Daniel (postać biblijna)

Daniel (aram. i hebr. דָּנִיֵּאל – Dāniyyēl, "Bóg moim Sędzią"; gr. Δανιήλ – Daniḗl) - główny bohater biblijnej Księgi Daniela, prorok żydowski, którego nie należy identyfikować z innym Danielem – mężczyzną z Księgi Ezechiela (rozdz. 14.,wiersze 14. i 20.).

Geneza Postaci

Imię Daniela oznacza „Bóg moim sędzią”^[1], Chociaż najbardziej znaną postacią o tym imieniu jest bohater Księgi Daniela, który interpretuje sny i doznaje apokaliptycznych wizji, Biblia wspomina także o trzech innych osobach o tym imieniu:

Księga Ezechiela (14:14, 14:20 i 28: 3) odnosi się do legendarnego Daniela słynącego z mądrości i prawości. W rozdziale czternastym Ezechiel mówi o grzesznej ziemi Izraela, że "gdyby tam byli owi trzej mężowie: Noe, Daniel i Hiob, to tylko oni, dzięki, sprawiedliwości swej, ocaliliby życie swoje". W rozdziale 28 Ezechiel drwi z króla Tyru, pytając retorycznie: „czy jesteś mądrzejszy od Daniela?^[2]” Wydaje się, że autor Księgi Daniela przyjął tę legendarną postać, znaną ze swojej mądrości, jako centralną postać^[3].
W Księdze Ezdrasza 8:2 prorok wspomina kapłana o imieniu Daniel, który wraz z Ezdraszem udał się z Babilonu do Jerozolimy^[2]
W 1 Księdze Kronik 3:1. Daniel pojawia się jako syn króla Dawida.

Daniel (Dn'il lub Danel) to także imię postaci z legendy Aqhat z Ugarit^[2]. Ugarit było miastem kananejskim zniszczonym około 1200 r.p.n.e. - tablica zawierająca historię jest datowana na ok. 1360 r.p.n.e^[4]. Ten legendarny Daniel znany jest ze swojej prawości i mądrości oraz wyznawcy boga El (stąd jego imię), który objawił swoją wolę poprzez sny i wizje^[5] Jest mało prawdopodobne, aby Ezechiel znał znacznie starszą legendę kananejską, lecz założenie, że istnieje między nimi jakaś więź, wydaje się być uzasadnione^[6] Autorzy opowieści z pierwszej połowy Księgi Daniela prawdopodobnie również nie byli świadomi istnienia ugaryckiego Daniela i prawdopodobnie wzięli imię swojego bohatera od Ezechiela; autor wizji z drugiej połowy wziął z kolei imię swojego bohatera z opowieści^[6].

Daniel w pismach deuterokanonicznych

W 1. poł. II w. p.n.e., w czasie prześladowań religijnych władcy państwa Seleucydów Antiocha IV zostały napisane w języku greckim tzw. Opowiadanie o Zuzannie, Opowiadanie o Belu i Opowiadanie o smoku, których bohaterem jest Daniel. W Opowiadaniu o Zuzannie Daniel ratuje niewinną kobietę Zuzannę z rąk nieuczciwych świadków, a w opowieściach o Belu i smoku niszczy bożki babilońskie i perskie.

Powyższe księgi są w Kościele katolickim uznawane za kanoniczne i znajdują się w rozdziałach 13. i 14. Księgi Daniela.

Śmierć Daniela oraz legendy związane z grobowcem

Ostatnia wzmianka o Danielu w Księdze Daniela ma miejsce w trzecim roku działalności Cyrusa (Dn 10: 1). Źródła rabiniczne przypuszczają, że jeszcze żył za panowania króla perskiego Achaszwerosza (znanego lepiej jako Artakserkses - Talmud babiloński, Megillah 15a, oparty na Księdze Estery 4, 5), kiedy był zabity przez nikczemnego Hamana, najwyższego urzędnika Achaszwerosza (Targum Sheini w Księdze Estery, 4, 11).

Żydowski pisarz z I wieku Józef Flawiusz doniósł, że ciało Daniela spoczywało w wieży w Ekbatanie w Partii, obok ciał królów Medów i Persów; później żydowskie władze oznajmiły, że został pochowany w Suzie, a w pobliżu jego domu ukryto naczynia ze Świątyni Salomona. Źródła muzułmańskie doniosły, że muzułmanie odkryli jego ciało, lub prawdopodobnie jedynie skrzynię zawierające fragmenty jego ciała (nerwy i żyły), wraz z książką, słoikiem tłuszczu i sygnetem z wygrawerowanym wizerunkiem człowieka lizanego przez dwa lwy. Zwłoki zostały ponownie pochowane, natomiast grzebacze zostali ścięci, aby zapobiec ujawnieniu miejsca pochówku^[7].

