [...] Początek będzie bardzo trudny, ale jestem nastawiony bardzo entuzjastycznie i jestem pewien, że jeśli każdy się wysili, odniesiemy pozytywne rezultaty w drugiej połowie roku. Myślę, że w okresie roku lub dwóch Brazylia będzie jednym z najlepszych zespołów Formuły 1 na świecie.^[7]

Emerson był głównym kierowcą w zespole, ale w czterech Grand Prix miał zespołowego partnera, którym był Ingo Hoffmann. W debiucie w nowym zespole i z nowym samochodem (FD04) Fittipaldi zakwalifikował się na piątym miejscu – najlepszym w historii zespołu. W trakcie sezonu zdobył jednak tylko trzy punkty. Eksperyment polegający na tym, że siedziba zespołu znajdowała się w Brazylii, nie sprawdził się; z Brazylii było zbyt daleko do siedzib dostawców silników, części i skrzyń biegów. Pierwszy model FO04 został wprawdzie zbudowany w Brazylii, ale zespół przeniósł się do Reading, określanego jako "dolina sportów motorowych".

W sezonie 1977 Fittipaldi zdobył 11 punktów. Hoffmann pojawił się w dwóch Grand Prix. W połowie sezonu wprowadzono nowy model, F5 (Divila zrezygnował z funkcji dyrektora technicznego, i usunięto z oznaczeń samochodów literę "D").

1978–1979: Fittipaldi Automotive

W 1978 ścigał się model F5A, wykorzystujący zasadę efektu przypowierzchniowego. Fittipaldi zdobył 17 punktów, a najlepszym rezultatem było drugie miejsce w Grand Prix Brazylii, gdzie stoczył walkę z Mario Andrettim i Gilles'em Villeneuve'em. Zespół zajął siódme miejsce w klasyfikacji konstruktorów, jedno miejsce przed starym zespołem Emersona Fittipaldiego, McLarenem^[8].

Sezon 1979 nie był tak udany. Konstruktor modelu F6, Ralph Bellamy, źle rozumiał ideę efektu przypowierzchniowego, i nowy samochód okazał się nieudaną konstrukcją^[9]. Jedynym kierowcą zespołu był Emerson Fittipaldi, choć w niewliczanym do klasyfikacji mistrzostw wyścigu na torze Imola wziął udział Alex Ribeiro^[10].

1980: Skol Fittipaldi Team

Pod koniec 1979 roku firma Copersucar zrezygnowała ze sponsorowania zespołu^[11]. Zespół nabył pozostałości po upadłym zespole Wolf Racing i po raz pierwszy wystawił na cały sezon dwa samochody. Zmieniono nazwę zespołu na Skol Fittipaldi Team, ponieważ nowym głównym sponsorem została firma Skol. Kierowcami byli Emerson Fittipaldi i Keke Rosberg, którzy w pierwszej części sezonu ścigali się przebudowanym samochodem Wolfa z poprzedniego roku, oznaczonym przez zespół jako F7. Był on w miarę udany, a kierowcy dwukrotnie zajęli nim trzecie miejsce. Po zastąpieniu go modelem F8 wyniki były gorsze. Głównym projektantem był w tamtym roku Harvey Postlethwaite, a jednym z ludzi odpowiedzialnych za aerodynamikę był Adrian Newey^[12]^[13].

