Aszur-szarrat
| Stela Aszur-szarrat odnaleziona w Aszur | ||
|---|---|---|
|
| |
| Na steli tej znajduje się następująca inskrypcja: „Stela Aszur-[szarrat], kobiety p[ałacu] Aszurbani[pala], króla wszystkiego, króla Asy[rii]”[1] | ||
Aszur-szarrat, Libbi-ali-szarrat lub Libbali-szarrat (akad. Aššur/Libbi-āli/Libbāli-šarrat, tłum. „Miasto Aszur jest królową”[2]) – asyryjska królowa, żona Aszurbanipala (669-627? p.n.e.) i najprawdopodobniej matka Aszur-etil-ilani (630?-626 p.n.e.) i Sin-szar-iszkuna (626-612 p.n.e.).
Imię królowej
[edytuj | edytuj kod]W transliteracji z pisma klinowego imię tej królowej zapisywane było fšà.uru-šar-rat[3]. W języku sumeryjskim šà.uru znaczy „centrum miasta”[4] i na język akadyjski może być tłumaczone jako libbi āli (też libbāli), przy czym należy zaznaczyć, że w Asyrii nazwą tą określano też czasem miasto Aszur[5]. Tym samym w transkrypcji imię królowej zapisywane być może Aššur-šarrat, Libbāli-šarrat albo Libbi-āli-šarrat.
Dokumenty i zabytki związane z królową
[edytuj | edytuj kod]Znany jest list wysłany do niej przez Szeruę-eterat, córkę Asarhaddona i siostrę Aszurbanipala, z którego może wynikać, iż obie kobiety nie darzyły się sympatią[6][7][8].
W centrum ceremonialnym w mieście Aszur odkryto jej stelę pośród stel poświęconych asyryjskim królom i najważniejszym dostojnikom państwowym[9][2]. Poza Aszur-szarrat tego zaszczytu dostąpiły tylko dwie inne królowe: Naqi’a (żona Sennacheryba) i Sammu-ramat (żona Szamszi-Adada V)[10]. Stela Aszur-szarrat jest jedyną, na której poza inskrypcją umieszczony został również wizerunek królowej[11]. Na przedstawieniu tym Aszur-szarrat siedzi na tronie, prawą rękę ma wzniesioną, a w lewej trzyma kwiat. Na głowie ma dość niezwykłą koronę przypominającą swym wyglądem ufortyfikowane mury[2][12]. Korona ta zdaniem uczonych wskazywać miała na jej status jako głównej królowej (tj. matki następcy tronu)[12]. Bransoletki z ozdobami w kształcie rozet, podobne do tej noszonej na ręku przez królową, odkryto w tzw. grobowcach królowych w Kalchu[12].
Aszur-szarrat może też być kobietą ukazaną na reliefie z Niniwy przedstawiającym królewską parę odpoczywającą w ogrodzie[6][13].
| Relief z przedstawieniem Aszurbanipala i jego żony |
|---|
|
| Przerys jednej z płaskorzeźb z pałacu Aszurbanipala w Niniwie, przedstawiający króla wraz z małżonką (najprawdopodobniej Aszur-szarrat); zbiory British Museum. |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Andrae W., Die Stelenreihen..., s. 8.
- ↑ a b c Olmstead A.T.E., History..., s. 403.
- ↑ hasło šarratu, The Assyrian Dictionary, tom 17 (Š/2), The Oriental Institute, Chicago 1992, s. 73.
- ↑ Halloran, J.A., Sumerian Lexikon: A Dictionary Guide to the Ancient Sumerian Language, Logogram Publishing, Los Angeles 2006, s. 247.
- ↑ Borger R., Assyrisch-babylonische Zeichenliste, Neukirchen-Vluyn 1978, s. 157.
- ↑ a b hasło Ashur-sharrat, w: Leick G., Who's Who..., s. 32.
- ↑ Tetlow E.M., Women, Crime..., s. 150.
- ↑ Teppo S., Women..., s. 39.
- ↑ Andrae W., Die Stelenreihen..., s. 6-8.
- ↑ Tetlow E.M., Women, Crime..., s. 148.
- ↑ Miglus P.A., Another Look at the “Stelenreihen” in Assur, Zeitschrift für Assyriologie 74 (1984), s. 138.
- ↑ a b c Gansell A.R., Women..., s. 20.
- ↑ Teppo S., Women..., s. 39-40.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- hasło Ashur-sharrat, w: Leick G., Who's Who in the Ancient Near East, Routledge, London and New York 2002, s. 32.
- Andrae W., Die Stelenreihen in Assur, Leipzig 1913.
- Gansell A.R., Women in Ancient Mesopotamia, w: James S.L., Dillon S. (ed.), A Companion to Women in the Ancient World, Blackwell Publishing 2012.
- Olmstead A.T.E., History of Assyria, University of Chicago Press, 1960.
- Teppo S., Women and their Agency in the Neo-Assyrian Empire, University of Helsinki, Helsinki 2005. ethesis.helsinki.fi. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-09)].
- Tetlow E.M., Women, Crime and Punishment in Ancient Law and Society, tom 1 (The Ancient Near East), Continuum 2004.