Przejdź do zawartości

Chiropraktyka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł opisuje teorie, metody lub czynności niezgodne ze współczesną wiedzą medyczną.
Chiropraktyk wykonujący zabieg na piersiowym odcinku kręgosłupa

Chiropraktyka – dziedzina medycyny niekonwencjonalnej oparta na diagnozie, leczeniu oraz zapobieganiu mechanicznym zaburzeniom i dysfunkcjom narządu ruchu. W szczególności skupiona na manipulacji kręgosłupa[1], gdyż według pierwotnych hipotez chiropraktycznych schorzenia układu ruchu mogą wpływać na ogólne zdrowie organizmu poprzez system nerwowy[2].

Chiropraktyka została stworzona pod koniec XIX w. w Stanach Zjednoczonych przez Daniela Davida Palmera[3], który utrzymywał, że wiedzę o niej otrzymał z zaświatów od nieżyjącego od 50 lat lekarza[4].

Współcześnie, chiropraktycy w swojej pracy stosują szeroką gamę technik, jak mobilizacje lub manipulacje stawów i tkanek miękkich a także fizyko- i kinezyterapię oraz poradnictwo profilaktyczne[5][6]. Większość ludzi szukających pomocy u chiropraktyków cierpi na bóle pleców[7], a koszty terapii chiropraktycznej i komplementarnej są często niższe w porównaniu z medycyną konwencjonalną[8][9][10].

Efektywność

[edytuj | edytuj kod]

Efektywność terapii manualnej kręgosłupa (ang. spinal manipulative therapy) przewlekłego lub ostrego bólu odcinka lędźwiowego kręgosłupa jest sprawdzana w badaniach naukowych, choć jakość dowodów oceniania jest na niską lub średnią, brakuje porównań do placebo, a wykazywany efekt kliniczny jest zazwyczaj niewielki. Niemniej, meta-analizy badań wskazują na porównywalną efektywność w zakresie łagodzenia bólu i poprawy stanu funkcjonalnego do innych, standardowo stosowanych interwencji[11][12][13][14][15][16]. Za obserwowany efekt leczniczy może odpowiadać zmniejszenie wewnętrznych naprężeń mechanicznych, zmniejszenie wrażliwości na ból[15][17][18], choć niewykluczone, że działanie efektu placebo lub naturalna remisja[13].

Bardzo mała ilość dowodów nie pozwala określić czy metoda jest skuteczna w wypadku bólu karku[19] lub innych dolegliwości, jak ból głowy, kolka niemowlęca, astma oskrzelowa, alergia czy bolesne miesiączkowanie[20].

Bezpieczeństwo

[edytuj | edytuj kod]

Leczenie chiropraktyczne jest ogólnie bezpieczne, jeśli zabiegi wykonane są umiejętnie i dokładnie. Manipulacja kręgosłupa jest relatywnie bezpieczna, jednak jak w przypadku innych terapii, istnieją przeciwwskazania i mogą wystąpić skutki uboczne[21][22], rozwarstwienie tętnicy kręgowej, zawał pnia mózgu lub złamanie karku skutkujące paraliżem czterokończynowym i zgonem[23][24].

Opublikowana literatura medyczna zawiera raporty dotyczące 26 zgonów w wyniku zabiegów chiropraktycznych w latach 1934-2003, prawdopodobnie jednak istnieją również przypadki, które nie zostały opisane. Krytyczne głosy wobec metaanalizy badań opisujących zgony w wyniku chiropraktyki sugerują, że w analizowanych ramach czasowych w Stanach Zjednoczonych pacjenci mieli łącznie 7,5 miliarda wizyt chiropraktycznych i 26 zgonów przy tej liczbie wizyt nie jest ilością znaczącą[25].

Edukacja chiropraktyczna

[edytuj | edytuj kod]

