Przejdź do zawartości

Didiereaceae

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Didiereaceae
Ilustracja
Didierea madagascariensis
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

Didiereaceae

Nazwa systematyczna
Didiereaceae Drake
Bull. Mus. Hist. Nat. (Paris) 9: 36. 17 Feb 1903, nom. cons.

Didiereaceaerodzina roślin okrytonasiennych, sukulentów występujących naturalnie na Madagaskarze (cztery rodzaje tworzące rodzinę w wąskim ujęciu systematycznym), a także we wschodniej i południowej Afryce (dwa rodzaje zaliczane tutaj dodatkowo w szerszym ujęciu taksonomicznym, np. w systemie APG IV z 2016). Przedstawiciele rodziny to sukulenty podobne do kaktusowatych. Ze względu na oryginalny pokrój uprawiane bywają w kolekcjach jako osobliwości botaniczne[3]. Portulacaria afra poza tym, że uprawiana jako ozdobna stanowi też ważną roślinę paszową dla bydła w południowej Afryce[4].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Portulacaria afra
Pokrój
Kserofity – od sukulentów po drzewiaste suchorośla[3]. W drugim przypadku zwykle młode rośliny przystosowane są także do gromadzenia wody. Z wiekiem pędy drewnieją[4].
Liście
Skrętoległe, pojedyncze, całobrzegie[3]. Występuje heterofilia – na długopędach liście szybko odpadają i pozbawione są przylistków. Na krótkopędach liście odmienne, także obecne są ciernie[4].
Kwiaty
Drobne i jednopłciowe, rozdzielone zwykle dwupiennie[4]. Zebrane są w wiechy. Kwiaty męskie składają się z dwóch przypominających płatki działek kielicha i 4 zachodzących na siebie płatków korony kwiatu. Pręcików jest 8–10. Ich nitki u nasady są na krótkim odcinku zrośnięte. W kwiatach żeńskich okwiat jest tak samo zbudowany. Słupek górny, zbudowany jest z trzech owocolistków tworzących trzy komory, z których tylko jedna jest płodna i zawiera jeden zalążek. Znamię jest trójłatkowe[3].
Owoce
Trójgraniaste, niepękające orzeszki[4][3].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzina siostrzana z wyćwiklinkowatymi, blisko spokrewniona też z Halophytaceae. Wraz z wymienionymi i szeregiem innych rodzin wchodzi w skład rzędu goździkowców w obrębie dwuliściennych właściwych. Od pierwszych lat XXI wieku do tej rodziny, wcześniej obejmującej tylko 4 rodzaje z Madagaskaru, włączono dwa rodzaje wcześniej zaliczane do portulakowatych. Klad bazalny rodziny w szerszym ujęciu stanowi rodzaj Portulacaria (obejmujący rośliny wyodrębniane dawniej w rodzaju Ceraria). Rodzaj Calyptrotheca jest siostrzany dla podrodziny Didiereoideae[2].

caryophylloids

Rhabdodendraceae




Simmondsiaceaesimondsjowate





Asteropeiaceae



Physenaceae





Macarthuriaceae




Microteaceae





Caryophyllaceaegoździkowate




Achatocarpaceae



Amaranthaceaeszarłatowate






Stegnospermataceae




Limeaceaelibawowate





Lophiocarpaceae




Kewaceae




Barbeuiaceae




Gisekiaceae




Aizoaceaepryszczyrnicowate





Phytolaccaceaeszkarłatkowate



Sarcobataceae





Nyctaginaceaenocnicowate



Petiveriaceae











Molluginaceaeugłastowate




Montiaceaezdrojkowate





Halophytaceae




Basellaceaewyćwiklinkowate



Didiereaceae






Talinaceaeporwinkowate




Anacampserotaceae




Portulacaceaeportulakowate



Cactaceaekaktusowate

















Pozycja w systemie Reveala (1994-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa goździkowe (Caryophyllidae Takht.), nadrząd Caryophyllanae Takht., rząd goździkowce (Caryophyllales Perleb), rodzina Didiereaceae Drake[5].

Podział rodziny[6]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
  3. a b c d e Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 126–127. ISBN 1-55407-206-9.
  4. a b c d e Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe 1. Warszawa: Muza SA, 1998, s. 444–447. ISBN 83-7079-778-4.
  5. Crescent Bloom: Didiereaceae. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-09-19]. (ang.).
  6. List of Genera in DIDIEREACEAE, [w:] Vascular plant families and genera, Kew Gardens & Missouri Botanical Garden [dostęp 2017-12-21] (ang.).