Figowiec groniasty

Figowiec groniasty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	różowce
Rodzina	morwowate
Rodzaj	figowiec
Gatunek	figowiec groniasty
	Nazwa systematyczna
	Ficus racemosa L.; Sp. Pl. 1060 1753
Synonimy
	Ficus glomerata Roxb.; Ficus lucescens Blume;
	Ficus glomerata Roxb.; Ficus lucescens Blume;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Figowiec groniasty (Ficus racemosa L.) – gatunek rośliny z rodziny morwowatych. Naturalnie rośnie w Chinach (prowincje Kuangsi, Kuejczou, Junnan), w Indiach, Nepalu, Pakistanie, Sri Lance, na Półwyspie Indochińskim, w Malezji i na Archipelagu Malajskim sięgając po Australię. Jest też uprawiany w wielu innych krajach świata^[4].

Morfologia

Pokrój: Drzewo osiągające do 30 m wysokości^[5]. Korona drzewa jest luźna i nieregularna^[6].
Pień i gałęzie: Okryty jasną, brązowo-szarą i gładką korą pień osiąga 90 cm średnicy. Młode pędy są biało owłosione^[5].
Liście: Skrętoległe, u nasady z błoniastymi przylistkami o kształcie owalno-lancetowatym, owłosionymi, długości 1,5–2 cm. Całobrzegie, skórzaste liście wyrastają na ogonku o długości 2–3 cm. Blaszka liściowa jest owalnie eliptyczna do wąsko eliptycznej o długości 10–14 cm i szerokości 3–5 cm (rzadko do 7 cm). U nasady jest zbiegająca lub zaokrąglona, na szczycie zaostrzona do tępej. Od spodu jest jasnozielona, od góry ciemnozielona. Za młodu liście są owłosione, z wiekiem łysieją^[5].
Kwiaty: Drobne, osadzone są na wewnętrznej ściance dzbankowatej, jakby wydrążonej, mięsistej, zgrubiałej osi kwiatostanowej. Kwiatostany wyrastają zwykle na krótkich gałązkach ze starszych pędów.

Kwiaty męskie i żeńskie znajdują się w tych samych figach. Kwiaty męskie składają się z 2 pręcików otoczonych 3 lub 4 działkami kielicha. Kwiaty żeńskie mają działki kielicha równowąskie, na szczycie ząbkowane. Słupek zakończony jest maczugowatym znamieniem^[5].

Owoce: Zebrane w owocostany zwane figami, zawierające liczne orzeszki w mięsistej otoczce będącą rozrośniętą osią kwiatostanu. Figi są po dojrzeniu pomarańczowo-czerwone, wyrastają parami na szypułkach o długości do 1 cm. Osiągają średnicę 2–2,5 cm^[5].

Biologia i ekologia

Gatunek długowieczny o pędach zawierających sok mleczny. Rośnie w lasach monsunowych^[6] na siedliskach wilgotnych, często nad rzekami i strumieniami, do wysokości 1700 m n.p.m. Kwitnie od maja do lipca^[5].

Zmienność

Wyróżnia się dwie odmiany^[5]:

var. racemosa – odmiana typowa o zgiętych włoskach pokrywających młode pędy,
var. miquelli (King) Corner, Gard. Bull. Singapore. 21: 35. 1965 – młode pędy gęsto okryte prostymi, białymi włoskami. Odmiana występuje w Junnan, w Indiach, w północnej Mjanmie i Wietnamie.

Zastosowania

Liście i owoce wykorzystywane są w medycynie ludowej w Indiach, szczególnie w rejonie Konkal^[7]. Zwłaszcza w przeszłości leczono nimi choroby skóry^[6].
Figi są jadalne^[6].
Drzewa tego gatunku często są sadzone na terenach rekreacyjno-parkowych i wzdłuż tras spacerowych^[6].

Znaczenie w hinduizmie

Figowiec groniasty zwany jest w sanskrycie udumbari.

Umieszcza się go w sadomandapie^[8].