Kryteria edukacyjne i struktura programów chiropraktyczych oferowanych w szkołach na świecie regulowane są przez wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 2005 roku[26]. Organizacja The European Council On Chiropractic Education zajmuje się akredytacją placówek edukujących chiropraktyków w Europie. Placówki te znajdują się w Danii, Francji, Wielkiej Brytanii i Hiszpanii[27]. Akredytowani chiropraktycy praktykujący w krajach Unii Europejskiej zrzeszeni są w European Chiropractor’s Union (ECU), założonej w 1932 roku w Londynie. Obecnie członkami ECU jest 20 krajów[28].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Chiropractic: In Depth. [dostęp 2023-01-03].
  2. ↑ CF. Nelson, DJ. Lawrence, JJ. Triano, G. Bronfort i inni. Chiropractic as spine care: a model for the profession. „Chiropr Osteopat”. 13, s. 9, Jul 2005. DOI: 10.1186/1746-1340-13-9. PMID: 16000175. 
  3. ↑ S.C. Martin, Chiropractic and the social context of medical technology, 1895-1925, „Technology and Culture”, 34 (4), 1993, s. 808–834, ISSN 0040-165X, PMID: 11623404 [dostęp 2020-11-15].
  4. ↑ Chiropractic treatment, a $15-billion industry, has its roots in a ghost story - Los Angeles Times [online], web.archive.org, 19 lipca 2020 [dostęp 2020-11-15] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-19].
  5. ↑ B. Trybulec, M. Chwastowski. Chiropraktyka w leczeniu w zespołach bólowych dolnego odcinka kręgosłupa. „Rehabilitacja w Praktyce”. 2/2008. s. 22-24. 
  6. ↑ TJ Kaptchuk, DM Eisenberg. Chiropractic: origins, controversies, and contributions. „Arch Intern Med”. 158 (20), s. 2215–24, 1998. PMID: 9818801. 
  7. ↑ Dana J Lawrence, William C Meeker, Chiropractic and CAM utilization: a descriptive review, „Chiropractic & Osteopathy”, 15 (2), 2007, DOI: 10.1186/1746-1340-15-2, PMID: 17241465, PMCID: PMC1784103.
  8. ↑ Legoretta AP, Metz RD, Nelson CF, Ray S, Chernicoff HO, DiNubile NA: Comparative analysis of individuals with and without chiropractic coverage. Arch Intern Med 2004, 164:1985-1992.
  9. ↑ Arcury TA, Preisser JS, Gesler WM, Sherman JE: Complementary and alternative medicine use among rural residents in western North Carolina. Compl Health Practice Rev 2004, 9:93-102
  10. ↑ Lind BK, Lafferty WE, Tyree PT, Sherman KJ, Deyo RA, Cherkin DC: The role of alternative medical providers for the outpatient treatment of insured patients with back pain. Spine 2005, 30:1454-1459.
  11. ↑ SM Rubinstein, M van Middelkoop, WJ Assendelft, MR de Boer i inni. Spinal manipulative therapy for chronic low-back pain.. „Cochrane Database Syst Rev.”. 16 (2), s. CD008112, 2011. DOI: 10.1002/14651858.CD008112.pub2. PMID: 21328304. 
  12. ↑ Sidney M. Rubinstein i inni, Spinal manipulative therapy for acute low back pain: an update of the cochrane review, „Spine”, 38 (3), 2013, E158–E177, DOI: 10.1097/BRS.0b013e31827dd89d, ISSN 0362-2436.
  13. ↑ a b J. Michael Menke, Do manual therapies help low back pain? A comparative effectiveness meta-analysis, „Spine”, 39 (7), 2014, E463–E472, DOI: 10.1097/BRS.0000000000000230, ISSN 0362-2436.
  14. ↑ Neil M. Paige i inni, Association of spinal manipulative therapy with clinical benefit and harm for acute low back pain, „Journal of the American Medical Association”, 317 (14), 2017, s. 1451–1460, DOI: 10.1001/jama.2017.3086, ISSN 0098-7484, PMID: 28399251, PMCID: PMC5470352.
  15. ↑ a b Sidney M. Rubinstein i inni, Benefits and harms of spinal manipulative therapy for the treatment of chronic low back pain: systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials, „British Medical Journal”, 364, 2019, l689, DOI: 10.1136/bmj.l689, ISSN 0959-8138, PMID: 30867144, PMCID: PMC6396088 (ang.).
  16. ↑ Annemarie de Zoete i inni, The effect of spinal manipulative therapy on pain relief and function in patients with chronic low back pain: an individual participant data meta-analysis, „Physiotherapy”, 112, 2021, s. 121–134, DOI: 10.1016/j.physio.2021.03.006, ISSN 0031-9406, PMID: 34049207 (ang.).
  17. ↑ Rogelio A Coronado i inni, Changes in pain sensitivity following spinal manipulation: a systematic review and meta-analysis, „Journal of electromyography and kinesiology: official journal of the International Society of Electrophysiological Kinesiology”, 22 (5), 2012, s. 752–767, DOI: 10.1016/j.jelekin.2011.12.013, ISSN 1050-6411, PMID: 22296867, PMCID: PMC3349049.
  18. ↑ Christopher Randoll i inni, The mechanism of back pain relief by spinal manipulation relies on decreased temporal summation of pain, „Neuroscience”, 349, 2017, s. 220–228, DOI: 10.1016/j.neuroscience.2017.03.006 (ang.).
  19. ↑ Edzard Ernst, Chiropractic spinal manipulation for neck pain: a systematic review, „The Journal of Pain”, 4 (8), 2003, s. 417–421, DOI: 10.1067/S1526-5900(03)00735-1.
  20. ↑ E Ernst, P H Canter, A systematic review of systematic reviews of spinal manipulation, „Journal of the Royal Society of Medicine”, 99 (4), 2006, s. 192–196, DOI: 10.1177/014107680609900418, ISSN 0141-0768, PMCID: PMC1420782.
  21. ↑ World Health Organization (2005). WHO guidelines on basic training and safety in chiropractic (PDF). ISBN 92-4-159371-7
  22. ↑ Eric Chun-Pu Chu i inni, A retrospective analysis of the incidence of severe adverse events among recipients of chiropractic spinal manipulative therapy, „Scientific Reports”, 13 (1), 2023, s. 1254, DOI: 10.1038/s41598-023-28520-4, ISSN 2045-2322 [dostęp 2023-02-18] (ang.).
  23. ↑ Man 'broke neck during chiropractor treatment' [online], 11 listopada 2019 [dostęp 2019-11-28] (ang.).
  24. ↑ E Ernst. Deaths after chiropractic: a review of published cases. „International journal of clinical practice”, 2010. 
  25. ↑ J. M. Whedon, G. M. Bove. Critique of review of deaths after chiropractic, 5.. „International journal of clinical practice”, 2010. 
  26. ↑ Traditional and Complementary Medicinehttp://www.who.int/medicines/areas/traditional/Chiro-Guidelines.pdf
  27. ↑ Institutions holding Accredited Status with the ECCE. The European Council On Chiropractic Education. [dostęp 2013-08-03]. (ang.).
  28. ↑ European Chiropractors' Union https://web.archive.org/web/20130815042428/http://chiropractic-ecu.org/default.asp

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Chiropraktyka&oldid=74642434”