Asercja (logika)
Asercja – uznanie jakiegoś zdania za prawdziwe.
Pojęcie asercji wprowadzone zostało do logiki przez Fregego[1], w jego Begriffsschrift (1879). Nie jest ono jednak uważane obecnie za pojęcie logiki formalnej, ale pragmatyki, będąc „uznaniem zdania za prawdziwe” (Frege), lub „przekonaniem” (Meinong).
W Traktacie logiczno filozoficznym (4.442) Ludwig Wittgenstein przedstawił krytykę symbolu asercji () postulowanego przez Fregego jako pozbawionego znaczenia[2]. Zatem Wittgenstein, jak i m.in. Stanisław Leśniewski przed nim, wykluczyli operację asercji z logiki formalnej; symbol ten dziś używany jest przede wszystkim dla oznaczenia dedukcji.
W latach 1918-1923 Frege zaprzestał postrzegania asercji jako części języka formalnego. Denis Vernant twierdzi, że prace Wittgensteina i Peirce’a pozwoliły na zrozumienie tego, że pojęcie asercji ma sens tylko (lub przede wszystkim) w kontekście dialogicznym. Zaprzeczeniem asercji jest nie prosta negacja, ale denegacja, odrzucenie[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Mała encyklopedia logiki. Witold Marciszewski (red.). Wrocław; Warszawa; Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1970, s. 19. OCLC 12762285.
- ↑ Ludwig Wittgenstein: Tractatus logico-philosophicus. Bogusław Wolniewicz (przekł. i wstęp). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 37 (teza 4.442), seria: Biblioteka klasyków filozofii. ISBN 83-01-12337-0.
- ↑ Denis Vernant: The Limits of a Logical Treatment of Assertion. W: Logic, Thought and Action. Daniel Vanderveken (ed.). Dordrecht: Springer, 2005, s. 267–288.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Peter Pagin, Assertion, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, CSLI, Stanford University, 31 grudnia 2014, ISSN 1095-5054 [dostęp 2018-01-17] (ang.).