Przejdź do zawartości

Diecezja grodzieńska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Diecezja grodzieńska
Гродзенская дыяцэзія
Ilustracja
Katedra św. Franciszka Ksawerego w Grodnie
Państwo

 Białoruś

Siedziba

Grodno
ul. K. Marksa 4

Data powołania

13 kwietnia 1991

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Metropolia

mińsko-mohylewska

Katedra

św. Franciszka Ksawerego

Biskup diecezjalny

Włodzimierz Hulaj

Biskup senior

Aleksander Kaszkiewicz

Dane statystyczne (2014)
Liczba wiernych
• odsetek wiernych

573 215
54,4%

Liczba kapłanów
• w tym diecezjalnych
• w tym zakonnych

211
160
51

Liczba osób zakonnych

171

Liczba dekanatów

16

Liczba parafii

196

Powierzchnia

25 000 km²

Mapa
Diecezja na mapie Białorusi
53°40′41,5″N 23°49′52,1″E/53,678194 23,831139
Strona internetowa

Diecezja grodzieńska (biał. Гродзенская дыяцэзія; Hrodzienskaja dyjacezija; Гарадзенская дыяцэзія; Haradzienskaja dyjacezija) – jedna z czterech diecezji obrządku łacińskiego na Białorusi w obwodzie grodzieńskim, wchodząca w skład metropolii mińsko-mohylewskiej.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

W czasie sejmu wielkiego zamierzano w miejsce biskupstwa inflanckiego utworzyć diecezję grodzieńską. Król Polski Stanisław August Poniatowski zamierzał mianować pierwszym biskupem grodzieńskim ks. Daniela Kazimierza Narbutta. Rozbiory Polski zniweczyły jednak te plany[1].

Diecezję erygował Jan Paweł II 13 kwietnia 1991 roku. Jej obszar pokrywać się miał z terytorium obwodu grodzieńskiego (ok. 25 tys. kilometrów kwadratowych). Pierwszym biskupem mianowany został ówczesny proboszcz parafii Ducha Świętego w Wilnie Aleksander Kaszkiewicz. W latach 1998–2004 diecezja posiadała również biskupa pomocniczego w osobie Antonija Dziamjanki. Od 1999 roku biskup grodzieński wchodzi w skład Konferencji Biskupów Katolickich na Białorusi. W 2016 roku ustanowiono grodzieńską kapitułę katedralną[2]. 30 września 2024 roku biskup grodzieński Aleksander Kaszkiewicz przeszedł na emeryturę, a jego następcą został biskup Włodzimierz Hulaj[3].

Biskupi

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Biskupi grodzieńscy.

Polska cyrylica

[edytuj | edytuj kod]

Ze względu na nieznajomość alfabetu łacińskiego pośród wiernych, Wydawnictwo Diecezjalne publikuje modlitewniki i zbiory pieśni kościelnych po polsku ale w zapisie cyrylicznym.[4][5][6][7]

Mapa diecezji

[edytuj | edytuj kod]
Matka Boska Ostrobramska - patronka diecezji

Patroni

[edytuj | edytuj kod]

Głównym patronem diecezji jest Matka Boska Ostrobramska. Dodatkowymi patronami są: święty Kazimierz Jagiellończyk oraz święty Maksymilian Maria Kolbe.

Struktura i wierni

[edytuj | edytuj kod]

Terytorium diecezji zamieszkuje około 1,052 miliona osób, z czego 573 tysiące to katolicy. Katolicy stanowią więc 54,9% ludności terytorium.

Instytucje

[edytuj | edytuj kod]

Kościołem katedralnym jest bazylika św. Franciszka Ksawerego w Grodnie.

Sanktuaria

[edytuj | edytuj kod]

Święci i błogosławieni

[edytuj | edytuj kod]

Wśród świętych i błogosławionych związanych z diecezją grodzieńską znajdują się:

Miasta diecezji

[edytuj | edytuj kod]
Kuria diecezjalna w Grodnie
Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Lidzie
Kościół św. Andrzeja w Słonimie
Miasta diecezji grodzieńskiej
herb miasto dekanat rejon ludność[8] liczba parafii
Grodno Grodno-Wschód

Grodno-Zachód

Grodno 373 747 12
Lida Lida lidzki 101 616 5
Słonim Słonim słonimski 49 441 3
Wołkowysk Wołkowysk wołkowyski 44 004 2
Smorgonie Smorgonie smorgoński 37 527 2
Nowogródek Nowogródek nowogródzki 29 424 2
Oszmiana Oszmiana oszmiański 16 835 1
Mosty Mosty mostowski 15 770 1
Szczuczyn Szczuczyn szczuczyński 15 475 1
Ostrowiec Ostrowiec ostrowiecki 10 878 2
Skidel Grodno-Wschód skidelski 10 717 1
Brzozówka Nowogródek lidzki 10 311 1
Iwie Iwie iwiejski 7 702 1
Zdzięcioł Zdzięcioł zdzięcielski 7 624 1
Świsłocz Brzostowica Wielka świsłocki 6 426 1

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Grodno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 831.
  2. Ангеліна Пакачайла, Rozpoczęła posługę kapituła grodzieńska [online], slowo.grodnensis.by [dostęp 2016-08-04].
  3. Biskup Aleksander Kaszkiewicz odchodzi. Jest komunikat Nuncjatury Apostolskiej. s. glosznadniemna.pl. [dostęp 2024-09-30].
  4. Tomasz Kamusella, The New Polish Cyrillic in Independent Belarus, „Colloquia Humanistica”, 8, 2019, s. 79-112.
  5. Np. Жельветро, Витольд / Zhelvetro, Vitol’d [=Żelwetro, Witold], ed. 2010. Спевник костельны Spevnik kostel’ny [=Śpiewnik kościelny] [Hymnal] [3rd edition]. Гродно Hrodno [=Hrodna]: Гродзенская дыяцэзія Рымска-каталіцкага Касцёла ў Рэспубліцы Беларусь Hrodzienskaja dyjacezija Rymska-katalickaha Kascioła ŭ Respublicy Biełaruś. ISBN 978-985-6724-70-4
  6. Np. Крыштопік, Тадэвуш / Kryshtopik, Tadevush [=Krysztopik, Tadeusz]. 2015. Pacierz. Katechizm [Prayers. Catechism] (4te wydanie). Гродно Hrodno [=Hrodna]: Гродзенская дыяцэзія Рымска-каталіцкага Касцёла ў Рэспубліцы Беларусь Hrodzienskaja dyjacezija Rymska-katalickaha Kascioła ŭ Respublicy Biełaruś. ISBN 978-985-6940-76-0
  7. Np. Силиневич, Ирена / Silinevich, Irena [=Siliniewicz, Irena] and Верная, Рэната / Vernaia, Renata [=Wiernaja, Renata], eds. 2018. W Tobie nasza nadzieja. Modlitewnik / В тебе наша надежда. Молитвенник V tebe nasha nadezhda. Molitevnik [You Are Our Hope: A Prayer Book]. Гродно Grodna [=Hrodna]: Гродненская епархия Римско-католической Церкви в Республике Беларусь Grodnenskaia eparkhiia Rimsko-katolicheskoi Tserkvi v Respublike Belarus'. ISBN 978-985-7132-03-4
  8. 2018

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]