1981–1982: Fittipaldi Automotive

Pod koniec 1980 roku mający 33 lata i ścigający się 10 lat w Formule 1 Emerson Fittipaldi zdecydował, że rezygnuje ze ścigania się w Formule 1. Później wyznał, że przyczyną tego faktu był fakt niezadowolenia z ostatnich dwóch lat w zespole, i zaniedbania przezeń małżeństwa i życia osobistego, choć w 1980 roku oficjalną przyczyną, jaką Fittipaldi podał mediom, była śmierć kolegi^[14]. Emerson Fittipaldi wszedł w skład zarządu zespołu^[15]. Kierowcami zostali Keke Rosberg i Chico Serra. Jako że umowa sponsorska ze Skol wygasła, zespół wrócił do nazwy Fittipaldi Automotive. Postlethwaite odszedł do Ferrari. Zespół po raz kolejny wystawił samochód, który był ulepszoną wersją poprzednika. W ciągu sezonu skorzystano z opon Michelin, Avon i Pirelli^[16]. Fittpaldi zajął czwarte miejsce w Grand Prix Południowej Afryki, które z powodu konfliktu FISA z FOCA nie było eliminacją Mistrzostw Świata Formuły 1. W oficjalnych eliminacjach kierowcy nie zdobyli jednak ani punktu. Samochód był powolny i awaryjny, a do wielu wyścigów kierowcy się nie zakwalifikowali.

Rosberg na sezon 1982 przeszedł do Williamsa, gdzie zdobył tytuł; jest to jedyny przypadek w historii Formuły 1, że kierowca w jednym sezonie nie zdobył ani punktu, a w następnym tytuł mistrzowski. Fittipaldi Automotive wystawiło samochód tylko dla Serry. Brazylijczyk zdobył jeden punkt w sezonie 1982, co miało miejsce w Grand Prix Belgii. Ostatnim samochodem Fittipaldi był model F9, zaprojektowany przez Toma Wrighta i powracającego Richara Divilę, który zadebiutował w Grand Prix Wielkiej Brytanii. Nie poprawiło to sytuacji zespołu. Na jaw wyszły także problemy finansowe Fittipaldi Automotive. Bracia Fittipaldi próbowali zebrać fundusze na sezon 1983, ale nie udało im się to. Na początku roku 1983 zespół został zlikwidowany^[17].

Aurora F1

Modelu Fittipaldi F5A użył zespół RAM Racing w zawodach Aurora F1. Jedyne zwycięstwo tym samochodem odniósł w tej serii Guy Edwards 15 kwietnia 1979 roku w zawodach Race of Champions w Brands Hatch. Tak naprawdę Edwards był w tym wyścigu siódmy, ale przed nim było sześciu kierowców, którzy nie byli zgłoszeni do serii Aurora F1. Edwards i jego kolega zespołowy Bernard de Dryver zdobyli również kilka miejsc na podium.

Valentino Musetti, brytyjski kaskader, ścigał się modelem F5B w serii Aurora F1 w roku 1980, ale z mniejszym powodzeniem.

Wyniki

Legenda oznaczeń w tabelach wyników Wyświetl szablon na nowej stronie
Oznaczenie	Wyjaśnienie
Złoty	Zwycięzca lub mistrzostwo
Srebrny	2. miejsce lub wicemistrzostwo
Brązowy	3. miejsce lub II wicemistrzostwo
Zielony	Ukończył, punktował (w klasyfikacji generalnej, gdy zdobył co najmniej jeden punkt na przestrzeni sezonu, poza trzema powyższymi opcjami)
Niebieski	Ukończył, nie punktował (w klasyfikacji generalnej, gdy nie zdobył co najmniej jednego punktu na przestrzeni sezonu)
Czerwony	Nie zakwalifikował się (NZ)
Czerwony	Nie prekwalifikował się (NPK)
Różowy	Nie ukończył (NU)
Różowy	Niesklasyfikowany (NS) (w klasyfikacji generalnej, gdy nie został sklasyfikowany w żadnym wyścigu sezonu)
Czarny	Zdyskwalifikowany (DK)
Czarny	Wykluczony (WYK/EX)
Biały	Nie wystartował (NW)
	Kontuzjowany (K/INJ)
	Wyścig odwołany (OD/C)
Bez koloru	Został wycofany (WYC/WD)
	Nie przybył (NP/DNA)
	Nie brał udziału w treningach (NT/DNP)
	Nie został zgłoszony (–)
Pogrubienie	Start z pole position
Kursywa	Najszybsze okrążenie wyścigu
†	Nie ukończył, ale jego rezultat został zaliczony ze względu na przejechanie więcej niż 90% dystansu wyścigu.
*	Sezon w trakcie
^1/2/3	Punktowana pozycja w sprincie kwalifikacyjnym
Lista systemów punktacji Formuły 1

