Charles Romley Alder Wright
Charles Romley Alder Wright ok. 1875 r. | |
Data urodzenia |
1844 r. |
---|---|
Data śmierci |
1894 r. |
Zawód, zajęcie |
chemik, fizyk |
Charles Romley Alder Wright (ur. 1844 w Southend, zm. 1894) – brytyjski chemik i fizyk, w 1874 r. jako pierwszy zsyntetyzował heroinę.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w 1844 r. w Southend w Esseksie, jego ojciec Romley Wright był inżynierem, opublikował też pracę nt. geologii hrabstwa Salop. W dzieciństwie przeniósł się z rodziną do Manchesteru. Uczył się inżynierii na Owens College, osiągając wybitne wyniki i uzyskując nagrody w dziedzinie chemii, fizyki, matematyki czy łaciny. Ponieważ szkoła posiadała dobrze wyposażone laboratorium chemiczne, Wright rozwinął w sobie szczególne zamiłowanie do chemii eksperymentalnej[1].
Swoją pierwszą pracę opublikował w 1866 r., dotyczyła ona czułości papieru fotograficznego w zależności od rodzaju zastosowanej soli. Pomimo zainteresowania pracą naukową, zmuszony był szukać pracy w przemyśle i przyjął pracę chemika w Weston Works of the Runcorn Soap and Alkali Compain. W nowej pracy prowadził badania nad produkcją kwasu siarkowego i zasad, a główne wnioski publikował w Journal of the Chemical Society i Chemical News. Wkrótce potem został asystentem w St. Thomas’s Hospital w Londynie. W 1869 r. współpracował z sir Lowthianem Bellem w badaniach nad wytapianiem żelaza, które ten ostatni opublikował w pracy On the Principles of the Manufacture of Iron and Steel[1].
Był asystentem Augustusa Matthiessena[2], z którym podjął badania nad alkaloidami opioidowymi[1]. Wraz z nim, przez ogrzewanie morfiny ze stężonym kwasem solnym, wyprodukował w 1869 r. używaną potem w medycynie apomorfinę (już w 1845 r. uzyskał ją Adolf Edvard Arppe, ale odkrycie pozostało szerzej nieznane)[3], a w 1870 r. ustalili razem, że kodeina jest monometylowym eterem morfiny[4]. Po śmierci Matthienssena w 1870 r. Wright kontynuował badania i w ciągu 4 kolejnych lat opublikował dziewięć prac o pochodnych morfiny[2].
Od 1871 r. został wykładowcą chemii w St. Mary’s Hospital Medical School w Londynie i pracował tam do śmierci. Prowadził prace nad terpenami, naturalnymi alkaloidami, narceiną, kotyniną i hydrokotyniną. Wright przykładał wagę do badań na styku chemii i fizyki, m.in. wraz z prof. Robertsem-Austenem wykonywał pomiary ciepła właściwego wodoru, a swoje prace przesyłał także do Physical Society[1].
Poszukując nieuzależniających alternatyw dla morfiny, eksperymentował mieszając ją z różnymi kwasami. Po kilkugodzinnym gotowaniu[5] bezwodnego alkaloidu morfiny z bezwodnikiem octowym udało mu się otrzymać w 1874 r. diacetylomorfinę (heroinę)[6]. Wright usiłował podawać odkrytą substancję psom, jednak bez powodzenia[7]. Prowadzone krótko potem w Owens College w Manchesterze testy na psach i królikach wypadły negatywnie: zaobserwowano skrajne wyczerpanie[8], zwierzęta laboratoryjne wpadały w depresję[6], cierpiały na bezsenność, nadwrażliwość oczu, ślinotok[8] i traciły kontrolę nad odruchami. Heroinę ponownie odkrył Heinrich Dreser, a metodę jej produkcji opracował Felix Hoffmann; wówczas też nadano jej tę nazwę[6].
Autor artykułów o destylacji dziegciu i produktach z tego surowca do Muspratt’s Dictionary, artykułów o żelazie i stali dla Encycloppedia Britannica, artykułów o mydle, siarce i kwasie siarkowym do Thorpe’s ' Dictionary of Applied Chemistry[1]. Autor podręcznika Metals and their chief industrial applications (1878 r.)[9], który bazował na jego serii wykładów wygłoszonej w Royal Institution[1].
Członek Royal Society od 1881 r.[1], członek założyciel Royal Institute of Chemistry of Great Britain and Ireland[10] i jego pierwszy skarbnik od 1877[11] do 1884 r.[12], członek założyciel Physical Society[1].
Przez całe życie cierpiał z powodu bólu stawu biodrowego, który z czasem doprowadził go do niepełnosprawności. Zmarł nagle 25 czerwca 1894 r.[1]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i Obituary Notices of Fellows Deceased, „Proceedings of the Royal Society of London”, vol. 57, 1894–1895, s. V–VII, ISSN 0370-1662, JSTOR: 115429 .
- ↑ a b Simón Reif-Acherman , Augustus Matthiessen and His Contributions to Chemistry, „Journal of Chemical Education”, 92 (3), 2014, s. 467–475, DOI: 10.1021/ed5004993 .
- ↑ Manon Auffret , Sophie Drapier , Marc Vérin , The Many Faces of Apomorphine: Lessons from the Past and Challenges for the Future, „Drugs in R&D”, 18 (2), 2018, s. 91–107, DOI: 10.1007/s40268-018-0230-3, PMID: 29546602, PMCID: PMC5995787 .
- ↑ Bernd Schaefer , Natural Products in the Chemical Industry, Springer, 2014, s. 277, ISBN 978-3-642-54461-3 [dostęp 2019-12-26] (ang.).
- ↑ Charles Romley Alder Wright – Graces Guide [online], www.gracesguide.co.uk [dostęp 2019-12-26] .
- ↑ a b c Wojtek Duch , Historia heroiny. Od syropów i dropsów na kaszel po heroiczną królową narkotyków [online], Historia.org.pl, 16 września 2019 [dostęp 2019-12-26] .
- ↑ Robert B. Taylor , The Amazing Language of Medicine: Understanding Medical Terms and Their Backstories, Springer, 23 stycznia 2017, s. 187–188, ISBN 978-3-319-50328-8 [dostęp 2020-01-01] (ang.).
- ↑ a b Kenaz Filan , The Power of the Poppy: Harnessing Nature’s Most Dangerous Plant Ally, Simon and Schuster, 23 lutego 2011, ISBN 978-1-59477-938-1 [dostęp 2020-01-01] (ang.).
- ↑ Charles Romley Alder Wright , Metals and Their Chief Industrial Applications: Being, with Some Considerable Additions, the Substance of a Course of Lectures Delivered at the Royal Institution of Great Britain in 1877, Macmillan and Company, 1878 [dostęp 2019-12-26] (ang.).
- ↑ The Forefathers of Modern Illicit Drugs [online], DrugAbuse.com, 22 lutego 2013 [dostęp 2020-01-02] (ang.).
- ↑ Richard B. Pilcher , THE INSTITUTE OF CHEMISTRY OF GREAT BRITAIN AND IRELAND. Founded, 1877. Incorporated by Royal Charter, 1885. HISTORY OF THE INSTITUTE 1877–1914., Londyn 1914, s. 2 (ang.).
- ↑ Richard B. Pilcher , THE INSTITUTE OF CHEMISTRY OF GREAT BRITAIN AND IRELAND. Founded, 1877. Incorporated by Royal Charter, 1885. HISTORY OF THE INSTITUTE 1877–1914., Londyn 1914, s. 27 (ang.).