W okresie dominowania wedyzmu ten gatunek fikusa uważano za drzewo zawierające esencje wszystkich innych drzew. Znalazło to odbicie w praktycznych zastosowaniach. Szczególnie wyróżniającym faktem jest, iż z tego drzewa przygotowywano święty słup ofiarny jupa dla ceremonii przeprowadzanych przez wedyjskich kapłanów^[7].

Doktryna nurtu dattasampradaja uważała udumbarę za drzewo szczególnie uświęcone z racji upodobania, jakie przypisuje się bóstwu tej tradycji – Dattatreji^[9].

Literatura wedyjska uznaje to drzewo za jadźńawryksza, czyli za jeden z jedenastu gatunków drzew indyjskich odpowiednich do wyrobu przyrządów stosowanych w trakcie ceremonii ogniowych jadźńa^[10].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-19] (ang.).
↑ Ficus racemosa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-08-08].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Ficus racemosa. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2011-08-09]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Jolanta i Karol Węglarscy: Rośliny dalekiej Azji. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2006, s. 190. ISBN 83-60247-27-7.
↑ ^a ^b Antonio Rigopoulos: Dattatreya. The Immortal Guru, Yogin, and Avatara. a study of the transformative and inclusive Character of a Multi-Faced hindu Deity. Wyd. 1. Delhi: Sat Guru Publications, 2000, s. 130, seria: Sri Garib Das Oriental series no. 253. ISBN 81-7030-673-6. (ang.).
↑ implements. W: Sannyasi Gyanshruti, Sannyasi Srividyananda: Yajna. A Comperehensive Survey. Wyd. 1. Munger, Bihar, India: Yoga Publications Trust, 2006, s. 354, 346. ISBN 81-86336-47-8. (ang.).
↑ Antonio Rigopoulos: Dattatreya. The Immortal Guru, Yogin, and Avatara. a study of the transformative and inclusive Character of a Multi-Faced hindu Deity. Wyd. 1. Delhi: Sat Guru publications, 2000, s. 255, seria: Sri Garib Das Oriental series no. 253. ISBN 81-7030-673-6. Cytat: He loves the udumbara tree.... (ang.).
↑ Yajna implements. W: Sannyasi Gyanshruti, Sannyasi Srividyananda: Yajna. A Comperehensive Survey. Wyd. 1. Munger, Bihar, India: Yoga Publications Trust, 2006, s. 114. ISBN 81-86336-47-8. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-19] (ang.).

[iucn-3] Ficus racemosa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[grin-4] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-08-08].

[china-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Ficus racemosa. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2011-08-09]. (ang.).

[weglarscy-6] Jolanta i Karol Węglarscy: Rośliny dalekiej Azji. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2006, s. 190. ISBN 83-60247-27-7.

[autonazwa1-7] Antonio Rigopoulos: Dattatreya. The Immortal Guru, Yogin, and Avatara. a study of the transformative and inclusive Character of a Multi-Faced hindu Deity. Wyd. 1. Delhi: Sat Guru Publications, 2000, s. 130, seria: Sri Garib Das Oriental series no. 253. ISBN 81-7030-673-6. (ang.).

[8] ts. W: Sannyasi Gyanshruti, Sannyasi Srividyananda: Yajna. A Comperehensive Survey. Wyd. 1. Munger, Bihar, India: Yoga Publications Trust, 2006, s. 354, 346. ISBN 81-86336-47-8. (ang.).

[9] Antonio Rigopoulos: Dattatreya. The Immortal Guru, Yogin, and Avatara. a study of the transformative and inclusive Character of a Multi-Faced hindu Deity. Wyd. 1. Delhi: Sat Guru publications, 2000, s. 255, seria: Sri Garib Das Oriental series no. 253. ISBN 81-7030-673-6. Cytat: He loves the udumbara tree.... (ang.).

[10] Yajna implements. W: Sannyasi Gyanshruti, Sannyasi Srividyananda: Yajna. A Comperehensive Survey. Wyd. 1. Munger, Bihar, India: Yoga Publications Trust, 2006, s. 114. ISBN 81-86336-47-8. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]