Rok	Samochód	Silnik	Opony	Kierowcy	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	Pkt.	Msc.
1975	FD01 FD02 FD03	Ford	G		ARG	BRA	RSA	ESP	MON	BEL	SWE	NED	FRA	GBR	DEU	AUT	ITA	USA				0	NS
				Wilson Fittipaldi	NU	13	NZ	NU	NZ	12	17	11	NU	19	NU	NZ		10
				Arturo Merzario													11
1976	FD04	Ford	G		BRA	RSA	USW	ESP	BEL	MON	SWE	FRA	GBR	DEU	AUT	NED	ITA	CAN	USA	JPN		3	11
				Emerson Fittipaldi	13	17	6	NU	NZ	6	NU	NU	6	13	NU	NU	15	NU	9	NU
				Ingo Hoffmann	11		NZ	NZ				NZ
1977	FD04 F5	Ford	G		ARG	BRA	RSA	USW	ESP	MON	BEL	SWE	FRA	GBR	DEU	AUT	NED	ITA	USA	CAN	JPN	11	9
				Emerson Fittipaldi	4	4	10	5	14	NU	NU	18	11	NU	NZ	11	4	NZ	13	NU
				Ingo Hoffmann	NU	7
1978	F5A	Ford	G		ARG	BRA	RSA	USW	MON	BEL	ESP	SWE	FRA	GBR	DEU	AUT	NED	ITA	USA	CAN		17	7
1978	F5A	Ford	G	Emerson Fittipaldi	9	2	NU	8	9	NU	NU	6	NU	NU	4	4	5	8	5	NU		17	7
1979	F5A F6 F6A	Ford	G		ARG	BRA	RSA	USW	ESP	BEL	MON	FRA	GBR	DEU	AUT	NED	ITA	CAN	USA			1	12
				Emerson Fittipaldi	6	11	13	NU	11	9	NU	NU	12	NU	NU	NU	8	8	7
				Alex Ribeiro														NZ	NZ
1980	F7 F8	Ford	G		ARG	BRA	RSA	USW	BEL	MON	FRA	GBR	DEU	AUT	NED	ITA	CAN	USA				11	9
				Emerson Fittipaldi	NS	15	8	3	NU	6	NU	12	NU	11	NU	NU	NU	NU
				Keke Rosberg	3	9	NU	NU	7	NZ	NU	NZ	NU	16	NZ	5	9	10
1981	F8C	Ford	M A P		USW	BRA	ARG	SMR	BEL	MON	ESP	FRA	GBR	DEU	AUT	NED	ITA	CAN	VEG			0	NS
				Keke Rosberg	NU	9	NU	NU	NU	NZ	12	NU	NU	NZ		NZ	NZ	NZ	10
				Chico Serra	7	NU	NU	NZ	NU	NZ	11	NW	NZ	NZ		NZ	NZ	NZ	NZ
1982	F8D F9	Ford	P		RSA	BRA	USW	SMR	BEL	MON	USE	CAN	NED	GBR	FRA	DEU	AUT	SUI	ITA	VEG		1	14
1982	F8D F9	Ford	P	Chico Serra	17	NU	NZ		6	NPK	11	NZ	NU	NU		11	7	NZ	11	NZ		1	14

