Biblioteka Miejska w Oslo
59°54′31″N 10°45′09″E/59,908611 10,752500 Nowa siedziba główna biblioteki miejskiej w Oslo po lewej, po prawej gmach Opery w Oslo u zbiegu ulic Dronning Eufemias gate i Operagata (2020) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość |
Oslo |
| Adres |
Anne-Cath, Vestlys plass 1 |
| Data założenia |
1785 |
| Wielkość zbiorów |
1,4 miliona pozycji |
Położenie na mapie Norwegii  | |
| 59°54′31″N 10°45′09″E/59,908611 10,752500
| |
| Strona internetowa | |
Biblioteka Miejska w Oslo (norw. Deichman, do 2018 roku Deichmanske bibliotek) – najstarsza i największa biblioteka publiczna w Norwegii. Składa się z biblioteki głównej oraz 22 oddziałów osiedlowych i oddziałów specjalnych w różnych dzielnicach Oslo. W jej zbiorach zgromadzono około 1,4 miliona książek oraz 3000 czasopism i gazet. W 2016 roku wypożyczono z niej 2 482 000 woluminów.
Obecna norweska nazwa biblioteki, Deichman, upamiętnia Carla Deichmana (1705–1780), norweskiego przemysłowca i filantropa, który w testamencie przekazał swoje prywatne zbiory książek do użytku publicznego mieszkańcom Oslo. Biblioteka została otwarta w 1785 roku. W 1933 roku otwarto nową siedzibę główną biblioteki na Hammersborg, położoną na północ od dzielnicy rządowej w Oslo. Została ona zamknięta w 2019 roku, a zbiory przeniesione do nowej głównej siedziby, położonej w Bjørvika, pomiędzy głównym dworcem kolejowym Oslo S, a operą w Oslo. Nowa siedziba biblioteki została otwarta wiosną 2020 roku.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
«Det Deichmanske Bibliothek» została otwarta 12 stycznia 1785 roku. Jej rdzeń stanowił zbiór książek duńsko-norweskiego przemysłowca, urzędnika i kolekcjonera książek Carla Deichmana, mieszkającego w Porsgrunn. Składało się nań 6069 książek i 261 manuskryptów, które zostały przekazane w ramach testamentu Deichmana miastu Christiania (dzisiejsze Oslo). Biblioteka otrzymała od Deichmana także kwotę 2000 riksdalerów[1].
Od samego początku zbiory były udostępniane wszystkim mieszkańcom miasta, a najstarsze rejestry wypożyczeń pokazują, że korzystano z biblioteki dość często. Jako że główny bibliotekarz, Jacob Rosted, był również rektorem szkoły katedralnej w Oslo, w 1802 roku zdecydowano, że zbiory Deichmana zostaną przeniesione do budynku tejże szkoły i połączono je razem z tamtejszą biblioteką. Biblioteka Deichmana była jej częścią do połowy XIX wieku, kiedy to otrzymała własne lokale[2]. W 1914 roku oddział biblioteki w dzielnicy Grunerløkka przeprowadził się do nowego gmachu, który był pierwszym budynkiem w Norwegii zaprojektowanym specjalnie na cele biblioteczne[1].
Biblioteka główna na Hammersborg 1933-2019
[edytuj | edytuj kod]28 sierpnia 1933 roku otwarto nową siedzibę biblioteki głównej w gmachu położonym na Hammersborg. Budynek został zaprojektowany w stylu neoklasycystycznym przez architekta Nilsa Reiersena.
W 2011 roku gmach na Hammersborg, wraz z położonymi obok budynkami rządowymi, został uszkodzony podczas zamachu terrorystycznego z 22 lipca. Budynek został zamknięty dla czytelników pod koniec 2019 roku.
Nowa biblioteka główna w Bjørvika
[edytuj | edytuj kod]W 2013 roku rada miasta Oslo podjęła decyzję o budowie nowej siedziby głównej biblioteki Deichmana w nowopowstającej dzielnicy Bjørvika, położonej nad fjordem Oslo. Nową bibliotekę zaplanowano obok nowego budynku opery oraz planowanego równocześnie Muzeum Muncha. Gmach ukończono w 2019 roku, a zaplanowane na 28 marca 2020 roku otwarcie przeniesiono na 18 czerwca tego samego roku z powodu pandemii koronawirusa. Nową bibliotekę zaprojektowali architekci z Lund Hagem Architects oraz Atelier Oslo.
Nowy gmach biblioteki Deichmana składa się z sześciu kondygnacji. W podziemiu znajduje się sala kinowa i audytorium na 200 osób. Na parterze, oprócz recepcji, mieści się mały sklep z pamiątkami oraz kawiarnia i restauracja. Kolejne piętra mieszczą zbiory książek dla dzieci i młodzieży, płyty z muzyką i filmami. Najwyższe piętra zajmują zbiory literatury pięknej oraz non-fiction, jak również wiele miejsc siedzących przeznaczonych do czytania i nauki. Łącznie nowy gmach biblioteki mieści 450 000 książek. Znajdują się tam również urządzenia do użytku na miejscu, takie jak instrumenty muzyczne, maszyny do szycia, drukarki 3D oraz inne narzędzia. W bibliotece mieszczą się też pokoje do pracy grupowej, sale konferencyjne do wynajęcia oraz studia nagraniowe.
Norweskie Stowarzyszenie Bibliotekarzy uznało Deichman Bjørvika za bibliotekę roku 2020[2]. IFLA uznała nową siedzibę Deichman Bjørvika za najlepszą nową bibliotekę roku 2021 na świecie[3].
Oddziały osiedlowe
[edytuj | edytuj kod]- Deichman Bjørvika (biblioteka główna)
- Bjerke
- Bjørnholt
- Bøler
- Furuset
- Grünerløkka
- Holmlia
- Lambertseter
- Majorstuen
- Nordtvet
- Nydalen
- Oppsal
- Romsås
- Røa
- Smestad
- Stovner
- Torshov
- Tøyen
- Biblioteka dla pacjentów w Rikshospitalet
- Biblioteka dla osadzonych w zakładzie karnym w Oslo
Galeria zdjęć
[edytuj | edytuj kod]-
Dawna główna siedziba biblioteki w dzielnicy Hammersborg -
Gmach biblioteki w dzielnicy Grunerløkka współcześnie -
Nowy gmach główny biblioteki z zewnątrz -
Główne wejście do gmachu Deichman Bjørvika -
Hol wejściowy do nowego gmachu Deichman Bjørvika (2020) -
Wnętrze nowej siedziby biblioteki (2020) -
Współczesne popiersie Carla Deichmana w gmachu nowej biblioteki -
Oddział w dzielnicy Nordtvet jest jedną z najstarszych bibliotek publicznych w Oslo. (2017) -
Modernistyczny oddział biblioteki w dzielnicy Bøler, będący częścią kompleksu składającego się z domu kultury i pływalni. Budynki projektu Sverre Fehna ukończono w 1972 roku. (2018)
.jpg)
.jpg)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Historien vår [online], deichman.no [dostęp 2023-12-20] (norw.).
- ↑ a b Deichman Library – Oslo Byleksikon [online], oslobyleksikon.no [dostęp 2023-12-20].
- ↑ New public library world champion named [online], IFLA [dostęp 2023-12-20] (ang.).