Obecnie za Grób Daniela uważa się sześć następujących miast : Babilon, Kirkuk i Al-Mikdadijja w Iraku, Suza i Ize w Iranie i Samarkanda w Uzbekistanie^[8]. Najbardziej znany jest ten w Suzie, (Shush, w płd.-zach. Iranie), w miejscu znanym jako Shush-e Daniyal. Zgodnie z żydowską tradycją, zamożni ludzie mieszkali po jednej stronie rzeki, natomiast biedni - po drugiej; toczyli oni między sobą spór o to, do kogo mają należeć zwłoki; w ramach porozumienia, katafalk miał w danym roku przebywać u bogaczy, a w kolejnym - po drugiej stronie rzeki, u biednych. Perski król Sanjar postanowił zakończyć te praktyki i kazał zawiesić katafalk na samym środku mostu łączącego oba brzegi. W pobliżu zbudowano dom modlitewny, otwarty dla wszystkich wierzących w Boga, natomiast łowienie ryb w pewnej odległości w górę i w dół rzeki zostało zabronione; ryby pływające w tym odcinku rzeki miały mieć głowy lśniące jak złoto, a bezbożnicy, którzy weszli do świętej dzielnicy, mieli w cudowny, niewyjaśniony sposób tonąć w rzece. Ponadto w pobliżu domu Daniela miał leżeć kamień, pod którym ukryto naczynia ze Świątyni Salomona. Według legendy, każdy kto go dotknął, ginął w niewyjaśnionych okolicznościach, a ci, którzy próbowali podkopać głaz – byli rażeni piorunem^[9]. Do dziś grób jest popularnym celem pielgrzymek.

Jego wspomnienie obchodzone jest 21 lipca^[10]^[11].

Zobacz też

Przypisy

↑ Paul L. Redditt: Introduction to the Prophets. Eerdmans, 2008. ISBN 978-0-8028-2896-5. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Daniel. W: John J. Collins: Dictionary of Deities and Demons in the Bible. Eerdmans, 1999, s. 219. ISBN 978-0-8028-2491-2. (ang.).
↑ C.L. Seow: Daniel. Westminster John Knox Press, 2003, s. 4. ISBN 978-0-664-25675-3. (ang.).
↑ John J. Walton: Ancient Israelite Literature in Its Cultural Context. Zondervan, 1994. ISBN 978-0-310-36591-4. (ang.).
↑ C.L. Seow: Daniel. Westminster John Knox Press, 2003, s. 3-4. ISBN 978-0-664-25675-3. (ang.).
↑ ^a ^b Daniel. W: John J. Collins: Dictionary of Deities and Demons in the Bible. Eerdmans, 1999, s. 220. ISBN 978-0-8028-2491-2. (ang.).
↑ Scott B. Noegel, Brannon M. Wheeler: Historical Dictionary of Prophets in Islam and Judaism. Scarecrow Press, 2002. ISBN 978-0-8108-6610-2. (ang.).
↑ Daniel's Tomb. W: Richard Gottheil, Eduard König: Jewish Encyclopedia. 1906. (ang.).
↑ Louis Ginzberg: The Legends of the Jews. T. 4. JHU Press, 1998. ISBN 978-0-8018-5893-2. (ang.).
↑ Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 2: D–G. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1997, s. 8/9. ISBN 83-7097-374-4.
↑ Teofilo Garcia de Orbiso: San Daniele. [dostęp 2009-08-12]. (wł.).

Linki zewnętrzne

Słownik Postaci Biblijnych. [dostęp 2015-12-26].

[1] Paul L. Redditt: Introduction to the Prophets. Eerdmans, 2008. ISBN 978-0-8028-2896-5. (ang.).

[collins-2] Daniel. W: John J. Collins: Dictionary of Deities and Demons in the Bible. Eerdmans, 1999, s. 219. ISBN 978-0-8028-2491-2. (ang.).

[Seow-3] C.L. Seow: Daniel. Westminster John Knox Press, 2003, s. 4. ISBN 978-0-664-25675-3. (ang.).

[4] John J. Walton: Ancient Israelite Literature in Its Cultural Context. Zondervan, 1994. ISBN 978-0-310-36591-4. (ang.).

[Seow2-5] C.L. Seow: Daniel. Westminster John Knox Press, 2003, s. 3-4. ISBN 978-0-664-25675-3. (ang.).

[collins2-6] Daniel. W: John J. Collins: Dictionary of Deities and Demons in the Bible. Eerdmans, 1999, s. 220. ISBN 978-0-8028-2491-2. (ang.).

[7] Scott B. Noegel, Brannon M. Wheeler: Historical Dictionary of Prophets in Islam and Judaism. Scarecrow Press, 2002. ISBN 978-0-8108-6610-2. (ang.).

[8] Daniel's Tomb. W: Richard Gottheil, Eduard König: Jewish Encyclopedia. 1906. (ang.).

[9] Louis Ginzberg: The Legends of the Jews. T. 4. JHU Press, 1998. ISBN 978-0-8018-5893-2. (ang.).

[so-10] Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 2: D–G. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1997, s. 8/9. ISBN 83-7097-374-4.

[sb-11] Teofilo Garcia de Orbiso: San Daniele. [dostęp 2009-08-12]. (wł.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]