Przypisy

↑ Emerson Fittipaldi. The Official F1 Website. [dostęp 2010-06-22]. (ang.).
↑ People: Richard Divila. GrandPrix.com. [dostęp 2010-06-22]. (ang.).
↑ Divila, Ricardo R (BRZ). Team DAN. [dostęp 2010-06-22]. (ang.).
↑ Barrie Gill: John Player Motorsport Yearbook 1976 – The World Championship 1975. Londyn: Queen Anne Press Ltd, 1976, s. 19-22. ISBN 0-362-00254-1.
↑ David Hodges: A-Z of Formula Racing Cars. Londyn: Elmar, 1998, s. 103. ISBN 1-901432-17-3.
↑ Barrie Gill: John Player Motorsport Yearbook 1976 – The World Championship 1975. Londyn: Queen Anne Press Ltd, 1976, s. 78. ISBN 0-362-00254-1.
↑ Fittipaldi eager to put Brazil on world map. „The Times”, s. 10, 1975-11-27.
↑ Sezon 1978 – klasyfikacje generalne. Wyprzedź mnie! f1wm.pl. [dostęp 2010-06-22]. (pol.).
↑ Constructors: Fittipaldi Automotive. GrandPrix.com. [dostęp 2010-06-22]. (ang.).
↑ Mattijs Diepraam: Jesus Saves Racing. FORIX. [dostęp 2010-06-22]. (ang.).
↑ Sponsors: Copersucar. GrandPrix.com. [dostęp 2010-06-22]. (ang.).
↑ People: Dr. Harvey Postlethwaite. GrandPrix.com. [dostęp 2010-06-22]. (ang.).
↑ Official: Adrian Newey joins Red Bull F1. f1.gpupdate.net, 2005-11-08. [dostęp 2010-06-22]. (ang.).
↑ Fittipaldi to retire. „The Times”, s. 20, 1980-12-12.
↑ Mattijs Diepraam, Rainer Nyberg: Making it big on both sides of the Atlantic. FORIX, 2004-07-12. [dostęp 2010-06-22]. (ang.).
↑ Fittipaldi F8C. ChicaneF1.com. [dostęp 2010-06-22]. (ang.).
↑ Doug Nye: Autocourse history of the Grand Prix car 1966-85. Richmond: Hazleton, 1986, s. 188. ISBN 0-905138-37-6.

[1] Emerson Fittipaldi. The Official F1 Website. [dostęp 2010-06-22]. (ang.).

[2] People: Richard Divila. GrandPrix.com. [dostęp 2010-06-22]. (ang.).

[3] Divila, Ricardo R (BRZ). Team DAN. [dostęp 2010-06-22]. (ang.).

[4] Barrie Gill: John Player Motorsport Yearbook 1976 – The World Championship 1975. Londyn: Queen Anne Press Ltd, 1976, s. 19-22. ISBN 0-362-00254-1.

[5] David Hodges: A-Z of Formula Racing Cars. Londyn: Elmar, 1998, s. 103. ISBN 1-901432-17-3.

[6] Barrie Gill: John Player Motorsport Yearbook 1976 – The World Championship 1975. Londyn: Queen Anne Press Ltd, 1976, s. 78. ISBN 0-362-00254-1.

[7] Fittipaldi eager to put Brazil on world map. „The Times”, s. 10, 1975-11-27.

[8] Sezon 1978 – klasyfikacje generalne. Wyprzedź mnie! f1wm.pl. [dostęp 2010-06-22]. (pol.).

[9] Constructors: Fittipaldi Automotive. GrandPrix.com. [dostęp 2010-06-22]. (ang.).

[10] Mattijs Diepraam: Jesus Saves Racing. FORIX. [dostęp 2010-06-22]. (ang.).

[11] Sponsors: Copersucar. GrandPrix.com. [dostęp 2010-06-22]. (ang.).

[12] People: Dr. Harvey Postlethwaite. GrandPrix.com. [dostęp 2010-06-22]. (ang.).

[13] Official: Adrian Newey joins Red Bull F1. f1.gpupdate.net, 2005-11-08. [dostęp 2010-06-22]. (ang.).

[14] Fittipaldi to retire. „The Times”, s. 20, 1980-12-12.

[15] Mattijs Diepraam, Rainer Nyberg: Making it big on both sides of the Atlantic. FORIX, 2004-07-12. [dostęp 2010-06-22]. (ang.).

[16] Fittipaldi F8C. ChicaneF1.com. [dostęp 2010-06-22]. (ang.).

[17] Doug Nye: Autocourse history of the Grand Prix car 1966-85. Richmond: Hazleton, 1986, s. 188. ISBN 0-905138-37-6.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]