Przejdź do zawartości

Ararat

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ararat
Արարատ
Ilustracja
Mały i Wielki Ararat
Państwo

 Turcja

Położenie

Ağrı

Pasmo

Wyżyna Armeńska

Wysokość

5137[1] m n.p.m.

Wybitność

3611 m

Pierwsze wejście

1829
F. Parrot i K. Abovian

Położenie na mapie Turcji
Mapa konturowa Turcji, blisko prawej krawiędzi nieco u góry znajduje się czarny trójkącik z opisem „Ararat”
Położenie na mapie Armenii
Mapa konturowa Armenii, po lewej nieco na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Ararat”
Ziemia39°42′N 44°17′E/39,700000 44,283333

Góra Ararat (orm. Արարատ, hebr. ‏אררט‎, tur. Ağrı, pers. ‏آرارات‎) – masyw wulkaniczny leżący w centrum Wyżyny Armeńskiej między jeziorami Wan i Sewan, na terytorium Turcji, 32 km od granicy z Armenią i 16 km od granicy z Iranem.

Masyw górski zajmuje powierzchnię ok. 1000 km² i składa się z dwóch szczytów: Wielkiego – 5137 m n.p.m. i Małego Araratu 3896 m n.p.m. Na obydwu wierzchołkach zalegają lodowce. Wyższy wierzchołek wznosi się ponad 3000–4400 metrów względem otaczających górę równin – to wysokość względna większa niż w przypadku Mount Everestu.[potrzebny przypis]

Według jednej z licznych wersji, nazwa góry pochodzi od Ary – bożka z epoki brązu. Ara był bogiem śmierci oraz odrodzenia. Góra została nazwana na jego cześć ze względu na zmiany zachodzące na stokach pomiędzy „martwą” zimą a „żywą” wiosną[1].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Po ludobójstwie Ormian w roku 1915, tereny wokół Araratu zamieszkane są przez napływową ludność turecką i kurdyjską.

Pierwszego wejścia na szczyt dokonali Friedrich Parrot i Chaczatur Abowian w 1829 r. Pierwszym Polakiem (i jednym z pierwszych Europejczyków), który wszedł na szczyt Araratu (18 sierpnia 1850) był Józef Chodźko – polski topograf i geodeta w służbie rosyjskiej. Pierwszą kobietą, która zdobyła Ararat była Julia Młokosiewicz (sierpień 1889), córka Ludwika Młokosiewicza[2]. III polskiego wejścia na biblijny wierzchołek, drogą od południa, dokonali dopiero w 1967 r. Andrzej Kuś, Andrzej Mróz, Maciej Popko i Jerzy Tuszyński[3].

Turystyka

[edytuj | edytuj kod]

Góra znajduje się w strefie zmilitaryzowanej (pod koniec lat 50., po wejściu Turcji do NATO, Amerykanie zbudowali w masywie stację radarową). Wejście na Ararat wymaga uzyskania zezwolenia i możliwe jest tylko w zorganizowanej grupie[4].

Ormiański klasztor Chor Wirap w Armenii na tle Araratu

W kulturze

[edytuj | edytuj kod]

W Biblii góry Ararat (które utożsamia się z górami Urartu[5][6]) wskazane są jako miejsce spoczynku Arki Noego po Potopie. W hinduskich wersjach opowieści o Potopie arka osiada na szczytach Himalajów.

Ararat widziany z Erywania

Góra Ararat, w języku urzędowym nazywana Masis (Մասիս), jest symbolem Armenii, wyeksponowanym pośrodku jej godła i częstym motywem w sztuce. Góra, położona na historycznie ormiańskich terenach, chociaż obecnie poza terytorium kraju, jest głęboko zakorzeniona w świadomości Ormian. Jest obecna w ich literaturze i sztuce. Ararat jest widoczny ze stolicy Armenii – Erywania[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Frank Viviano. Odrodzenie Armenii. „National Geographic”. 3/2004. s. 24–45. 
  2. S. Zieliński, Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich, Warszawa 1933, s. 312.
  3. Paczkowski Andrzej: Lato alpinistyczne 1967, w: "Wierchy" R. 36 (1967), Kraków 1968, s. 246-248
  4. Maciej Golan: Wyprawa na Ararat, świętą górę Ormian. Rzeczpospolita, 6 maja 2009. [dostęp 2009-05-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (9 września 2015)].
  5. Martin L. West, Wschodnie oblicze Helikonu: pierwiastki zachodnioazjatyckie w greckiej poezji i micie, Kraków: Homini, 2006, s. 636.
  6. M. Chahin, The Kingdom of Armenia: A History, Richmond: Curzon Press, 2001, s. 54.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]