Anton Korošec

Anton Korošec
	; Anton Korošec, 1929
Data i miejsce urodzenia	12 maja 1872 ; Biserjane
Data i miejsce śmierci	14 grudnia 1940 ; Belgrad
	Premier Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców
Okres	od 28 lipca 1928; do 7 stycznia 1929
Przynależność polityczna	Słoweńska Partia Ludowa
Poprzednik	Velimir Vukićević
Następca	Petar Živković
	Przewodniczący Rady Narodowej Słoweńców, Chorwatów i Serbów
Okres	od 29 października 1918; do 1 grudnia 1918
Przynależność polityczna	Słoweńska Partia Ludowa
Poprzednik	–
Następca	–
	Multimedia w Wikimedia Commons

Anton Korošec (ur. 12 maja 1872 w Biserjanem, zm. 14 grudnia 1940 w Belgradzie) – ksiądz katolicki, konserwatywny polityk słoweński, wielokrotny minister w rządach Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców oraz Jugosławii, premier w latach 1928–1929.

Życiorys

Anton Korošec był księdzem katolickim, uzyskał doktorat z teologii na uniwersytecie w Grazu^[1]. Był też współorganizatorem, a następnie przywódcą Słoweńskiej Partii Ludowej^[2]. Od 1906 r. jako jej przedstawiciel był posłem do austriackiej Rady Państwa^[2]. W 1914 stanął tam na czele słoweńsko-chorwackiego klubu parlamentarnego^[1]. W maju 1917 stanął na czele Klubu Jugosłowiańskiego i ogłosił deklarację nawołującą do trialistycznej reformy Austro-Węgier: zgodnie z jego koncepcją trzecim członem monarchii miało się stać państwo Słowian południowych^[1]^[2]. Został przewodniczącym powołanej 6 października 1918 r. w obliczu rozpadu Austro-Węgier Rady Narodowej Słoweńców, Chorwatów i Serbów i 28 października ogłosił niepodległość ziem Słowian południowych^[1]^[2]. 9 listopada 1918 r. wraz z Nikolą Pašiciem podpisał deklarację, w której Rada została uznana za równorzędnego partnera rządu Serbii w negocjacjach dotyczących zjednoczenia Jugosławii^[2].

Został wicepremierem w pierwszym rządzie Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców, powołanym po zjednoczeniu^[2] i pozostał na tym stanowisku do 1921^[1]. Ponownie został wicepremierem i ministrem spraw wewnętrznych w 1924^[2]. Po zamachu na Stjepana Radicia w czerwcu 1928 zbliżył się do króla i został premierem nowego rządu oraz ponownie ministrem spraw wewnętrznych^[2]. W 1929, po wprowadzeniu dyktatury królewskiej, został ministrem^[2]. Później jednak porzucił stronnictwo królewskie^[1], w 1932 ogłosił deklarację nawołującą do demokratyzacji państwa i zapewnienia autonomii Słowenii, w efekcie czego, a w latach 1933–1934 został internowany^[2]^[3]. W 1935, po zmianach u władzy, na powrót zbliżył się do rządu i został mianowany ministrem spraw wewnętrznych, pozostał na tym stanowisku do 1938^[1]^[2]. W 1939 został przewodniczącym senatu, a w 1940 ministrem edukacji^[2].

Tytuły

W 1938 roku został uhonorowany tytułem honorowego obywatela Lublany^[4].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Korošec, Anton (1872–1940). W: Leopoldina Plut-Pregelj, Carole Rogel: The A to Z of Slovenia. London – Toronto – Plymouth: The Scarecrow Press, 2010, s. 241–242. ISBN 978-0-8108-7216-5.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Korošec, Anton. [w:] Hrvatska enciklopedija [on-line]. Leksikografski zavod Miroslav Krleža. [dostęp 2017-01-09].
↑ Christian Axboe Nielsen: Making Yugoslavs: Identity in King Alexandar’s Yugoslavia. Toronto - Buffalo - London: University of Toronto Press, 2014, s. 219–220. ISBN 978-1-4426-4780-0. [dostęp 2017-01-10].
↑ Naziv častni meščan. ljubljana.si. (słoweń.).

[AZ-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Korošec, Anton (1872–1940). W: Leopoldina Plut-Pregelj, Carole Rogel: The A to Z of Slovenia. London – Toronto – Plymouth: The Scarecrow Press, 2010, s. 241–242. ISBN 978-0-8108-7216-5.

[HE-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Korošec, Anton. [w:] Hrvatska enciklopedija [on-line]. Leksikografski zavod Miroslav Krleža. [dostęp 2017-01-09].

[MY-3] Christian Axboe Nielsen: Making Yugoslavs: Identity in King Alexandar’s Yugoslavia. Toronto - Buffalo - London: University of Toronto Press, 2014, s. 219–220. ISBN 978-1-4426-4780-0. [dostęp 2017-01-10].

[ljubljana-4] Naziv častni meščan. ljubljana.si. (słoweń.).

[1]

[2]

[3]

[4]