3. List do Koryntian

3. List do Koryntian – apokryficzny list przypisywany św. Pawłowi, w Kościele Ormiańskim uważany za kanoniczny.

Utwór był nieznany w Europie aż do XVII wieku, kiedy to poznano go poprzez przekład armeński. W XIX wieku odkryto przekład łaciński, zaś w XX wieku przekład koptyjski. W XX wieku odkryto także oryginalny tekst grecki, nieznacznie różniący się od funkcjonujących w Kościele Ormiańskim przekładów.

3. List do Koryntian znany był od starożytności na wschodzie. W IV wieku został uznany za kanoniczny przez część Kościołów wschodnich, m.in. przez Syryjski Kościół Prawosławny i był wielokrotnie cytowany. W późniejszych wiekach większość Kościołów wschodnich usunęła list z kanonu. Obecnie za kanoniczny uznaje go jedynie Apostolski Kościół Ormiański.

Teologia

Teologia utworu jest bardzo prosta, jednak wyraźnie ortodoksyjna i skierowana przeciwko gnostycyzmowi, adopcjonizmowi i doketyzmowi.

Antygnostycki charakter przyczynił się do małego rozpowszechnienia listu i powstania niewielu jego rękopisów.

Autorstwo

Autor utworu jak i środowisko w którym powstał pozostają nieznane. Przyjmuje się, że tekst powstał nie dalej jak w połowie II wieku. Pierwotnie powstał jako samodzielny tekst, później włączono go jako część apokryficznych Dziejów Pawła.

Część badaczy uważa, że 3. List do Koryntian jest autentycznym listem św. Pawła.

List Koryntian do Pawła

List jest odpowiedzią na List Koryntian do Pawła, w którym Kościół koryncki wyraża zaniepokojenie z powodu nauk niejakich Szymona i Kleobiosa, propagujących doketyzm. List został zaniesiony do Pawła przez diakonów Treptosa i Eutychesa.

Bibliografia

• Apokryfy Nowego Testamentu, t. 2, Apostołowie. Część 1, pod redakcją Marka Starowieyskiego, Kraków 2007, s. 418-450.