Przejdź do zawartości

Dziewanna pospolita

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dziewanna pospolita
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

trędownikowate

Rodzaj

dziewanna

Gatunek

dziewanna pospolita

Nazwa systematyczna
Verbascum nigrum L.
Sp. Pl. 1: 178. 1753

Dziewanna pospolita (Verbascum nigrum L.) – gatunek rośliny należący do rodziny trędownikowatych. Występuje w Europie oraz na Syberii[3]. W Polsce jest pospolity na całym niżu i w niższych położeniach górskich.

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kwiaty dziewanny pospolitej
Łodyga
Wzniesiona, pojedyncza, dołem niemal obła, górą kanciasta, o wysokości 30-100 cm.
Liście
Ulistnienie skrętoległe. Liście jajowate, dolne obejmujące sercowatą nasadą łodygę. Na górnej stronie słabo owłosione, na spodniej pokryte szarym kutnerem o gwiazdkowatych włoskach.
Kwiaty
Zebrane w górnej części łodygi w grono przypominające kłos. Kwiaty żółte z czerwoną plamą u nasady, wyrastające pęczkami w kątach podsadek z podkwiatkiem. Kielich pokryty gwiazdkowatymi włoskami, korona o średnicy 1.5-2,5 cm, 5-krotna, kółkowa. Wewnątrz 5 purpurowo-fioletowo owłosionych pręcików z nerkowatymi pylnikami. Roślina kwitnie od czerwca do września, jest owadopylna.
Owoc
Jajowata torebka z drobnymi nasionami rozsiewanymi przez wiatr.

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Roślina dwuletnia, hemikryptofit. Siedliska ruderalne; przydroża, nasypy kolejowe, rumowiska. W uprawach rolnych jest chwastem. Preferuje gleby piaszczysto-kamieniste i ubogie w wapń. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Atropion belladonnae i Ass. Verbasco-Epilobietum[4].

Zmienność

[edytuj | edytuj kod]

Tworzy mieszańce z dziewanną kutnerowatą, dz. firletkową i in.[5].

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Uprawiana jako roślina ozdobna. Nadaje się na rabaty. Strefy mrozoodporności 5-10, źle toleruje mokre zimy. Wymaga słonecznego lub nieco tylko zacienionego stanowiska i przepuszczalnych gleb. Rozmnaża się przez nasiona wysiewane wiosną lub późnym latem (zaraz po zbiorze). Można też późną jesienią dzielić rozrośnięte kępy[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-14] (ang.).
  3. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-07-20].
  4. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  5. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  6. Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Jakub Mowszowicz: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986. ISBN 83-02-00607-6.
  • Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej rok=2006. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN. ISBN 83-01-14342-8.