Język nahuatl

nāhuatl, mexìcatlàtōlli
Obszar	Meksyk (stany Puebla, Guerrero, Hidalgo, Veracruz, Meksyk i inne), Stany Zjednoczone, Salwador, Gwatemala, Nikaragua.
Liczba mówiących	ok. 1,8 mln
Pismo/alfabet	łacińskie, dawniej pismo azteckie
Klasyfikacja genetyczna
	Języki uto-azteckie; Języki uto-azteckie południowe; Języki azteckie; Język nahuatl;
Status oficjalny
język urzędowy	w Meksyku ma status „języka narodowego” obok 62 innych języków mniejszości etnicznych i dominującego języka hiszpańskiego
Organ regulujący	Instituto Nacional de Lenguas Indígenas
Kody języka
ISO 639-2	nah
ISO 639-5	nah
IETF	nah
Glottolog	azte1234
GOST 7.75–97	ацт 075
SIL	NAI
	Występowanie
	; Użytkownicy języka nahuatl w poszczególnych stanach Meksyku
W Wikipedii
	Zobacz też: język, języki świata
	Wikipedia w języku nahuatl
	Słownik języka nahuatl; w Wikisłowniku
	Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 22 lip 2024, była oparta na tej wersji.

Język nahuatl (wym. ['n a ː w a tɬ], również język meksykański lub aztecki; nazwa własna nāhuatlàtōlli, „prosty język”) – najbardziej rozpowszechniony język z grupy uto-azteckiej. Do czasów konkwisty stanowił lingua franca na obszarze Meksyku i był głównym językiem Azteków. Obecnie posługuje się nim około 1,6 miliona mieszkańców Meksyku, głównie w stanach Puebla, Guerrero, Hidalgo, Veracruz i Meksyk, ponad 200 tys. mieszkańców Stanów Zjednoczonych, 20 tys. mieszkańców Salwadoru, a także kilkuset mieszkańców Gwatemali i Nikaragui.

Historycznie Aztekowie do zapisu swojego języka używali pisma piktograficznego z elementami logograficznymi. Współcześnie jest stosowany alfabet łaciński w dwóch wersjach transkrypcyjnych.

Z punktu widzenia typologii nahuatl jest językiem aglutynacyjnym i polisyntetycznym. Dysponuje licznymi formami grzecznościowymi.

W polszczyźnie funkcjonuje szereg zapożyczeń z języka nahuatl. Należą do nich wyrazy takie jak: awokado, kakao, chilli, czekolada, kopal, kojot, guacamole, mezcal, ocelot, pulque, kwezal oraz wiele toponimów, m.in. Meksyk.

Fonetyka

Klasyczny nahuatl posiada 13 spółgłosek, 2 półsamogłoski i 4 samogłoski. Charakterystyczny jest brak spółgłoski [r]. Akcent jest paroksytoniczny (pada na drugą sylabę od końca).

Spółgłoski

	Wargowe	Dziąsłowe	Podniebienne	Miękko- podniebienne	Krtaniowe
Zwarte	p	t		k / k ʷ	ʔ
Szczelinowe		s	ʃ
Zwarto- szczelinowe		ʦ / tɬ	ʧ
Półotwarte	w	l	j
Nosowe	m	n

Samogłoski

	Przednie		Centralne		Tylne
	Długie	Krótkie	Długie	Krótkie	Długie	Krótkie
Wysokie	i ː	i
Środkowe	e ː	e			o ː	o
Niskie			a ː	a

Zobacz też

język maya

Linki zewnętrzne

Samouczek języka nahuatl (hiszp.)
Wikipedia w nahuatl
Gramatyka klasycznego języka nahuatl (1645) (hiszp.)
Strona poświęcona językom prekolumbijskiej Ameryki Środkowej duża ilość materiałów – słowniki, teksty źródłowe, (hiszp. • fr.)
Kurs nahuatl (ang.)
Zarys gramatyki (ang.)
Zbiór materiałów poświęconych nahuatl. www2.potsdam.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-02-19)]. (ang.).